Ήταν η μεγαλύτερη χερσαία εισβολή στην Ιστορία. Και το σημείο καμπής που θα έκρινε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σαν σήμερα, στις 22 Ιουνίου 1941, περισσότεροι από 3 εκατομμύρια Γερμανοί στρατιώτες πέρασαν τα σοβιετικά σύνορα, σηματοδοτώντας την έναρξη της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα – της αιματηρής σύγκρουσης που θα μετέτρεπε το Ανατολικό Μέτωπο στο πιο σκληρό πεδίο μάχης του πολέμου.
Ο Αδόλφος Χίτλερ ήταν πεπεισμένος ότι η Σοβιετική Ένωση θα κατέρρεε μέσα σε λίγες εβδομάδες. Το σχέδιο δεν ήταν απλώς στρατιωτικό – ήταν ιδεολογικό, εμπνευσμένο από τη ρατσιστική θεωρία του Lebensraum (Ζωτικός Χώρος). Ο στόχος: να κατακτηθούν οι απέραντες εκτάσεις της Ανατολής, να υποδουλωθούν οι πληθυσμοί και να εξοντωθούν οι «κατώτερες φυλές».
Η ονομασία της επιχείρησης ήταν «Μπαρμπαρόσα» – από το προσωνύμιο του Φρειδερίκου Α΄, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ηγέτη των Σταυροφόρων. Το συμβολικό όνομα αποκάλυπτε το μεσσιανικό όραμα της ναζιστικής επέκτασης.
Με την έναρξη της επιχείρησης, τρεις τεράστιες στρατιωτικές ομάδες – Βορράς, Κέντρο και Νότος – επιτίθενται ταυτόχρονα. Περισσότερα από 3.000 τανκς, 2.500 αεροσκάφη και 7.000 πυροβόλα εξαπολύουν την Blitzkrieg στο σοβιετικό έδαφος, από τη Βαλτική ως τη Μαύρη Θάλασσα. Η Σοβιετική Ένωση αιφνιδιάζεται. Μέσα σε λίγες ημέρες, χιλιάδες στρατιώτες παραδίδονται ή σκοτώνονται. Πόλεις όπως το Μινσκ και το Κίεβο πέφτουν με ταχύτητα που θυμίζει τα πρώτα στάδια του πολέμου στη Δύση.
Όμως η επιχείρηση δεν εξελίχθηκε όπως ήλπιζε το Βερολίνο. Ο ρωσικός χειμώνας, η τεράστια έκταση και η ανεξάντλητη εφεδρεία του Κόκκινου Στρατού ανέτρεψαν τους γερμανικούς υπολογισμούς. Η μάχη για τη Μόσχα, το Λένινγκραντ και αργότερα το Στάλινγκραντ, εξελίχθηκε σε πολεμική σφαγή εκατομμυρίων.
Οι στρατιώτες έφταναν να πολεμούν σε θερμοκρασίες -30°C, σε χιόνι, λάσπη και πείνα. Η φρίκη του Ανατολικού Μετώπου έγινε συνώνυμη της σκληρότερης σύγκρουσης του πολέμου.
Η Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα τελείωσε άδοξα για τους Γερμανούς τον Ιανουάριο του 1942, χωρίς να έχει κατακτηθεί η Μόσχα. Αντίθετα, είχε ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο που θα αιμορραγούσε τον γερμανικό στρατό μέχρι την τελική συντριβή του. Οι ήττες που θα ακολουθούσαν – με κορύφωση το Στάλινγκραντ – θα άλλαζαν την τροπή του πολέμου.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
168 π.Χ.: Διεξάγεται η Μάχη της Πύδνας, που θέτει τέλος στον Γ’ Μακεδονικό Πόλεμο. Οι Ρωμαίοι, υπό τον Λούκιο Αιμίλιο Παύλο, συντρίβουν τις δυνάμεις του βασιλιά Περσέα, ανοίγοντας τον δρόμο για την υποδούλωση της Ελλάδας στη Ρώμη.
431: Αρχίζει τις εργασίες της στην Έφεσο η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος, με σκοπό την καταδίκη του Νεστοριανισμού και την προάσπιση της δογματικής ενότητας της Εκκλησίας.
813: Οι Βούλγαροι του Κρούμου νικούν τους Βυζαντινούς στη μάχη της Βερσινικίας κοντά στην Αδριανούπολη, προκαλώντας την παραίτηση του αυτοκράτορα Μιχαήλ Α’ και την άνοδο του Λέοντα Ε΄.
1622: Εμφανίζεται για πρώτη φορά ο όρος «προπαγάνδα», σε εγκύκλιο του Πάπα Γρηγορίου ΙΕ’, με τίτλο De Propaganda Fide, που ιδρύει ειδική εκκλησιαστική επιτροπή για τη διάδοση της καθολικής πίστης. Η λέξη θα αποκτήσει σταδιακά πολιτική και ιδεολογική φόρτιση, σηματοδοτώντας στους επόμενους αιώνες τη συστηματική χειραγώγηση της κοινής γνώμης.
1633: Ο Γαλιλαίος Γαλιλέι εξαναγκάζεται από το Ιεροδικείο της Ρώμης να αποκηρύξει δημόσια την ηλιοκεντρική θεωρία του, που υποστήριζε πως η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο. Η στιγμή αυτή αποτελεί μια από τις πιο εμβληματικές συγκρούσεις ανάμεσα στην επιστήμη και την πίστη, σηματοδοτώντας τον φόβο της Εκκλησίας απέναντι στην επιστημονική αλήθεια.
1898: Γεννιέται ο Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, συγγραφέας του εμβληματικού «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο», ενός από τα σημαντικότερα αντιπολεμικά έργα του 20ού αιώνα.
1940: Η Γαλλία υπογράφει ανακωχή με τη ναζιστική Γερμανία, λίγες μέρες μετά την πτώση του Παρισιού. Η τελετή γίνεται στο ίδιο βαγόνι όπου είχε ταπεινωθεί η Γερμανία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
1941: Γερμανία, Ιταλία και Ρουμανία εισβάλλουν στη Σοβιετική Ένωση, στο πλαίσιο της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, που θα εξελιχθεί στο πιο αιματηρό μέτωπο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
1963: Δίνεται στη δημοσιότητα το πόρισμα του Αρείου Πάγου για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, με ξεκάθαρη αναφορά στην εμπλοκή της αστυνομίας και κρατικών μηχανισμών.
1973: Η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος ανεβάζουν στο θέατρο «Αθήναιον» το «Μεγάλο μας τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, σε μια εμβληματική παράσταση αντίστασης στη Χούντα.
1986: Ο Ντιέγκο Μαραντόνα πετυχαίνει «Το χέρι του Θεού» και το «γκολ του αιώνα» στο Αργεντινή–Αγγλία (2-1), σε ένα από τα πιο μυθικά παιχνίδια του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

1992: Ξεκινά στον Βόλο η δίκη για τον φόνο του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα, με κατηγορούμενο τον Γιάννη Καλαμπόκα, στέλεχος της ΟΝΝΕΔ. Η υπόθεση σοκάρει το πανελλήνιο και αναδεικνύει τις πολιτικές εντάσεις της εποχής.
2001: Κυκλοφορεί στις ΗΠΑ η πρώτη ταινία «The Fast and the Furious», εγκαινιάζοντας ένα από τα πιο εμπορικά κινηματογραφικά franchise του 21ου αιώνα.

2009: Η εταιρεία Kodak ανακοινώνει ότι σταματά τις πωλήσεις του έγχρωμου φωτογραφικού φιλμ, έπειτα από 74 χρόνια, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής για την αναλογική φωτογραφία.
2010: Ο πρόεδρος της Alpha Bank, Γιάννης Κωστόπουλος, δηλώνει πως η Ελλάδα θα βγει σύντομα από την κρίση, προκαλώντας αντιδράσεις εν μέσω της οικονομικής κατάρρευσης της εποχής.
2011: Συλλαμβάνεται στην Καλιφόρνια ο διαβόητος βαρώνος της μαφίας της Βοστώνης, Τζέιμς «Whitey» Bulger, έπειτα από 16 χρόνια φυγοδικίας.
2021: Η UNESCO προτείνει να χαρακτηριστεί το Μεγάλο Κοραλλιογενές Φράγμα της Αυστραλίας ως «σε κίνδυνο», λόγω της κλιματικής κρίσης, προκαλώντας πολιτική αντιπαράθεση διεθνώς.
Γεννήσεις

1837 – Ερνστ Τσίλερ, Γερμανός αρχιτέκτονας, που συνέδεσε το όνομά του με την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία της νεότερης Αθήνας. Σχεδίασε εμβληματικά κτίρια όπως το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, το Ζάππειο και την Εθνική Λυρική Σκηνή, συμβάλλοντας καθοριστικά στον νεοκλασικό χαρακτήρα της πρωτεύουσας.

1949 – Μέριλ Στριπ, Αμερικανίδα ηθοποιός, θεωρείται μία από τις κορυφαίες ερμηνεύτριες όλων των εποχών, με 3 Όσκαρ και 21 υποψηφιότητες. Ξεχωρίζει για τη μεταμορφωτική της ικανότητα και τη γκάμα ρόλων σε ταινίες όπως «Sophie’s Choice», «The Devil Wears Prada» και «Kramer vs. Kramer».

1965 – Ναταλία Γερμανού, Ελληνίδα δημοσιογράφος και στιχουργός, με μακρά πορεία στην τηλεόραση ως παρουσιάστρια ψυχαγωγικών εκπομπών. Παράλληλα, έχει υπογράψει στίχους σε μεγάλες επιτυχίες της ελληνικής δισκογραφίας, συνεργαζόμενη με κορυφαίους καλλιτέχνες του λαϊκού και ποπ ρεπερτορίου.

1985 – Σοφοκλής Σχορτσιανίτης, Έλληνας καλαθοσφαιριστής, γνωστός με το παρατσούκλι “Baby Shaq” χάρη στο επιβλητικό του παρουσιαστικό και το στυλ παιχνιδιού του κοντά στο καλάθι. Αγωνίστηκε σε κορυφαίες ελληνικές ομάδες όπως ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός, κατακτώντας πολλαπλούς τίτλους και συμμετέχοντας στην εθνική ομάδα της Ελλάδας.
Θάνατοι

1969 – Τζούντι Γκάρλαντ, Αμερικανίδα ηθοποιός, αθάνατη στον ρόλο της Ντόροθι στο «Ο Μάγος του Οζ», θρύλος του κλασικού Χόλιγουντ με χαρακτηριστική φωνή και συγκλονιστικές ερμηνείες, αλλά και μια ταραγμένη προσωπική ζωή που συγκίνησε γενιές θεατών.
Εορτολόγιο
Ευσέβιος, Ευσεβία
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα Σκαραβαίου
Παγκόσμια Ημέρα Τροπικών Δασών