Είθισται να λέμε πως ο αθλητισμός χτίζει γέφυρες και ενώνει. Το έχει πράξει σε αρκετές περιπτώσεις, όμως δεν είναι λίγες και οι φορές που οι αθλητές με πράξεις και δηλώσεις ανάβουν εθνικιστικές φωτιές. Τελευταίο παράδειγμα, ο Σέρβος σούπερ σταρ του τένις Νόβακ Τζόκοβιτς.

Με φόντο τις νέες εντάσεις που έχουν ξεσπάσει στο Κόσοβο μεταξύ Σέρβων και Αλβανών – Νατοϊκών, ο 22 φορές νικητής του γκραν σλάμ και ζωντανός θρύλος του σερβικού αθλητισμού χρησιμοποίησε τη συνήθη πρακτική της υπογραφής στην κάμερα για να στείλει το δικό του μήνυμα: «Το Κόσοβο είναι η καρδιά της Σερβίας. Σταματήστε τη βία», έγραψε.

Και μπορεί το δεύτερο μέρος του μηνύματος να προτρέπει σε τερματισμό της βίας, όμως το πρώτο αποτελεί τον βασικό πυλώνα του σερβικού εθνικισμού για το Κόσοβο, καθώς η Σερβία – με αναφορές στα βάθη της ιστορίας – θεωρεί την περιοχή ως αναπόσπαστο τμήμα της καρδιάς του κράτους και της θρησκείας της.

Ο Τζόκοβιτς ανάρτησε το συγκεκριμένο μήνυμα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ όταν ρωτήθηκε για το θέμα σε συνέντευξη τύπου, υπογράμμισε: «Είναι το λιγότερο που μπορούσα να κάνω. Νιώθω την ευθύνη ως δημόσιο πρόσωπο να εκφράσω την υποστήριξή μου. Δεν είμαι πολιτικός και έχω πρόθεση να μπω σε πολιτικές συζητήσεις. Το θέμα είναι πολύ ευαίσθητο. Ως Σέρβος, όλα όσα συμβαίνουν στο Κοσσυφοπέδιο, με πληγώνουν πολύ».

Η Ομοσπονδία Αντισφαίρισης του Κοσόβου (KFA), αντιδρώντας στις δηλώσεις του Τζόκοβιτς, τόνισε πως «παρά το γενικό μήνυμα κατά της βίας, η δήλωση “το Κόσοβο είναι η καρδιά της Σερβίας” και άλλες δηλώσεις μετά τον αγώνα από ένα τέτοιο δημόσιο πρόσωπο και μάλιστα σε ένα παγκόσμιο τουρνουά όπως το Roland Garros ενισχύουν την ένταση μεταξύ των δύο χωρών, της Σερβίας και του Κοσόβου». Ο Τζέτον Χαντεργιονάι, πρόεδρος της Ομοσπονδίας, κατηγόρησε τον Τζόκοβιτς ότι χρησιμοποίησε την ιδιότητά του ως γνωστή προσωπικότητα για να προκαλέσει εντάσεις: «Ο Νόβακ Τζόκοβιτς ήταν ήδη πρωταγωνιστής παρόμοιων ενεργειών στο παρελθόν».

Κληθείσα να σχολιάσει τις εξελίξεις, η Γαλλική Ομοσπονδία Αντισφαίρισης (FFT), η οποία διοργανώνει το Γαλλικό Όπεν, σημείωσε στο Reuters πως «δεν υπάρχουν επίσημοι κανόνες Grand Slam σχετικά με το τι μπορούν ή δεν μπορούν να πουν οι παίκτες». «Η FFT δεν θα κάνει καμία δήλωση ή δεν θα λάβει θέση για αυτό το θέμα», τόνισε.

Σημειώνεται πως ο πατέρας του Τζόκοβιτς, Σέρτζαν, έχει γεννηθεί στη Μιτρόβιτσα του Κοσόβου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πόλη στο βόρειο τμήμα, στην οποία αντικατοπτρίζεται ο τεράστιος διχασμός μεταξύ Αλβανών και Σέρβων στο Κόσοβο. Η πόλη έχει κόπεί επί της ουσίας στη μέση με το ένα τμήμα να ελέγχεται από τους Αλβανούς και το άλλο από τους Σέρβους και οι δύο πληθυσμού αποφεύγουν τις πολλές σχέσεις, ενώ οι συγκρούσεις και οι εντάσεις είναι συχνές.

Ο Τζόκοβιτς έχει αναφερθεί και στο παρελθόν στο θέμα του Κοσόβου. Μάλιστα το 2008, λίγο μετά τη μονομερή διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, συμμετέχοντας σε μια μεγάλη εκδήλωση είχε τονίσει πως «Το Κόσοβο είναι Σερβία». Το ίδιο μήνυμα έχει επαναλάβει και σε συνεντεύξεις του, όπως στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera. Το Κόσοβο, είχε τονίσει, «είναι η καρδιά, είναι το κέντρο του πολιτισμού μας, της ταυτότητάς μας, της παράδοσής μας, της θρησκείας μας».

Τον Μάρτιο, ο σουπερ σταρ του τένις χειροκρότησε το πλήθος σε έναν αγώνα μπάσκετ μεταξύ Ερυθρού Αστέρα και της Βαλένθια, ενώ οι οπαδοί φώναζαν ρυθμικά το σύνθημα «Κόσοβο, Σερβία». Και τότε η Ομοσπονδία τένις του Κοσόβου είχε επικρίνει τη συμπεριφορά του Τζόκοβιτς ως «εθνικιστή και σοβινιστική».

«Το Κοσσυφοπέδιο είναι μια ανεξάρτητη χώρα που αναγνωρίζεται από την ITF, το Tennis Europe και τη διεθνή κοινότητα», υπογράμμισε ο Τζέτον Χαντεργιονάι και πρόσθεσε: «Αλλά μας επιτίθεται συνεχώς (σ.σ. ο Νόβακ Τζόκοβιτς) κάθε φορά που μπορεί να το κάνει. Σε έναν αγώνα μπάσκετ στο Βελιγράδι πριν από ένα μήνα, όλοι οι άνθρωποι στο γήπεδο φώναζαν “Το Κόσοβο είναι Σερβία”. Δεν φώναζε ο ίδιος αλλά έκανε κινήσεις υποστήριξης με τα χέρια του».

Δεν είναι ο μόνος…

Αναμφίβολα, ο Νόβακ Τζόκοβιτς δεν είναι ο μόνος αθλητής που έχει προκαλέσει εθνικιστικές εντάσεις. Στο πλαίσιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2018, ο Γκρανίτ Τζάκα και ο Σερντάν Σακίρι, δύο παίκτες της εθνικής Ελβετίας με καταγωγή από το Κόσοβο, πανηγύρισαν το νικητήριο γκολ κατά της Σερβίας σχηματίζοντας με τα χέρια τους τον δικέφαλο αετό της Αλβανίας. Πρόκειται για μια κίνηση που παραπέμπει στη «Μεγάλη Αλβανία», η οποία περιλαμβάνει και την περιοχή του Κοσόβου. Μάλιστα οι δύο παίκτες πανηγύρισαν με τον συγκεκριμένο τρόπο μπροστά στους Σέρβους οπαδούς, οι οποίοι όπως ήταν αναμενόμενο εξοργίστηκαν.

Ο ίδιος επιχείρησε στη συνέχεια να ρίξει τους τόνους λέγοντας πως «στο ποδόσφαιρο τα συναισθήματα είναι έντονα, αποδώστε αυτό που έκανα στο συναίσθημα, δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε άλλο». Σημειώνεται πως ο Σακίρι αγωνιζόταν με τη σημαία της Ελβετίας αλλά και του Κοσόβου στα παπούτσια του.

Εντάσεις σημειώθηκαν και στο παιχνίδι Ελβετίας – Σερβίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ. Πρωταγωνιστής ήταν κυρίως ο Γκρανίτ Τζάκα, ο οποίος φέρεται να έκανε άσεμνες χειρονομίες προς τον πάγκο της σερβικής ομάδας κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών. Οι εντάσεις κορυφώθηκαν όταν ο Τζάκα διαπληκτίστηκε με τον Μιλένκοβιτς και υπήρξε σύρραξη μεταξύ των ποδοσφαιριστών των δύο ομάδων. Στο τέλος του παιχνιδιού, ο Τζάκα, πανηγυρίζοντας τη νίκη της Ελβετίας, φόρεσε και μια φανέλα με το όνομα Γιασάρι, η οποία άνηκε στον συμπαίκτη του Άρντον Γιασάρι. Οι Σέρβοι ερμήνευσαν την κίνηση του ως μια ακόμη «ξεκάθαρη πρόκληση», καθώς το όνομα παρέπεμπε στον Αντέμ Γιασάρι έναν εκ των ιδρυτών του αλβανικού αυτονομιστικού στρατού του Κοσόβου.

Όμως και οι Σέρβοι, λίγες ημέρες νωρίτερα, είχαν προχωρήσει σε εθνικιστικές προκλήσεις. Σε φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν από τα αποδυτήρια της ομάδας, πριν από το πρώτο παιχνίδι του Μουντιάλ κόντρα στη Βραζιλία, εμφανιζόταν μια σημαία με τον χάρτη της Σερβίας να περιλαμβάνει και το Κόσοβο. Στην επίμαχη φωτογραφία δεν εμφανιζόταν κάποιος παίκτης επίσημα οι υπεύθυνοι της ομάδας ισχυρίστηκαν πως δεν είχαν ιδέα για την εν λόγω σημαία.

Επίσης το 2014, κατά τη διάρκεια του αγώνα μεταξύ της Σερβίας και της Αλβανίας για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, προκλήθηκαν σοβαρά επεισόδια μεταξύ των δύο ομάδων και των οπαδών. Όλα ξεκίνησαν όταν κατά τη διάρκεια του αγώνα έκανε την εμφάνισή του ένα drone το οποίο μετέφερε μια σημαία της «Μεγάλης Αλβανίας», που περιλαμβάνει το Κόσοβο. Οι ποδοσφαιριστές της Σερβίας άρπαξαν, πέταξαν κάτω τη σημαία και ακολούθησε σύρραξη μεταξύ των ποδοσφαιριστών και των τεχνικών επιτελείων. O αγώνας διακόπηκε οριστικά, προκαλώντας ένα νέο διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Αλβανίας και Σερβίας.