Σε συνθήκες άκρας μυστικότητας και υπό τον διαρκή φόβο στοχευμένης δολοφονίας, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έχει καταφύγει σε υπόγειο καταφύγιο, διακόπτοντας τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και επικοινωνώντας με τους στρατιωτικούς του επιτελείς μόνο μέσω στενού συνεργάτη, σύμφωνα με τρεις Ιρανούς αξιωματούχους με γνώση των σχεδίων «έκτακτης πολεμικής ανάγκης».
Όπως σημειώνει η NewYorkTimes μέσα σε ένα από τα πιο δύσκολα 24ωρα της 35χρονης εξουσίας του, ο Χαμενεΐ φέρεται να έχει ήδη ορίσει όχι μόνο αντικαταστάτες για τους στρατιωτικούς του διοικητές – σε περίπτωση που χάσει και άλλους από τα ισραηλινά πλήγματα – αλλά και τρεις ανώτατους κληρικούς ως υποψήφιους διαδόχους του, αν ο ίδιος σκοτωθεί. Πρόκειται για πρωτοφανή κίνηση, που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης που αντιμετωπίζει η ιρανική ηγεσία.
Η σύγκρουση με το Ισραήλ, που ξέσπασε την περασμένη εβδομάδα με αιφνιδιαστικά πλήγματα κατά ιρανικών στόχων, εξελίσσεται στην πιο σφοδρή στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράν από τον πόλεμο με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980. Η Τεχεράνη έχει δεχθεί περισσότερες καταστροφές μέσα σε λίγες ημέρες απ’ όσες προκάλεσε ο Σαντάμ Χουσεΐν σε οκτώ χρόνια πολέμου.
Αντεπιθέσεις και παράλληλος πόλεμος σε δύο μέτωπα
Παρά το αρχικό σοκ, οι ιρανικές δυνάμεις έχουν περάσει στην αντεπίθεση, εξαπολύοντας καθημερινά πλήγματα κατά στόχων στο Ισραήλ – ανάμεσά τους ένα νοσοκομείο, το διυλιστήριο της Χάιφα, θρησκευτικά κτίρια και κατοικίες.
Ταυτόχρονα, ιρανικοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι ο πόλεμος διεξάγεται σε δύο μέτωπα: με αεροπορικές επιθέσεις, αλλά και με επιχειρήσεις δολιοφθοράς από ισραηλινούς πράκτορες που φέρονται να δρουν εντός της χώρας, στοχοποιώντας κρίσιμες υποδομές με drones και εκρηκτικά. Η πιθανή διείσδυση πρακτόρων στα ανώτατα κλιμάκια ασφαλείας έχει προκαλέσει αναστάτωση, ακόμη και στον ίδιο τον Χαμενεΐ.
Ο διάδοχος – και το τέλος του διαδικαστικού μυστηρίου
Σε μια σπάνια απόφαση, ο Αγιατολάχ έχει δώσει ήδη στα μέλη της Συνέλευσης των Ειδικών – το θεσμικό όργανο που ορίζει τον ανώτατο ηγέτη – τρια ονόματα υποψήφιων διαδόχων, με την εντολή η επιλογή να γίνει άμεσα, εάν χρειαστεί. Η επιλογή διαδόχου, που συνήθως διαρκεί μήνες και παραμένει μυστική, πλέον αποκτά χαρακτήρα έκτακτης ανάγκης.
Ούτε ο γιος του Χαμενεΐ, Μοτζταμπά, ούτε ο πρώην πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί (που σκοτώθηκε σε συντριβή ελικοπτέρου το 2024) βρίσκονται στη λίστα, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Η ασφάλεια στο απόλυτο κόκκινο
Το υπουργείο Πληροφοριών έχει δώσει εντολή για πλήρη διακοπή της χρήσης κινητών και ηλεκτρονικών συσκευών από κυβερνητικά και στρατιωτικά στελέχη. Όλοι οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι έχουν κληθεί να παραμείνουν κάτω από το έδαφος. Παράλληλα, οι πολίτες καλούνται να αναφέρουν ύποπτα πρόσωπα και οχήματα, αποφεύγοντας φωτογραφίες ή βίντεο επιθέσεων.
Η Τεχεράνη θυμίζει πόλη-φάντασμα, καθώς πολλές περιοχές έχουν εκκενωθεί. Στρατιωτικά σημεία ελέγχου έχουν στηθεί παντού. Η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε σχεδόν πλήρες μπλακ άουτ επικοινωνιών – με διεθνείς κλήσεις και διαδίκτυο να έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο.
Η κοινωνία σε έκτακτη εγρήγορση και συσπείρωση
Παρά τον πόλεμο και τον φόβο, πολλοί Ιρανοί δείχνουν πνεύμα αλληλεγγύης: ξενοδοχεία και γαμήλιες αίθουσες φιλοξενούν δωρεάν εκτοπισμένους, ψυχολόγοι προσφέρουν δωρεάν συνεδρίες, καταστήματα κάνουν εκπτώσεις και φούρνοι μοιράζουν ψωμί με αυτοσυγκράτηση από τους πελάτες για να φτάσει σε όλους. Εθελοντές αναλαμβάνουν να εξυπηρετήσουν ηλικιωμένους και ευάλωτους.
«Βιώνουμε μια ενότητα που δύσκολα εξηγείται», δήλωσε ο 42χρονος Ρεζά, επιχειρηματίας που έχει καταφύγει στον Καύκασο. «Νιώθουμε φόβο, αλλά και δύναμη. Αυτή είναι επίθεση κατά της πατρίδας μας, όχι μόνο κατά της κυβέρνησης».
Η επίθεση έχει προκαλέσει και εθνική συσπείρωση. Ακόμα και επικριτές του καθεστώτος – όπως η βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης, Νάργκες Μοχαμαντί – εξέφρασαν την αντίθεσή τους στους εξωτερικούς βομβαρδισμούς, τονίζοντας πως «η δημοκρατία δεν μπορεί να έρθει με πόλεμο».
