Η βρογχοκήλη συνιστά μία πάθηση που επηρεάζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού, με τη συχνότητά της τα τελευταία έτη να εμφανίζει μία σημαντική αύξηση.

Η βρογχοκήλη αποτελεί ουσιαστικά την διόγκωση του θυρεοειδή αδένα, με αποτέλεσμα το μέγεθός του να υπερβαίνει τις φυσιολογικές διαστάσεις του. Για να αποτελέσει, συνεπώς, κάποια διόγκωση του θυρεοειδή αδένα μία βρογχοκήλη, θα πρέπει το μέγεθος του θυρεοειδούς να ξεπερνά κατά τουλάχιστον 50% τις ανώτερες φυσιολογικές διαστάσεις του θυρεοειδούς για την ηλικία και το φύλο κάθε ασθενούς.

Σαφέστατα, οι αιτίες πρόκλησης μίας βρογχοκήλης, όπως και οι διαφορετικές μορφές της, είναι πολλαπλές.

Η συχνότερη, λοιπόν, αιτία πρόκλησης βρογχοκήλης σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η ανεπαρκής πρόσληψη ιωδίου μέσω της διατροφής, με την θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ωστόσο, να συνιστά την συνηθέστερη αιτία στον δυτικό κόσμο.

Όσον αφορά στις μορφές της, η σποραδική βρογχοκήλη αποτελεί τον συνηθέστερο τύπο βρογχοκήλης και οφείλεται σε έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε και σε μία ιδιαίτερη μορφή βρογχοκήλης, την καταδυόμενη βρογχοκήλη. Η καταδυόμενη ή οπισθοστερνική βρογχοκήλη συνιστά την διόγκωση εκείνη του θυρεοειδούς αδένα, κατά την οποία το αυξημένο μέγεθος του θυρεοειδή αδένα έχει ως αποτέλεσμα ένα τμήμα του να εισέρχεται εντός του θώρακα, σε διαφορετικό, για κάθε ασθενή, βάθος κατάδυσης στο μεσοθωράκιο.

Βρογχοκήλη και Όζοι Θυρεοειδούς

Αναμφίβολα, η βρογχοκήλη δεν αποκλείει την ύπαρξη όζων του θυρεοειδούς εντός του διογκωμένου αδένα.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η βρογχοκήλη ξεκινά ως μία ομότιμη, διάχυτη διόγκωση του θυρεοειδή αδένα, κατάσταση που ονομάζεται διάχυτη βρογχοκήλη. Στην πλειοψηφία των ασθενών, ωστόσο, με διάχυτη βρογχοκήλη θα εμφανιστούν κάποια στιγμή ένας ή περισσότεροι, συνήθως, όζοι θυρεοειδούς, με την βρογχοκήλη να ονομάζεται πλέον πολυοζώδης βρογχοκήλη.

Πως θα Αντιληφθούμε την Ύπαρξη μιας Βρογχοκήλης;

Η βρογχοκήλη αναπτύσσεται σταδιακά και σιωπηλά μέσα σε ένα διάστημα αρκετών ετών, με αποτέλεσμα η ύπαρξη της να διαλάθει της προσοχής των ασθενών για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι περισσότερες περιπτώσεις θα γίνουν αντιληπτές από τους ίδιους τους ασθενείς ή τους οικείους τους, εξαιτίας της διόγκωσης του τραχήλου που προκαλεί το αυξημένο μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα, ενώ σπανιότερα η βρογχοκήλη θα διαγνωσθεί στα πλαίσια κάποιου υπερηχογραφήματος του θυρεοειδούς αδένα ή του τραχήλου.

Κάποιοι ασθενείς, ωστόσο, ενδέχεται να παρουσιάσουν μη ειδικά συμπτώματα, η διερεύνηση των οποίων θα οδηγήσει τελικώς στη διάγνωση της βρογχοκήλης. Ανάμεσα, λοιπόν, στα συνηθέστερα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει μία βρογχοκήλη είναι:

  • Ο βήχας
  • Η δύσπνοια
  • Η δυσφαγία
  • Η βραχνάδα (βράγχος) φωνής
  • Συμπτώματα και σημεία υπερθυρεοειδισμού, σε ασθενείς με τοξική βρογχοκήλη.

Βρογχοκήλη και Καρκίνος Θυρεοειδούς

Η βρογχοκήλη αποτελεί μία απόλυτα καλοήθη πάθηση, γεγονός που δεν πρέπει να δημιουργεί κάποια ιδιαίτερη ανησυχία στους ασθενείς.

Πολλαπλές επιστημονικές μελέτες, εντούτοις, έχουν κατά καιρούς αποδείξει πως η πιθανότητα να υποκρύπτεται κάποιος καρκίνος θυρεοειδούς εντός μίας βρογχοκήλης κυμαίνεται από 3% έως και 35%, με τις πλέον πρόσφατες έρευνες να υποδεικνύουν ποσοστά που κυμαίνονται από 15 % έως 25%.

Το γεγονός αυτό καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό στις περιπτώσεις ασθενών με πολυοζώδη βρογχοκήλη, πόσο δε μάλλον στις περιπτώσεις καταδυόμενης βρογχοκήλης, όπου η διαγνωστική παρακολούθηση και προσπέλαση του συνόλου των όζων καθίσταται δυσχερής και μερικές φορές αδύνατη. Το γεγονός αυτό μεταφράζεται στην πιθανότητα υπόκρυψης καρκίνου του θυρεοειδούς εντός μίας βρογχοκήλης, ο οποίος μπορεί ενδέχεται να διαλάθει της προσοχής των ασθενών για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα.

Ποια είναι η Αποτελεσματική Θεραπεία για την Βρογχοκήλη;

Η αποτελεσματική θεραπεία για τη βρογχοκήλη εξαρτάται σαφέστατα από την αιτία πρόκλησής της. Στους ασθενείς, λοιπόν, στους οποίους η βρογχοκήλη έχει προκύψει εξαιτίας μίας διατροφικής ανεπάρκειας ιωδίου, η επαρκής πρόσληψη ιωδίου με την διατροφή μπορεί να αναστρέψει σε σημαντικό βαθμό το μέγεθος του θυρεοειδούς αδένα.

Οι περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο, βρογχοκήλης είναι, όπως προαναφέραμε σποραδικές, ενώ συνήθως συνοδεύονται από την παρουσία πολλαπλών όζων θυρεοειδούς. Στις περιπτώσεις αυτές, η μοναδική αποτελεσματική θεραπεία για την βρογχοκήλη είναι η χειρουργική αφαίρεση του διογκωμένου θυρεοειδούς αδένα, επέμβαση που ονομάζεται ολική θυρεοειδεκτομή.

Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει αμφιβολία πως η βρογχοκήλη από μόνη της δεν αποτελεί και απόλυτη ένδειξη για χειρουργική θεραπεία. Συνεπώς, οι ασθενείς με βρογχοκήλη πληρούν τα κριτήρια της οριστικής, χειρουργικής θεραπείας, όταν εμφανίζουν:

  • Τοπικά πιεστικά φαινόμενα, όπως η δύσπνοια, η δυσφαγία, το βράγχος φωνής
  • Συμπτώματα και σημεία υπερθυρεοειδισμού (ταχυκαρδία, έντονη εφίδρωση, απώλεια βάρους, κ.α.)
  • Καταδυόμενη ή οπισθοστερνική βρογχοκήλη
  • Πολυοζώδη βρογχοκήλη με παρουσία πολλαπλών «ύποπτων» όζων θυρεοειδούς
  • Βρογχοκήλη με αποδεδειγμένη ύπαρξη καρκίνου του θυρεοειδούς εντός ενός ή περισσότερων όζων θυρεοειδούς
  • Αισθητικοί λόγοι (διόγκωση τραχήλου).

Αναμφίβολα, η θεραπεία κάθε ασθενούς με βρογχοκήλη εξατομικεύεται λαμβάνοντας υπόψιν πολλαπλούς παράγοντες. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η χειρουργική θεραπεία των ασθενών με βρογχοκήλη οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια χειρουργικής θεραπείας, θα πρέπει ιδανικά να πραγματοποιείται από κάποιον έμπειρο και εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, η εμπειρία και εξειδίκευση του οποίου εγγυώνται την επίτευξη άριστων θεραπευτικών αποτελεσμάτων, δίχως την πρόκληση κάποιου είδους επιπλοκής ή υπολείμματος θυρεοειδούς στους ασθενείς.

Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου MD, MSc, PhD, Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών και Ενδοκρινών Αδένων, Μετεκπαιδευθείς Πανεπιστημίου Harvard.