Η συνωμοσιολογική υπόθεση γύρω από τον Τζέφρι Επστάιν παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις, προκαλώντας πονοκέφαλο στον Λευκό Οίκο, ενώ ειδικοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επισημαίνουν ότι η αναδιαμόρφωση του X από τον Έλον Μασκ άναψε το φιτίλι.

Οι θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με τον Επστάιν και την υποτιθέμενη συνενοχή της κυβέρνησης Τραμπ στην απόκρυψή τους αρχίζουν να διχάζουν τις φατρίες του κινήματος MAGA και να στρέφουν μέρος του εναντίον του προέδρου. (Για όσους δεν παρακολουθούν στενά: Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το FBI εξέδωσαν από κοινού έκθεση την περασμένη εβδομάδα, στην οποία ανέφεραν ότι ο Επστάιν δεν διέθετε «ενοχοποιητική λίστα πελατών» ισχυρών προσώπων στα οποία σύστηνε κακοποιημένους ανήλικους, ένα πόρισμα που διέψευσε τις ελπίδες των ακροδεξιών που αναζητούν «την αλήθεια» για τον Επστάιν και τους οποίους ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και οι σύμμαχοί του ενθάρρυναν.)

Ήταν ο ίδιος ο Μασκ που επανέφερε την υπόθεση Επστάιν στο προσκήνιο κατά την πρώτη του δημόσια σύγκρουση με τον Τραμπ τον Ιούνιο. Σε μια ανάρτηση στο X, που αργότερα διέγραψε. Ο Μασκ είχε γράψει: «@realDonaldTrump βρίσκεται στα αρχεία του Επστάιν. Αυτός είναι ο πραγματικός λόγος που δεν έχουν δημοσιοποιηθεί». Ο Τραμπ δεν έχει κατηγορηθεί επισήμως για καμία παρανομία που να σχετίζεται με τον Επστάιν.

Όμως ο Μασκ φέρει, σύμφωνα με ειδικούς στον τομέα του διαδικτυακού λόγου, ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη για το χάος αυτό και για οποιαδήποτε ζημιά επιφέρει στη συμμαχία του Τραμπ. Ένα τεράστιο μέρος της εσωτερικής διαμάχης εκτυλίσσεται στο X, από τις αρχικές κατηγορίες του Μασκ μέχρι τις επιθέσεις της ακροδεξιάς ακτιβίστριας, Λόρα Λούμερ, κατά της Γενικής Εισαγγελέως, Παμ Μπόντι, αλλά και τα ξεσπάσματα του ιδρυτή του Infowars, Άλεξ Τζόουνς, κατά των «μαριονέτων του βαθιού κράτους» στην κυβέρνηση.

«Το X είναι πραγματικά το σημείο μηδέν για ό,τι συμβαίνει», δήλωσε στο Politico η Τζόαν Ντόνοβαν, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Βοστώνης που μελετά την παραπληροφόρηση. Πρόσθεσε: «Αποτελεί έναν διαρκή πονοκέφαλο για ισχυρούς πολιτικούς και τους πάμπλουτους που συνεχίζουν να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα».

Αυτό θα ήταν αδιανόητο στο Twitter πριν από την εποχή Μασκ, όταν μια ομάδα συντονιστών περιεχομένου προσπαθούσε να καταπνίξει ασταθείς θεωρίες συνωμοσίας, αποβάλλοντας πολλούς από τους χρήστες που σήμερα προκαλούν αναστάτωση.

Ο Μασκ απέκτησε την πλατφόρμα το 2022 έναντι 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων και άρχισε να την ξαναχτίζει στο όνομα της «ελευθερίας του λόγου». Χαλαρώνοντας δραματικά τους κανόνες εποπτείας περιεχομένου, το X έφερε τους Ρεπουμπλικανούς ελίτ πρόσωπο με πρόσωπο με τα άκρα της δεξιάς και έβγαλε τις εσωτερικές τους διαμάχες από τις σκιές του 8kun, του Gab και άλλων λιγότερο ελεγχόμενων ιστοσελίδων.

Όταν ακόμη λεγόταν Twitter, η πλατφόρμα είχε υλοποιήσει σειρά πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση θεωριών συνωμοσίας που ξεχύνονταν και προκαλούσαν χάος στον πραγματικό κόσμο. Το Twitter προσπαθούσε κατά διαστήματα να καθαρίσει το περιεχόμενο QAnon, ειδικά μετά τη σύνδεσή του με αρκετά βίαια περιστατικά. Στη συνέχεια ανέστειλε δεκάδες χιλιάδες λογαριασμούς που σχετίζονταν με την εισβολή στο Καπιτώλιο το 2021, συμπεριλαμβανομένου του λογαριασμού του Τραμπ προκαλώντας μαζική αντίδραση του GOP κατά των εταιρειών κοινωνικών μέσων, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Μέλη αυτών των κινημάτων προσπαθούσαν εδώ και καιρό να ξεφύγουν από τους συντονιστές του Twitter. Η Ντόνοβαν, που παρακολουθούσε στενά τις διαδικτυακές ομάδες τότε, δήλωσε ότι πολλοί «απομακρύνθηκαν από το QAnon» και στη συνέχεια προσκολλήθηκαν στο «Stop the Steal», την εκστρατεία θεωριών συνωμοσίας για τις εκλογές που ήταν κάπως πιο «mainstream», τουλάχιστον μέχρι που κορυφώθηκε με την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου 2021.

Δεδομένων των σχετικά αφιλόξενων συνθηκών στο Twitter, οι πιο εξωφρενικές αφηγήσεις της ακροδεξιάς ευδοκιμούσαν σε εναλλακτικά μέσα όπως το 4chan, το παρακλάδι του 8kun, το Rumble και το Gab.

Όλα αυτά άλλαξαν όταν ο Μασκ πήρε το τιμόνι του Twitter, το μετονόμασε σε X και υποσχέθηκε να δημιουργήσει μια ψηφιακή δημόσια πλατφόρμα που θα καλωσόριζε περιεχόμενο και λογαριασμούς επιρροής που είχαν προηγουμένως αποκλειστεί. Το κοινό τους τους ακολούθησε και το X είναι πλέον ο βασικός κόμβος για παράλογες δοξασίες.

«Αυτές οι εναλλακτικές πλατφόρμες εξακολουθούν να υπάρχουν», είπε ο Τζάρεντ Χολτ, ειδικός στον διαδικτυακό εξτρεμισμό στο Ινστιτούτο για τον Διάλογο Στρατηγικής. «Αλλά το πολιτιστικό κεφάλαιο που είχαν στο κίνημα Τραμπ έχει σχεδόν ολοκληρωτικά μεταφερθεί στο X».

Τοξικές θεωρίες συνωμοσίας κάποτε εκκολάπτονταν σε εναλλακτικές πλατφόρμες και μετά διαδίδονταν σε μεγαλύτερες. Ο ανώνυμος ηγέτης του QAnon, που ισχυριζόταν ότι ήταν υψηλόβαθμος ομοσπονδιακός αξιωματούχος, αναρτούσε μηνύματα στο 8kun τα οποία οι ακόλουθοί του μετέφεραν στο Facebook και το Twitter. Πλέον, αυτό το περιεχόμενο δεν χρειάζεται να διασταυρωθεί με άλλες πλατφόρμες, αφού οι χρήστες το αναρτούν απευθείας στο X.

Η μεγάλη «σκηνή» που προσφέρει το X επιτρέπει σε περιθωριακούς χρήστες να αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο προβεβλημένους συμμάχους του προέδρου, ιδίως στα σχόλια των αναρτήσεών τους. Οι ροές και οι δημοσιεύσεις τους καταλήγουν συχνά στη ροή Discover του X, δίνοντας στο περιεχόμενο μεγαλύτερη προβολή στα πιο κεντροδεξιά ή mainstream μέσα.

«Κατά τη δική τους αντίληψη, το να δημοσιεύουν στα κοινωνικά μέσα είναι ακτιβισμός», είπε στο Politico η Ρενέ ΝτιΡέστα, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν που ερευνά διαδικτυακές θεωρίες συνωμοσίας. «Ιδιαίτερα για τη δεξιά, δεν έχουν άδικο ότι… οι αναρτήσεις φέρνουν αποτελέσματα».

Σύμφωνα με την Ντόνοβαν, κάπως πιο mainstream φιγούρες, όπως ο Τάκερ Κάρλσον και η Κάντας Όουενς, έχουν καταφέρει να αξιοποιήσουν αυτή την οργή στο X. Η ίδια λέει ότι ο Κάρλσον ειδικά «κατάφερε να μετακινηθεί από το mainstream στo περιθώριo και μετά να φέρει μερικούς ανθρώπους από τα περιθώριο πίσω προς το MAGA».

Ο Κάρλσον, που ισορροπεί ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους, έχει προωθήσει ορισμένες από τις πιο σκοτεινές εκδοχές της υπόθεσης Επστάιν. Υπονόησε κατά τη διάρκεια συνεδρίου του Turning Point USA την Παρασκευή ότι ο Επστάιν είχε διασυνδέσεις με την κυβέρνηση του Ισραήλ, υποστηρίζοντας τη θεωρία ότι ο αποθανών δράστης σεξουαλικών εγκλημάτων διατηρούσε κύκλωμα εκβιασμών για λογαριασμό της χώρας. Το αφήγημα αυτό ενισχύεται στο X από τον ίδιο τον Κάρλσον, αλλά και από πρόσωπα όπως ο Μπένι Τζόνσον του TPUSA και η συντηρητική σχολιάστρια, Μέγκιν Κέλι. Η πλατφόρμα φέρνει τις οικογενειακές διαμάχες της δεξιάς στο φως της δημοσιότητας, μετατρέποντας το περιβάλλον θεωριών συνωμοσίας από πλεονέκτημα σε βαρίδι για τον Τραμπ.