Η δημόσια συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια στη Βουλγαρία εντάθηκε, μετά το πυρηνικό δυστύχημα στην Ιαπωνία, δεδομένου ότι ο σταθμός στο Κοζλοντούι καλύπτει περίπου το 37% των ενεργειακών αναγκών της χώρας, ενώ προγραμματίζεται και η κατασκευή δεύτερου σταθμού στο Μπέλενε, στις όχθες του Δούναβη.

Το ζήτημα της ασφάλειας στο Κοζλοντούι και το κατά πόσον, αλλά και με ποιους όρους, πρέπει να κατασκευαστεί το Μπέλενε, έγιναν πεδίο μάχης μεταξύ των υποστηρικτών και των πολέμιων της πυρηνικής ενέργειας.

Κοινή είναι, ωστόσο, η εκτίμηση ότι στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας «η ασφάλεια είναι υπεράνω όλων», θέση την οποία διατύπωσε ο βούλγαρος υπουργός Οικονομίας, Ενέργειας και Τουρισμού Τράιτσο Τράικοφ, μετά τη συνάντηση των αρμόδιων Ευρωπαίων υπουργών και κορυφαίων ειδικών στους τομείς της διαχείρισης και ελέγχου των πυρηνικών σταθμών στην Ε.Ε.

Ο βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ διαβεβαίωσε στη Βουλή, ότι «όλοι οι αντιδραστήρες στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο “θα περάσουν από το κόσκινο” των αυστηρότατων δυνατών ελέγχων». Υποστήριξε την άρνηση της Βουλγαρίας να αναθεωρήσει την πολιτική της σχετικά με τη χρήση πυρηνικής ενέργειας μετά το δυστύχημα στην Ιαπωνία, τονίζοντας ότι «ούτε η Γερμανία, ούτε η Γαλλία, ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε μέχρι και η ίδια η Ιαπωνία πρόκειται να κλείσουν τους πυρηνικούς σταθμούς τους».

Σε αυτή του την τοποθέτηση είχε την απροσδόκητη υποστήριξη του αρχηγού της αριστερής αντιπολίτευσης, Σεργκέι Στανίσεφ, ο οποίος υπογράμμισε στη Βουλή ότι η Βουλγαρία πρέπει συνεχώς «να ανεβάζει τον πήχη των απαιτήσεων της στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας». Ακόμη, επισήμανε, ότι «θα ήταν απαράδεκτη τυχόν επανάληψη των εξελίξεων, που οδήγησαν στο κλείσιμο των τεσσάρων αντιδραστήρων στο Κοζλοντούι, σε βάρος των συμφερόντων της Βουλγαρίας».

Η αφρόκρεμα των πυρηνικών εμπειρογνωμόνων της Βουλγαρίας προσπάθησε, να ανιχνεύσει τις πιθανότητες μελλοντικού δυστυχήματος στο Κοζλοντούι και στο σχεδιαζόμενο Μπέλενε, παρόμοιου με αυτό στη Φουκουσίμα.

Κεντρικό συμπέρασμα της συζήτησης, που διοργάνωσε η δημόσια τηλεόραση Bulgarian National Television, ήταν ότι τα σχέδια κατασκευής τόσο του Κοζλοντούι, όσο και του Μπέλενε συνυπολογίζουν αντοχή των δύο μονάδων στις μέγιστες σεισμικές δονήσεις που μπορεί να προκαλέσει η πλησιέστερη σεισμογενής εστία, στο βουνό Βράντσα της Ρουμανίας.

Σύμφωνα με τον πρώην διευθυντή του Κοζλοντούι Ιορδάν Κωνσταντίνοφ, υπάρχουν επίσης λεπτομερή σχέδια αντιμετώπισης πιθανότητας να πλημμυρήσει ο σταθμός, λόγω μεγάλης πλημμύρας στο Δούναβη. Ο Κονσταντίνοφ επισήμανε ότι ο κίνδυνος είναι μηδαμινός, απλά και μόνο εξαιτίας της μεγάλης διαφοράς υψομέτρου της νότιας και της βόρειας όχθης του ποταμού, η οποία θα στρέψει τα φουσκωμένα νερά στη Ρουμανία.

Τόσο ο Κωνσταντίνοφ όσο και ο σημερινός υποδιευθυντής του πυρηνικού σταθμού, Αλεξάντερ Νικόλοφ, είπαν ότι είναι απίθανο να επαναληφθεί στο Κοζλοντούι το «σενάριο Φουκουσίμα», επειδή τα προβλήματα στο σταθμό της Ιαπωνίας δεν προκλήθηκαν από το σεισμό, αλλά από τα παλιρροϊκά κύματα, τα οποία έθεσαν αστραπιαία «εκτός μάχης» όχι μόνο το κεντρικό σύστημα ηλεκτροδότησης, αλλά και τις εφεδρικές μονάδες, για την τροφοδοσία με ρεύμα των συστημάτων ψύξης στους αντιδραστήρες. Αντιθέτως, στο Κοζλοντούι υπάρχουν πέντε παρόμοιες γεννήτριες ντίζελ και άλλα συστήματα εφεδρείας, τα οποία λειτουργούν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο.

Εξάλλου, ο τύπος των αντιδραστήρων στο Κοζλοντούι, αλλά και οι μεγάλες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό τους με καινούργια συστήματα ασφάλειας, τοποθετεί τις βουλγαρικές μονάδες σε εντελώς διαφορετική κατηγορία από αυτήν στην οποία ανήκουν οι αντιδραστήρες στη Φουκουσίμα, που έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από σαράντα χρόνια, σύμφωνα με τους εκπροσώπους του βουλγαρικού πυρηνικού σταθμού.

Στην ίδια τη συζήτηση ο εκπρόσωπος του «Πράσινου Κόμματος» της Βουλγαρίας, Πέτκο Κοβάτσεφ υπογράμμισε ότι «τα ατυχήματα στον αμερικανικό σταθμό Three Miles Island, στο Τσέρνομπιλ και στη Φουκουσίμα παρέχουν σαφή ένδειξη, ότι δε μπορεί να υπάρχουν απόλυτα σίγουροι και ακίνδυνοι αντιδραστήρες, ανεξάρτητα από τον τύπο τους. Συνεπώς, χρειάζεται συνεχή προσοχή, έλεγχος και επαγρύπνηση».

Σημαντική μεταβολή της γνώμης των Βουλγάρων απέναντι στο «ειρηνικό άτομο» – όπως αποκαλούν συχνά στη γείτονα τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς – διαφάνηκε μετά τη συζήτηση που διοργάνωσε η δημόσια βουλγαρική τηλεόραση.

Σε σφυγμομέτρηση που διενήργησε για λογαριασμό της Bulgarian National Television, η εταιρεία AlphaResearch, θετικά ανταποκρίθηκε στην αναγκαιότητα για κατασκευή νέου πυρηνικού σταθμού το 54% των ερωτηθέντων και αρνητικά το 34%. Πρόκειται για αξιοσημείωτη διαφοροποίηση σε σχέση με τα ποσοστά 75% έως 80% των οπαδών της χρήσης πυρηνικής ενέργειας που έδιναν παραδοσιακά τα γκάλοπ στη γείτονα, τα τελευταία χρόνια.