Απέξω γραφικότητα, εικόνες αφθονίας και απευθείας τηλεοπτικές συνδέσεις στις εορταστικές περιόδους ή όταν προεκλογικά την επισκέπτονται πολιτικοί όλων των αποχρώσεων. Από μέσα όμως;

Ο λόγος για την Κεντρική Δημοτική Αγορά (Βαρβάκειο) στην οδό Αθηνάς, όπου το Υγειονομικό αντιμετώπισε απαράδεκτες καταστάσεις όταν πραγματοποίησε ελέγχους (που δεν ανακοινώθηκαν) λίγο πριν από την Καθαρά Δευτέρα, αναφέρει δημοσίευμα του Ελεύθερου Τύπου.

Βουλωμένες αποχετεύσεις στα υπόγεια, ιδίως της ψαραγοράς, που είχαν «αυθαίρετα μετατραπεί σε χώρους επεξεργασίας τροφίμων», «πληθώρα υγειονομικών παραβάσεων», «έκθεση προϊόντων σε πάγκους χωρίς προθήκες», «έλλειψη κεντρικού συστήματος αερισμού και εξαερισμού», «παράνομες επεκτάσεις των πάγκων» και «ελλιπής καθαριότητα των καταστημάτων και του χώρου ευρύτερα» ήταν ορισμένες από τις διαπιστώσεις των αρμοδίων που κλήθηκαν επειγόντως να δώσουν λύση την Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου 2015.

Οι διαπιστώσεις καταγράφονται αναλυτικά από τον αρμόδιο αντιδήμαρχο Αθηναίων, Βασίλη Αγγελόπουλο, σε έγγραφο εσωτερικής ενημέρωσης που απευθύνεται στο δήμαρχο, Γιώργο Καμίνη, καθώς το σύνολο των εγκαταστάσεων ανήκει στο Δήμο Αθηναίων, ο οποίος εισπράττει από τη λειτουργία τους σημαντικά ποσά ετησίως αλλά και ισόποσα «φέσια».

Του εγγράφου είχε προηγηθεί ο εντοπισμός των προβλημάτων από τη Διεύθυνση Υγιεινής της Περιφέρειας Αττικής στις 20/2 που ανάγκασε τις υπηρεσίες του δήμου να εργαστούν πανικόβλητες καθώς οι υπόγειες εγκαταστάσεις των καταστημάτων είχαν πλημμυρίσει και το πρόβλημα απειλούσε να ξεχειλίσει στα ισόγεια.

Εννοείται ότι τα υπόγεια των καταστημάτων δεν είναι κατασκευασμένα ούτε αδειοδοτημένα για να γίνεται εκεί επεξεργασία τροφίμων. Για να μπορούσε να συμβεί αυτό, θα έπρεπε να τηρούνται αυστηροί κανόνες ασφάλειας της υγιεινής. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, είναι τόσο παλαιάς κοπής οι προδιαγραφές που τα υπόγεια βρίσκονται σε χαμηλότερη στάθμη από τον κεντρικό αποχετευτικό αγωγό που περνά κάτω από την Αθηνάς.

Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, έχει κατασκευαστεί ειδικό αντλητικό σύστημα ώστε να απορροφούνται τα υγρά που συσσωρεύονται, το οποίο όμως μπλοκάρει όταν μαζί με την «υπόγεια θάλασσα» οι αντλίες τραβούν ολόκληρα ψάρια, σχοινιά και κατάλοιπα από τις συσκευασίες. Όλα τα παραπάνω είναι υποπροϊόντα της παράνομης δραστηριότητας την οποία ασκούν ορισμένοι έμποροι, εκμεταλλευόμενοι και το φθηνό εργατικό δυναμικό που προσφέρεται ειδικά από μετανάστες.

Στη σύσκεψη που έγινε την 3η Μαρτίου με τη συμμετοχή και εκπροσώπων των εμπόρων καταγράφηκαν ως προβλήματα:

1. Πληθώρα υγειονομικών παραβάσεων.
2. Πρόκληση φθορών από κακή χρήση των εγκαταστάσεων.
3. Έκθεση προϊόντων σε πάγκους χωρίς προθήκες.
4. Έλλειψη κεντρικού συστήματος αερισμού και εξαερισμού.
5. Μη συμμόρφωση των καταστημάτων με τις κείμενες υγειονομικές διατάξεις.
6. Ελλιπής εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων.
7. Αυθαίρετη μετατροπή των υπογείων των καταστημάτων σε χώρους επεξεργασίας τροφίμων, με αποτέλεσμα τα υπολείμματά τους να προκαλούν το φραγμό των αποχετεύσεων.
8. Παράνομες επεκτάσεις των πάγκων των καταστημάτων.
9. Ελλιπής καθαριότητα των καταστημάτων και του χώρου ευρύτερα.

Στο έγγραφο επισημαίνεται και το πρόβλημα του ελλιπούς ελέγχου του χώρου ενώ τονίζεται ότι «το ειδικό καθεστώς αδειοδότησης δεν επιτρέπει την επιβολή μεμονωμένων κυρώσεων με αποτέλεσμα τη μη συμμόρφωση πολλών καταστηματαρχών ως προς την εφαρμογή των κανόνων λειτουργίας».

Με άλλα λόγια, εάν προβλήματα όπως αυτά που εντοπίστηκαν στη Βαρβάκειο είχαν διαπιστωθεί σε κάποιο ψαράδικο που λειτουργεί μεμονωμένα σε μια γειτονιά της πόλης, θα είχαν προφανώς επιβληθεί σοβαρότατα πρόστιμα και αυστηρές ποινές, ενώ στους εμπόρους της Δημοτικής Αγοράς παρέχεται κάποιας μορφής «προστασία».

Επισημαίνεται ότι τα εκατοντάδες καταστήματα που λειτουργούν για πώληση ψαριών, κρεάτων και οπωροκηπευτικών μισθώνονται στο σύνολό τους από το Δήμο Αθηναίων. Τα ποσά που εισπράττει ο δήμος συρρικνώνονται συνεχώς την τελευταία τετραετία και αυτό οφείλεται τόσο στη μείωση των μισθώσεων όσο και στα «κανόνια» που σκάνε από εμπόρους λόγω οικονομικών προβλημάτων.

Σε προηγούμενο δημοσίευμά της εφημερίδας το Νοέμβριο του 2013, όταν είχε γίνει μια συνολική καταγραφή των οφειλών, αναφέραμε ότι το σύνολο των συσσωρευμένων από το 2008 οφειλών από ενοίκια έφθαναν τα 2,2 εκατ. ευρώ! Και σε επίπεδο οικονομικών οφειλών, το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπιζόταν τότε στα ιχθυοπωλεία, από τα οποία η συνολική οφειλή έφθανε το 1,11 εκατ. ευρώ καθώς «τέσσερις ιχθυοπώλες είχαν να πληρώσουν νοίκι από το 2009, δέκα από το 2010, δεκαέξι από το 2011, δεκαπέντε από το 2012 ενώ 25 ξεκίνησαν να μην πληρώνουν μέσα στο 2013».

Η ίδια εικόνα φαίνεται πως παραμένει ενάμιση χρόνο αργότερα, καθώς σταθερά εισπράττονται περίπου τα μισά από τα ενοίκια που βεβαιώνονται. Για παράδειγμα, το 2014 εισπράχθηκαν περίπου 778.000 ευρώ και άλλα τόσα έμειναν ανείσπραχτα. Το εισπραχθέν ποσό ήταν 791.000 ευρώ το 2013, 826.000 το 2012 και 992.000 το 2011. Αν θεωρηθεί ότι τα ανείσπραχτα ήταν περίπου τα ίδια, υπολογίζεται μια συσσώρευση οφειλών από όλες τις κατηγορίες (ψαράδικα-κρεοπωλεία, μανάβικα) περίπου 3,5 εκατομμυρίων ευρώ στην τελευταία τετραετία ενώ εκκρεμούν οφειλές και από παλιότερα.

Ίσως όλα τα παραπάνω να μην αποτελούν ιδιαιτερότητα σε σχέση με την εικόνα που γενικότερα επικρατεί στο εμπόριο και τις μισθώσεις επαγγελματικής στέγης. Το πρόβλημα είναι ότι, στην προκειμένη περίπτωση, μισθωτές είναι οι δημότες της Αθήνας οι οποίοι προσδοκούν και να αγοράζουν ασφαλή τρόφιμα από την Κεντρική Αγορά. Θεματοφύλακας όλων των παραπάνω είναι θεωρητικά ο Δήμος Αθηναίων, που θα έπρεπε να φροντίζει και για τα δύο.