Πάνω από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε ασφαλώς διαχειριζόμενο πόσιμο νερό, σημειώνουν σήμερα τα Ηνωμένα Έθνη σε έκθεσή τους, στην οποία εκφράζουν ανησυχία για την έλλειψη επαρκούς προόδου για καθολική κάλυψη.
Οι υπηρεσίες του ΟΗΕ που είναι αρμόδιες για την υγεία και την παιδική ηλικία εκτιμούν ότι ένας άνθρωπος στους τέσσερις στον κόσμο δεν είχε πέρυσι πρόσβαση σε ασφαλώς διαχειριζόμενο πόσιμο νερό και ότι πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούσαν να εξαρτώνται από επιφανειακά ύδατα, που προέρχονται για παράδειγμα από ποτάμια, λίμνες και κανάλια.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η Unicef διαπιστώνουν ότι η καθυστέρηση στο πρόγραμμα βελτίωσης των υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής (WASH) εκθέτει δισεκατομμύρια ανθρώπους σε αυξημένο κίνδυνο ασθενειών.
Σε κοινή μελέτη τους, οι δύο υπηρεσίες του ΟΗΕ κρίνουν επίσης ότι ο στόχος να υπάρχει καθολική πρόσβαση το 2030 απέχει ακόμη πολύ από το να επιτευχθεί. Αντιθέτως, σημειώνουν, η επίτευξή του απομακρύνεται «ολοένα και περισσότερο».
«Η ύδρευση, η αποχέτευση και η υγιεινή δεν είναι προνόμια: είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Ρίντιγκερ Κρες, υπεύθυνος για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή στον ΠΟΥ. «Οφείλουμε να επιταχύνουμε τις δράσεις μας ιδιαίτερα για τις πιο περιθωριοποιημένες κοινότητες».
Αυτοί που συνέταξαν την έκθεση εξέτασαν πέντε επίπεδα υπηρεσιών παροχής πόσιμου νερού.
Το υψηλότερο επίπεδο, αυτό του «ασφαλώς διαχειριζόμενου» πόσιμου νερού, αντιστοιχεί σε κατάσταση στην οποία υπάρχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό που είναι απαλλαγμένο από περιττωματική ή χημική μόλυνση στον χώρο κάποιου.
Τα τέσσερα ακόλουθα επίπεδα είναι το «βασικό» (πρόσβαση σε βελτιωμένης ποιότητας νερό σε λιγότερο από 30 λεπτά), «περιορισμένο» (πρόσβαση σε βελτιωμένης ποιότητας νερό αλλά για την οποία απαιτείται μεγαλύτερη αναμονή), «όχι βελτιωμένο» (πρόσβαση σε νερό που προέρχεται από πηγάδι ή μη προστατευόμενη πηγή) και τελευταίο αυτό των «επιφανειακών υδάτων».
Από το 2015, 961 εκατομμύρια άνθρωποι εξασφάλισαν πρόσβαση σε «ασφαλώς διαχειριζόμενο» πόσιμο νερό, με το ποσοστό κάλυψης να αυξάνεται από το 68% στο 74%, σύμφωνα με την έκθεση.
Στα 2,1 δισεκατομμύρια ανθρώπους που εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες «ασφαλώς διαχειριζόμενου» πόσιμου νερού, τα 106 εκατομμύρια χρησιμοποιούν επιφανειακά ύδατα, με τον αριθμό αυτόν να έχει μειωθεί κατά 61 εκατομμύρια σε μια δεκαετία.
Ο αριθμός των χωρών που εξάλειψαν τη χρήση επιφανειακών υδάτων για καταναλωτικούς σκοπούς ανήλθε από 142 σε 154, σύμφωνα με την έκθεση.
Το 2024, μόνον 89 χώρες διέθεταν βασική υπηρεσία παροχής πόσιμου νερού, μεταξύ των οποίων 31 διέθεταν καθολική πρόσβαση σε υπηρεσίες ασφαλώς διαχειριζόμενου πόσιμου νερού.
Οι 28 χώρες στις οποίες ένας άνθρωπος στους τέσσερις εξακολουθεί να μην έχει πρόσβαση στις βασικές υπηρεσίες βρίσκονται κυρίως στην Αφρική.
Όσον αφορά το αποχετευτικό σύστημα, 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν πλέον πρόσβαση σε υπηρεσίες ασφαλούς διαχείρισης από το 2015, με την κάλυψη να αυξάνεται από 48% σε 58%.
Οι υπηρεσίες αυτές ορίζονται ως βελτιωμένες εγκαταστάσεις οι οποίες δεν είναι κοινές με άλλα νοικοκυριά και στις οποίες τα λύματα απορρίπτονται επιτόπου ή μεταφέρονται για επεξεργασία εκτός του χώρου.
Ο αριθμός των ανθρώπων που αφοδεύουν σε εξωτερικούς χώρους μειώθηκε από 429 εκατομμύρια στα 354 εκατομμύρια, δηλαδή αντιστοιχεί στο 4% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Από το 2015, 1,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι έχουν εξασφαλίσει πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγιεινής (σύστημα που επιτρέπει το πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι). Την άνεση αυτή διαθέτει πλέον το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού, έναντι 66% πριν από δέκα χρόνια.
«Όταν τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στο πόσιμο νερό, σε σύστημα αποχέτευσης και υγιεινής, η εκπαίδευσή τους και το μέλλον τους απειλούνται», υπογράμμισε η Σεσίλια Σαρπ, διευθύντρια του προγράμματος WASH της Unicef. Σύμφωνα με αυτήν, «οι ανισότητες αυτές είναι κραυγαλέες για τα κορίτσια, τα οποία αναλαμβάνουν συχνά το βάρος της συλλογής του νερού και αντιμετωπίζουν επιπρόσθετα προβλήματα κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης τους».
«Με τους σημερινούς ρυθμούς, η υπόσχεση πρόσβασης σε πόσιμο νερό και σε υπηρεσίες αποχέτευσης για κάθε παιδί απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο», σύμφωνα με τη Σεσίλια Σαρπ.
Πηγή: ΑΠΕ