Οι φονικοί σεισμοί που στοίχισαν τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους στην Τουρκία και στη Συρία έκαναν και την Ελλάδα να ανησυχεί ενώ παράλληλα προκάλεσαν συζητήσεις για το εάν θα ταρακουνηθεί και αυτή στο άμεσο μέλλον.
Στο «τραπέζι» των ειδικών ξεκίνησαν οι αναλύσεις για τη σεισμική δραστηριότητα που συνεχίζεται στη γειτονική μας χώρα και για τους παράγοντες που έκαναν τις δονήσεις τόσο θανατηφόρες.
Καθησυχαστικός για την Ελλάδα είναι, μιλώντας στο Newsbeast, ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΕΚΠΑ, πρώην πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας και πρώην γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Δημήτρης Παπανικολάου εξηγώντας πως οι σεισμοί στην Τουρκία προκλήθηκαν από το ρήγμα της ανατολικής Ανατολίας ενώ η χώρα μας επηρεάζεται κατά βάση από το ρήγμα της βόρειας Ανατολίας. Αναφερόμενος όμως στους μετασεισμούς με τους οποίους έρχονται αντιμέτωποι οι γείτονές μας επισημαίνει πως θα συνεχιστούν για μήνες ακόμη και για πάνω ένα ολόκληρο έτος.
«Περιμένουμε μετασεισμό 7 Ρίχτερ»
«Μιλάμε για 150 χιλιόμετρα ρήγμα και πολύ μεγάλα μεγέθη ρηγμάτων τα οποία δραστηριοποιήθηκαν κατά μήκος αυτής της ζώνης του ανατολικού ρήγματος της Ανατολίας. Είναι βέβαιο ότι οι μετασεισμοί θα ακολουθήσουν για πολλούς μήνες ίσως και πάνω από χρόνο και θα ενεργοποιηθούν όλα αυτά τα ρήγματα. Η αλλαγή των τάσεων που επέρχεται με την εκτόνωση αυτών των μεγάλων σεισμών θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε μικρότερα ρεύματα τα οποία είναι σε επαφή με αυτή την κύρια ζώνη» τονίζει ο Δημητρής Παπανικολάου.
«Δεξιά και αριστερά σε αποστάσεις 20, 30, 50 χιλιόμετρα μπορούμε να δούμε διαδοχικά πολλά σεισμικά γεγονότα τα οποία θα είναι δίπλα στη ρηξιγενή αυτή ζώνη» σημειώνει και υπογραμμίζει πως «είναι ξεκάθαρο ότι θα έχουμε μετασεισμό της τάσης των 6 Ρίχτερ, 6,5 μπορεί και 7.
«Υπάρχει μία έκπληξη και ένας ενδοιασμός με αυτή τη δραστηροποίηση γιατί δεν είχε κάνει τόσο μεγάλα μεγέθη εδώ και περίπου έναν αιώνα» λέει στο Newsbeast.
«Σε καμία περίπτωση αυτή η δραστηριότητα δεν περιμένουμε να έρθει στο Αιγαίο, στο ελληνικό τόξο και γενικότερα στην Ελλάδα»
Ξεκαθαρίζοντας πως σε καμία περίπτωση αυτή η δραστηριότητα δεν περιμένουμε να έρθει στο Αιγαίο, στο ελληνικό τόξο και γενικότερα στην Ελλάδα ο Δημήτρης Παπανικολάου δηλώνει: «Αυτοί που θα μπορούσαν να ανησυχούν αυτή τη στιγμή, να είναι σε εγρήγορση και να λάβουν μέτρα είναι είτε στην ίδια ζώνη μέσα στην Τουρκία προς τα βορειοανατολικά είτε νότια προς την Κύπρο».
«Ο πρώτος σεισμός στην Τουρκία μετακινήθηκε κατά μήκος 150 χιλιομέτρων και άλλα 100 με 120 χιλιόμετρα προστέθηκαν στη συνέχεια από τον δεύτερο σεισμό. Άρα συνολικά αυτή τη στιγμή έχει ενεργοποιηθεί, έχει ολισθήσει κάτω από τις τεράστιες πιέσεις που υφίσταται στις πλάκες ένα σύνολο 250 περίπου χιλιόμετρα αυτά της ρηξιγενούς ζώνης.
Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν αφήνει να φανταστούμε τις δικές μας δομές να επηρεάζονται. Μπορούμε να πούμε πως αυτές ίσως να επηρεάστηκαν από τον σεισμό του 1999 του ρήγματος της βόρειας Ανατολίας που είχε ως την άκρη του μία μικρή, δευτερογενή επίπτωση στον σεισμό της Αθήνας που σημειώθηκε μετά από λίγες εβδομάδες» επισημαίνει.
«Περιμένουμε ισχυρό σεισμό στη θάλασσα του Μαρμαρά»
Ο Δημήτρης Παπανικολάου ο οποίος μας εξηγεί, πως έχει υπογράψει συμφωνίες με την Τουρκία για την αντισεισμική συνεργασία το 2002 την εποχή που σεισμοί έφεραν σε προσέγγιση την Ελλάδα με την τη γειτονική μας χώρα, σημειώνει ότι περιμένουμε ισχυρό σεισμό στη θάλασσα του Μαρμαρά.
«Είναι γνωστό και στην κυβέρνηση της Τουρκίας και στους επιστήμονες (και εγώ συμμετείχα σε ένα συνέδριο για τα 20 χρόνια από τον σεισμό του 1999 το 2019 στην Κωνσταντινούπολη) ότι περιμένουμε τον επόμενο σεισμό της τάξεως του 7 με 7,5 Ρίχτερ μέσα στη θάλασσα του Μαρμαρά που θα συνεχίσει τη δραστηριότητα από εκεί που σταμάτησε νότια της Κωνσταντινούπολης και θα φτάσει μέχρι την Καλλίπολη. Αυτό είναι το κομμάτι που περιμένουμε.
Δεν αποκλείεται στο επόμενο διάστημα μηνών ή ακόμη και τα επόμενα δύο με τρία έτη να δούμε αυτόν τον μεγάλο σεισμό που τον περιμένουμε γιατί αυτή είναι η συμπεριφορά του ρήγματος της βόρειας Ανατολία πράγμα που δεν ισχύει για το ρήγμα της ανατολικής Ανατολίας» συμπληρώνει.
«Δεν μιλάμε για απλά ρήγματα, μιλάμε για ρηξιγενείς ζώνες μεγάλες»
«Δεν μιλάμε για απλά ρήγματα αυτό είναι που πρέπει να καταλάβουμε. Μιλάμε για ρήγματα, ρηξιγενείς ζώνες μεγάλες που είναι όρια μικροπλακών και πλακών. Άλλο να είναι ένα ρήγμα όπως είναι στον Κορινθιακό, στην Πάρνηθα, στο Πήλιο ή στην Καλαμάτα (10 – 20 ή ακόμη και 30 χιλιόμετρα) και άλλο να είναι όριο πλάκας.
Εδώ έχουμε αυτή τη ρηξιγενή ζώνη που δραστηριοποιείται και είναι γνωστή στη διεθνή βιβλιογραφία ως East Anatolian Fault (ανατολικό ρήγμα της Ανατολίας) για να γίνει η αντιδιαστολή με το άλλο που είναι το North Anatolian Fault (βόρειο ρήγμα της Ανατολίας). Αυτά τα δύο ρήγματα είναι Ανατολή – Δύση που φτάνει μέχρι το Αιγαίο (ανατολικά στην Αρμενία) και το άλλο έχει διεύθυνση βορειοανατολική – νοτιοδυτική, ξεκινά από το τόξο κάτω από την Κύπρο και μπαίνει μέσα στην Αλεξανδρέττα και από εκεί έρχεται βορειανατολικά και συναντά το άλλο ρήγμα βαθιά στην ανατολική Τουρκία κοντά στην περιοχή του Βαν» υπογραμμίζει.
«Μιλάμε για εκατοντάδες χιλιόμετρα ρήγματα τα οποία αφήνουν στο κέντρο τη λεγόμενη πλάκα της Ανατολίας στο εσωτερικό της με πολύ μικρή παραμόρφωση (σχεδόν άθικτη). Η σεισμικότητα εντοπίζεται δίπλα σε αυτές τις ρηξιγενείς ζώνες (δηλαδή μερικά δεκάδες χιλιόμετρα δίπλα) κάνουν όλη την κίνηση. Η Ανατολία κινείται συνολικά προς τα δυτικά γιατί τα δύο ρήγματα οριοθετούν την πλάκα της Ανατολίας προς την Αραβική πλάκα (που είναι νότια και ανατολικά) από την Ευρασιατική πλάκα που είναι προς βορά δηλαδή προς τον Καύκασο και όλο τον Πόντο από πάνω.
Είναι δηλαδή μία μέγγενη ανάμεσα στον Καύκασο και την Αραβία η οποία πλησιάζει με δύο εκατοστά τον χρόνο (ένα εκατοστό τον χρόνο κινείται προς βορρά η Αραβία και ένα το χρόνο προς νότο κινείται η Ευρασία στον Καύκασο) και συνθλίβουν την ενδιάμεσα περιοχή που σπρώχνεται δυτικά μέσα από αυτά τα δύο μεγάλα ρήγματα» συμπληρώνει.
Εστιάζοντας στην Αραβία ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΕΚΠΑ και πρώην πρόεδρος του ΟΑΣΠ εξηγεί εδώ και αρκετά εκατομμύρια χρόνια κινείται σαν «έμβολο» και «χτυπάει» την Ανατολία.
«Πάνω σε αυτή τη ζώνη έχουμε την ενεργοποίηση των μεγάλων αυτών σεισμών η οποία συνεχίζει νοτιοδυτικά προς την Κύπρο. Άρα εάν περιμένει κανείς πού μπορεί να μεταδοθεί και να μετακινηθεί η δραστηριότητα αυτή οι δύο περιοχές που μπορεί να γίνει είναι είτε προς τα νοτιοδυτικά δηλαδή την Αλεξανδρέττα που ήδη έχει χτυπηθεί προς τα νοτιοδυτικά δηλαδή την Κύπρο, νότια δηλαδή του πενταδάκτυλου και να φτάσει μέχρι νότια γενικά της Αμμόχωστου ή από την αντίθετη πλευρά προς το Ερζερούμ προς τη βορειοανατολική δηλαδή Τουρκία όπως ήδη έγινε γιατί ήδη έχουμε δύο κομμάτια της ρηξιγενούς ζώνης που ενεργοποιήθηκαν» αναφέρει κλείνοντας.
