Η φετινή επέτειος των 1.700 χρόνων από την Α΄Οικουμενική Σύνοδο αποτέλεσε αφορμή για μια συνάντηση με ιδιαίτερο βάρος: ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος βρέθηκαν στη Νίκαια της Βιθυνίας, το σημερινό Ιζνίκ, εκεί όπου διαμορφώθηκε ο θεμέλιος λίθος της χριστιανικής πίστης.
Στο σημείο όπου δεσπόζουν τα ερείπια της παλαιάς βασιλικής του Αγίου Νεοφύτου, οι δύο ηγέτες προσευχήθηκαν μαζί – μια εικόνα που δύσκολα περνά απαρατήρητη σε μια εποχή πολλών εκκλησιαστικών διαφορών.
Οι αντιπροσωπείες τους βάδισαν σε πομπή προς τον χώρο της τελετής, με την πομπή να ανοίγει το Ευαγγέλιο και τη χορωδία του Βατικανού να συνοδεύει μουσικά τη διαδρομή. Αφού στάθηκαν μπροστά στις εικόνες του Χριστού και της Συνόδου, άναψαν ένα κερί, μια συμβολική χειρονομία που έδωσε το στίγμα της ημέρας.
Στο επίκεντρο της ομιλίας του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθύμισε:
«Επιστρέφουμε σε αυτό λίκνο της χριστιανικής πίστης», καλώντας παράλληλα να ακουστούν «όλες τις φωνές των πιστών για ενότητα».
Η ιστορική φόρτιση της Νίκαιας και η θεολογική σημασία του Συμβόλου της Πίστεως
Η Νίκαια δεν είναι μια οποιαδήποτε πόλη της πρώιμης χριστιανικής ιστορίας. Ιδρύθηκε ως Αντιγόνεια από τον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο και αργότερα πήρε το σημερινό της όνομα από τον Λυσίμαχο.
Εκεί διεξήχθη η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος το 325 μ.Χ., όπου διαμορφώθηκε το Σύμβολο της Πίστεως, καθώς και η Ζ΄Οικουμενική Σύνοδος το 787 μ.Χ. Αιώνες αργότερα, μετά το 1204, η πόλη λειτουργούσε ως προσωρινή πρωτεύουσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης.
«Είμαστε βαθιά συγκινημένοι που όλοι σας ανταποκριθήκατε θετικά στην ταπεινή πρόσκλησή μας…» ανέφερε ο κ.κ. Βαρθολομαίος, τονίζοντας ότι η συνάντηση δεν έγινε απλώς για να ανασυρθεί το παρελθόν, αλλά «για να δώσουμε ζωντανή μαρτυρία της ίδιας πίστης που εξέφρασαν οι Πατέρες της Νίκαιας».
Συνεχίζοντας, υπενθύμισε ότι «στη Νίκαια, η ιστορία μαρτυρεί την αιωνιότητα», με αναφορά στο χριστολογικό θεμέλιο πως ο Χριστός είναι «ομοούσιος τω Πατρί». Το Σύμβολο της Πίστεως, όπως είπε, δεν αποτελεί απλώς μια συνοπτική διατύπωση, αλλά «λειτουργεί ως σπόρος για ολόκληρη τη χριστιανική ύπαρξη».
Με το βλέμμα σε ένα μέλλον πιο συνεργατικό, έκλεισε προτρέποντας:
«Έχοντας την πίστη της Νικαίας να καίει με θέρμη στις καρδιές μας, “ας τρέξουμε τον αγώνα” της χριστιανικής ενότητας».
Στην κοινή προσευχή συμμετείχαν εκπρόσωποι 22 χριστιανικών εκκλησιών και ομολογιών, ενισχύοντας τη δυναμική του συμβολισμού.
Από την πλευρά του, ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ έκανε λόγο για μια «καλή συγκυρία» για συνύπαρξη και κοινή παρουσία στον τόπο όπου πριν από 1.700 χρόνια τέθηκαν τα θεμέλια του δόγματος, εκφράζοντας την προσωπική του συγκίνηση για την ανταπόκριση των συμμετεχόντων.
