Αν στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας έλεγες ότι, έχω την λύση για το κυκλοφοριακό χάος των Αθηνών, θα σε περνούσαν τουλάχιστον για τρελό, καθώς κανείς ποτέ δεν κατάφερε να δώσει λύση στο άλυτο επί δεκαετίες πρόβλημα, ούτε καν οι πλέον εμπνευσμένοι συγκοινωνιολόγοι.

Κι όμως. Την λύση τελικά την έδωσαν εμμέσως οι πολιτικοί, οι συντονισμένες επί δεκαετίες ενέργειες των οποίων χρεοκόπησαν την χώρα με αποτέλεσμα την –τουλάχιστον- δεκαετή οικονομική κρίση. Τα οικονομικά των Ελλήνων και ειδικά των κατοίκων του λεκανοπεδίου πάτωσαν και η μείωση της κυκλοφορίας αποτυπώθηκε στη λιανική πώληση υγρών καυσίμων που μειώθηκε σε ποσοστό 40%, με αποτέλεσμα να αποσυμφορηθούν οι δρόμοι και να γυρίσουμε στις δεκαετίες του ΄60 και ΄70.

Καπάκι ήρθε και το lockdown της πανδημίας, που ερήμωσε τους δρόμους και τελικά όσοι εποχούμενοι σχεδόν ξεχάσαμε την απίστευτη ταλαιπωρία που ζούσαμε μέχρι περίπου το 2010.

Αλλά… όλα τα ωραία τελειώνουν με …πόνο και έτσι ο εφιάλτης του κυκλοφοριακού επέστρεψε στο Λεκανοπέδιο με το τέλος των θερινών διακοπών του 2021.

Αποτέλεσμα: κανείς πλέον δεν μπορεί να προγραμματίσει πόσο θα διαρκέσει μια οποιαδήποτε μετακίνηση με όχημα. Η κατάσταση, ειδικά σε συγκεκριμένους δρόμους, όπως το Ποτάμι, η Κηφισίας, η Πεντέλης, η Παραλιακή και οι περί τον δακτύλιο δρόμοι, είναι αφόρητη από το χάραμα μέχρι να πέσει το σκοτάδι, ενώ ακόμα και η Αττική οδός κάθε πρωί γίνεται …πάρκινγκ κυρίως στο τμήμα από Μεταμόρφωση έως Λεωφόρο Πεντέλης.

Μια πρόχειρη αιτιολόγηση αυτής της χρονοβόρου και ψυχοφθόρου κατάστασης, στοχοποιεί την πανδημία που ωθεί πολλούς να χρησιμοποιούν τα γιωταχί τους και όχι τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Είναι όμως μόνο αυτό, ή είναι απλά και αυτό;

Ψάχνοντας δεκαετίες πίσω, δεν εντοπίσαμε πουθενά ενιαίο φορέα σχεδιασμού και διαχείρισης των κυκλοφοριακών θεμάτων της πόλης. Δεν βρήκαμε καμιά ολοκληρωμένη μελέτη Μεταφορών και Κυκλοφορίας, ούτε καν μελέτη για την προσωρινή διαχείριση του έντονου κυκλοφοριακού προβλήματος που υπήρχε έως και της αρχές της προηγούμενης δεκαετίας.

Μόνο οι Έλληνες Συγκοινωνιολόγοι επεσήμαναν (το 2010…) ότι, για το κυκλοφοριακό ευθύνονται τα εξής:

  • Η έλλειψη στρατηγικής και πολιτικής σχεδιασμού,
  • Η αποσπασματική μελέτη των κυκλοφοριακών θεμάτων και η αποσπασματικότητα στην εφαρμογή τους (όταν…),
  • Η έλλειψη αστυνόμευσης και
  • Η έλλειψη υποδομών που θα ενθάρρυνε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης (όπως ποδηλατόδρομοι, πεζοδρόμια, επαρκής αστική συγκοινωνία κ.ά)

Σήμερα, στις αρχές του 2022, τίποτα από αυτά δεν έχει προχωρήσει, με αποτέλεσμα να βιώνουμε καθημερινές σκηνές απείρου κάλλους.

Συζητώντας με συναδέλφους εντοπίσαμε ότι, από το 2006, στο τότε ΥΠΕΧΩΔΕ είχε συνταχθεί μια εμπεριστατωμένη μελέτη για την διόρθωση 90 επικίνδυνων για την οδική ασφάλεια σημείων στον ευρύτερο χώρο της Αθήνας. Ο προϋπολογισμός για την επούλωση αυτών των κακοτεχνιών είχε υπολογιστεί στο ευτελές για δημόσια έργα ποσό των σχεδόν 6 εκ. ευρώ. Όμως το έργο αυτό ουδέποτε δημοπρατήθηκε, καθώς λίγους μήνες μετά ο… Καλλικράτης, μετάθεσε την ευθύνη των δρόμων από την Κεντρική Κυβέρνηση στις Περιφέρειες, αλλά …ξέχασε να περάσει άμεσα και το ταμείο. Σαν αποτέλεσμα, εδώ και 16 χρόνια, όταν εξασφαλίζεται κάποιο κονδύλι, γίνονται αποσπασματικές διορθωτικές κινήσεις σε κάποιο από τα 90 σημεία της τότε μελέτης και έως εκεί.

Όσο για το μέλλον, μάλλον μια από τα ίδια, καθώς η μόνη μελέτη που αναμένεται είναι αυτή του ΟΑΣΑ για το σχέδιο των δημόσιων μεταφορών της Αθήνας, αλλά λίγοι ελπίζουν ότι αυτό θα συμβάλλει ουσιαστικά στην επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος.

Στο ερώτημα αν υπάρχει λύση, η απάντηση είναι: βραχυπρόθεσμα αδύνατον. Εκτός κι αν πάμε σε οριζόντια απαγορευτικά μέτρα που όμως θα έχουν κοινωνικό και πολιτικό κόστος. Πάντως, το ανελέητο κυνήγι της παράνομης στάσης/στάθμευσης και η αυστηρή τήρηση του ωραρίου ανεφοδιασμού καταστημάτων/επιχειρήσεων, μπορούν να δώσουν χρόνο για την –επιτέλους- σύνταξη ολοκληρωμένων μελετών επίλυσης του κυκλοφοριακού προβλήματος. Μελετών που ενδεχομένως να περιέχουν και ρηξικέλευθες ιδέες όπως, η μετάθεση (με σημείο αναφοράς τον τόπο κατοικίας τους) των υπάλληλων του Δημόσιου και ευρύτερου Δημόσιου τομέα σε υπηρεσίες που ελαχιστοποιούν τις μετακινήσεις, πάντα στα πλαίσια του εφικτού. Όπως επίσης η παγίωση της τηλεργασίας και η θέσπιση (εκτός από το κλιμακωτό ωράριο) εκ περιτροπής προσέλευσης στην εργασία.

Αλλά τι λέμε τώρα; Ονειρευόμαστε ξύπνοι την ώρα που το matrix στην Μεταμόρφωση γράφει: Αχαρνών 19΄, Λεωφόρος Αθηνών 32, Σ.Ε.Φ. 47΄…
Καληνύχτα Αθήνα!