Στην αποκάλυψη πως πάσχει από τη νόσο του Lyme (Λάιμ) προχώρησε ο Τζάστιν Τιμπερλέικ, ο οποίος μίλησε ανοιχτά για τα «αμείλικτα εξουθενωτικά» προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει εδώ και μήνες.

«Αντιμετώπισα κάποια προβλήματα υγείας και διαγνώστηκα με τη νόσο του Lyme -και δεν το λέω για να με λυπηθείτε, αλλά για να ρίξω φως σε αυτό που περνούσα στα παρασκήνια», έγραψε σε ανάρτησή του στα social media.

Τι είναι η νόσος του Lyme και πώς μεταδίδεται

Σύμφωνα με το Health Line, νόσος πήρε το όνομά της από την περιοχή που αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά, την πόλη Old Lyme του Κονέκτικατ το 1975. Πρόκειται για μια λοιμώδη νόσο που προκαλείται από το βακτήριο Borrelia burgdorferi και, σπανιότερα, από το Borrelia mayonii. Λόγω του βακτηρίου είναι γνωστή και ως «μπορελίωση» ή «βαρελίωση».

Το βακτήριο μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω του δαγκώματος από μολυσμένο τσιμούρι. Αυτά τα μικροσκοπικά έντομα μολύνονται όταν τραφούν με αίμα από ήδη μολυσμένα ζώα, όπως ελάφια, πουλιά ή ποντίκια.

Το μολυσμένο τσιμπούρι προσκολλάται σε σημεία όπως το τριχωτό της κεφαλής, οι μασχάλες ή η βουβωνική χώρα. Πρέπει να παραμείνει τουλάχιστον 36 ώρες για να μεταδώσει το βακτήριο. Οι περισσότεροι ασθενείς μολύνονται από νύμφες, οι οποίες είναι τόσο μικρές όσο ένας κόκκος παπαρούνας.

Σημειώνεται πως η νόσος δεν είναι μεταδοτική από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δεν μεταδίδεται με αγγίγματα, φιλιά, σεξουαλική επαφή, μέσω αέρα, φαγητού ή νερού.

Τα τρία στάδια της νόσου του Lyme

Η νόσος του Lyme χωρίζεται σε τρία στάδια:

  1. Πρώιμο στάδιο: Εμφανίζεται 1–28 ημέρες μετά το δάγκωμα. Στο σημείο του τσιμπήματος  σημείο παρατηρείται ένα ερύθημα (κοκκινίλα), και μέσα σε τρεις εβδομάδες αυτό μετατρέπεται στο χαρακτηριστικό «μεταναστευτικό ερύθημα», κυρίως σε ευαίσθητες περιοχές, όπως η μασχάλη και η βουβωνική χώρα. Η διάμετρός του είναι, συνήθως, μερικά εκατοστά και η εικόνα του πολύ χαρακτηριστική: ενώ το κόκκινο σημείο μεγαλώνει, το κέντρο του παραμένει με ένα ανοιχτό χρώμα και παίρνει την μορφή ενός κόκκινου δαχτυλιδιού.
  2. Πρώιμο στάδιο διάχυτης λοίμωξης: Εμφανίζεται 3–12 εβδομάδες μετά το δάγκωμα εάν δεν υπάρξει θεραπεία.  Σε αυτό το στάδιο υπάρχουν πόνοι στις κλειδώσεις, στους μύες, αλλά μπορεί να παρατηρηθεί και περικαρδίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, αδενοπάθεια, ανάλογα σε ποιον ιστό θα αναπτυχθούν περισσότερο τα βακτήρια. Το άτομο αισθάνεται επίσης κόπωση και εμφανίζει πυρετό ή κεφαλαλγία.
  3. Όψιμο στάδιο διάχυτης λοίμωξης: Είναι το πιο προχωρημένο και μπορεί να εμφανιστεί μήνες ή και χρόνια μετά. Τα προαναφερόμενα συμπτώματα αποκτούν χρόνιο χαρακτήρα, κυρίως στις αρθρώσεις, στο νευρικό σύστημα και στο δέρμα.

Συμπτώματα ανά στάδιο

Πρώιμα συμπτώματα

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται 3–30 ημέρες μετά το δάγκωμα και περιλαμβάνουν:

  • Ερύθημα στο σημείο του δαγκώματος (έως και 80% των περιπτώσεων)
  • Πυρετός
  • Ρίγη
  • Πονόλαιμος
  • Πονοκέφαλος
  • Διόγκωση λεμφαδένων
  • Κόπωση
  • Μυαλγίες
  • Αλλαγές στην όραση

Όψιμα συμπτώματα

Καθώς η νόσος εξαπλώνεται στο σώμα, μπορεί να προκαλέσει:
  • Ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό (καρδίτιδα Lyme)
  • Προσωπική παράλυση, νευροπάθειες
  • Αρκετές δερματικές αλλοιώσεις τύπου ερυθήματος
  • Μούδιασμα, πόνο σε άκρα
  • Σοβαρούς πονοκεφάλους, δυσκαμψία αυχένα
  • Μηνιγγίτιδα
  • Αρθρίτιδα, κυρίως στα γόνατα
  • Εγκεφαλοπάθεια με απώλεια μνήμης, σύγχυση, διαταραχές ύπνου και λόγου

* Σημειώνεται πως κάποιος μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όψιμου σταδίου χωρίς να έχει εμφανίσει τα πρώιμα.

Συμπτώματα στα παιδιά

Τα παιδιά εμφανίζουν παρόμοια σωματικά συμπτώματα με τους ενήλικες. Ωστόσο, μπορεί επίσης να παρουσιαστούν:

  • Επιθετικότητα ή ξεσπάσματα θυμού
  • Αλλαγές διάθεσης
  • Κατάθλιψη
  • Εφιάλτες

Πώς γίνεται η διάγνωση

Η διάγνωση είναι δύσκολη, γιατί τα συμπτώματα μοιάζουν με άλλες παθήσεις. Ο γιατρός εξετάζει αν υπάρχει χαρακτηριστικό εξάνθημα και κάποια από τα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά συμπτώματα.

Επίσης ζητείται αιματολογικός έλεγχος σε δύο βήματα:

  • Με ELISA μια βιοχημική μέθοδος ανίχνευσης αντισωμάτων
  • Με Western blot, μια τεχνική μοριακής βιολογίας που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και τον προσδιορισμό της ποσότητας μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης

Σημειώνεται πως οι εξετάσεις είναι πιο αξιόπιστες λίγες εβδομάδες μετά τη μόλυνση.

Πώς θεραπεύεται η νόσος του Lyme

Πρώιμα στάδια

Η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική στα πρώτα στάδια και περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιβιοτικών για 10 έως 14 ημέρες. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι συνήθως:

  • Δοξυκυκλίνη
  • Αμοξικιλλίνη
  • Σεφουροξίμη

Προχωρημένα στάδια

Σε προχωρημένες μορφές, χορηγούνται ενδοφλέβια αντιβιοτικά για 14–28 ημέρες. Αν υπάρχει καρδιακή δυσλειτουργία, ίσως απαιτείται νοσηλεία. Η αρθρίτιδα Lyme αντιμετωπίζεται επίσης με 28ήμερη αγωγή.

Σύνδρομο μετα-Lyme

Το 90–95% των ασθενών θεραπεύονται πλήρως μέσα σε 2–4 εβδομάδες. Ωστόσο, 5–10% μπορεί να εμφανίσουν σύνδρομο μετα-Lyme (χρόνια συμπτώματα), το οποίο συνοδεύεται από:

  • Κόπωση
  • Αϋπνία
  • Αρθραλγίες
  • Δυσκολία συγκέντρωσης και μνήμης
  • Δυσκολία στον λόγο

Η θεραπεία είναι συμπτωματική και μπορεί να χρειαστεί μήνες ή και χρόνια για πλήρη αποκατάσταση. Χωρίς θεραπεία με αντιβιοτικά, η νόσος μπορεί να εξελιχθεί και να προκαλέσει σοβαρές νευρολογικές ή ρευματικές επιπλοκές.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Αίσθηση προκαλεί το γεγονός πως από τη νόσο του Lyme πάσχουν συχνά πολλοί διάσημοι. Ο λόγος, όπως εξηγεί στη Daily Mail ο καθηγητής λοιμωξιολογίας Πολ Χάντερ από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, είναι «ταξικός».

«Οι πλούσιοι και διάσημοι περνούν περισσότερο χρόνο σε δασώδεις περιοχές ή έχουν μεγάλες ιδιοκτησίες κοντά στη φύση», όπου είναι πιθανότερο να σε τσιμπήσει τσιμπούρι, όπως ανέφερε.

Στις ομάδες αυξημένου κινδύνου συγκαταλέγονται γενικά όσοι εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, και ιδιαίτερα στη φύση, όπως αγρότες, δασοκόμοι, διαχειριστές πάρκων κ.α. Οι περισσότερες μολύνσεις συμβαίνουν την άνοιξη και το καλοκαίρι, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και το φθινόπωρο ή σε ήπιους χειμώνες.

Πρόληψη

Για την πρόληψη της νόσου Lyme, ειδικοί στο Health Line δίνουν ορισμένες απλές συμβουλές, οι οποίες ωστόσο είναι σημαντικές για την προστασία σας:

  • Φορέστε μακριά ρούχα σε εξωτερικούς χώρους
  • Χρησιμοποιήστε αντικουνουπικά με DEET ή φυσικά (λεμονόδεντρο ευκαλύπτου)
  • Εάν εργάζεστε ή ζείτε στη φύση μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ρούχα με ειδική προστασία με περμεθρίνη
  • Ελέγχετε το σώμα σας ή το σώμα του σκύλου σας μετά από βόλτες σε γρασίδι ή δάσος

Τι να κάνετε αν σας δαγκώσει τσιμπούρι;

  • Αφαιρέστε τον με τσιμπιδάκι χωρίς να τον στρίψετε.
  • Καθαρίστε την περιοχή με σαπούνι και νερό ή οινόπνευμα.
  • Πετάξτε τον σωστά: σε οινόπνευμα, στην τουαλέτα ή σε κλειστή σακούλα.