Πώς να καταλάβετε αν ένα βίντεο είναι φτιαγμένο με AI

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει εισβάλει για τα καλά στην καθημερινότητά μας, δημιουργώντας εντυπωσιακά – αλλά συχνά παραπλανητικά – βίντεο που μοιάζουν ρεαλιστικά, χωρίς όμως να είναι. Τα λεγόμενα deepfakes ή γενικότερα τα AI-generated βίντεο εξελίσσονται ραγδαία, καθιστώντας ολοένα και δυσκολότερη τη διάκρισή τους από το αληθινό οπτικοακουστικό υλικό.

Η ικανότητα να εντοπίζουμε τέτοιες ψεύτικες εικόνες και ήχους είναι πλέον κρίσιμη, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου η παραπληροφόρηση εξαπλώνεται ταχύτατα στα social media. Ακολουθούν οι πιο αξιόπιστες ενδείξεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε αν ένα βίντεο έχει δημιουργηθεί με χρήση AI.

1. Αφύσικες κινήσεις προσώπου και σώματος

Μία από τις πιο συχνές αδυναμίες των AI-generated βίντεο είναι η κίνηση. Δώστε προσοχή σε ασυγχρονία ομιλίας-χείλους (lip sync), σε άδειο βλέμμα, στα μάτια που δεν ακολουθούν φυσικά την κάμερα ή στις εκφράσεις που μοιάζουν ρομποτικές. Επίσης, τα χέρια και τα δάχτυλα συχνά παραμορφώνονται, εμφανίζονται με παράξενο αριθμό ή αλλάζουν μορφή ξαφνικά μεταξύ των καρέ.

2. Προβλήματα στον ήχο και τη φωνή

Η τεχνητή φωνή μπορεί να ακούγεται πολύ “καθαρή”, αφύσικα μονότονη ή χωρίς συναισθηματική χροιά. Αν το άτομο που βλέπετε είναι διάσημο ή γνωστό, αναζητήστε προηγούμενες πραγματικές ηχογραφήσεις για να συγκρίνετε τον τόνο, τον ρυθμό και τον τρόπο ομιλίας.

3. Ασυνέπειες στον φωτισμό και το σκηνικό

Η τεχνητή νοημοσύνη ακόμα δυσκολεύεται να αποδώσει ρεαλιστικά τις σκιές και τον φωτισμό. Μπορεί να παρατηρήσετε περίεργες λάμψεις, κακό συγχρονισμό φωτός ανάμεσα στο πρόσωπο και το φόντο ή «τρεμόπαιγμα» σε συγκεκριμένα σημεία της εικόνας.

4. Παραμορφώσεις και glitches

Τα λεγόμενα artefacts είναι από τα πιο εμφανή σημάδια ότι ένα βίντεο έχει παραχθεί ψηφιακά. Μπορεί να δείτε θαμπά σημεία, αφύσικα χρώματα, ή περιοχές του προσώπου και του σώματος που μοιάζουν να λιώνουν ή να αλλάζουν σχήμα απροειδοποίητα.

5. Έλλειψη φυσικών ατελειών

Τα AI μοντέλα έχουν την τάση να δημιουργούν πρόσωπα υπερβολικά συμμετρικά ή “τέλεια”, παραλείποντας ρυτίδες, σημάδια, ασυμμετρίες ή άλλες προσωπικές λεπτομέρειες. Αν ένα πρόσωπο μοιάζει σχεδόν ψηφιακά ιδανικό, ίσως να είναι και ψεύτικο.

6. Αμφίβολη πηγή και ανακρίβειες στο περιεχόμενο

Αν το βίντεο κυκλοφορεί χωρίς να συνοδεύεται από αξιόπιστη πηγή ή ανεξάρτητη επιβεβαίωση, πρέπει να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί. Συγκρίνετε με παλαιότερα, επαληθευμένα βίντεο ή αναζητήστε σχετικές δηλώσεις ή αναφορές σε επίσημα μέσα.

7. Ύπαρξη υδατογραφημάτων ή τεχνικών δεικτών

Ορισμένες AI πλατφόρμες ενσωματώνουν κρυφά υδατογραφήματα ή metadata σε βίντεο που δημιουργούν. Αν έχετε τις κατάλληλες τεχνικές γνώσεις, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ειδικά εργαλεία για να τα εντοπίσετε.

Τι να κάνετε για να αναγνωρίσετε ένα AI βίντεο

• Επιβραδύνετε το βίντεο και εξετάστε το καρέ-καρέ για σφάλματα ή αλλοιώσεις
• Ακούστε τον ήχο ξεχωριστά, χωρίς την εικόνα, και εντοπίστε ασυγχρονίες
• Συγκρίνετε με επαληθευμένα βίντεο του ίδιου προσώπου ή γεγονότος
• Χρησιμοποιήστε εργαλεία ανίχνευσης deepfake, που ενσωματώνουν αλγόριθμους αναγνώρισης παραποιημένων μέσων
• Απευθυνθείτε σε ειδικούς ή fact-checking οργανισμούς για επιβεβαίωση

Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται ραγδαία και τα deepfakes γίνονται όλο και πιο πειστικά. Όμως, προς το παρόν, υπάρχουν ακόμα μικρές αλλά ανιχνεύσιμες ατέλειες που τα προδίδουν. Οπλιστείτε με παρατηρητικότητα και κριτική σκέψη – και κυρίως, μην εμπιστεύεστε τυφλά ό,τι βλέπετε στο διαδίκτυο. Διασταυρώστε, ρωτήστε, ερευνήστε.