Το απόγευμα της 1ης Ιουνίου 1930, το γήπεδο της Λεωφόρου έμελλε να γίνει το σκηνικό μιας από τις πιο θρυλικές και φορτισμένες ποδοσφαιρικές παραστάσεις στην ιστορία της Ελλάδας: ο Παναθηναϊκός συντρίβει τον Ολυμπιακό με 8-2, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη νίκη σε ντέρμπι των «αιωνίων», ένα αποτέλεσμα που δεν ξεπεράστηκε ποτέ.
Το κλίμα της εποχής
Το ελληνικό ποδόσφαιρο βρισκόταν στα πρώτα του οργανωμένα βήματα. Το πρωτάθλημα 1929-1930 ήταν από τα πρώτα πανελλήνια, και η αντιπαλότητα Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού ήδη είχε αποκτήσει εκρηκτική διάσταση. Η συνάντηση τους στην Αθήνα έκρινε ουσιαστικά τον τίτλο, καθώς οι «πράσινοι» ήταν πρωταθλητές Αθήνας και οι «ερυθρόλευκοι» πρωταθλητές Πειραιά.
Το… φέρετρο και το πάθος της κερκίδας
Περίπου 10.000 θεατές κατέκλυσαν τη Λεωφόρο, αριθμός τεράστιος για τα δεδομένα της εποχής. Οι φίλαθλοι του Ολυμπιακού, γεμάτοι σιγουριά, έφεραν μαζί τους ένα φέρετρο για να… «κηδέψουν» τον Παναθηναϊκό. Το σκηνικό ήταν ήδη έντονο, αλλά το τι θα ακολουθούσε ξεπερνούσε κάθε φαντασία.
Ο Παναθηναϊκός του Ούγγρου προπονητή Γιόζεφ Κίνσλερ μπήκε στο γήπεδο με αποφασιστικότητα και φαντασία. Με μπροστάρη τον χαρισματικό Άγγελο Μεσσάρη, οι «πράσινοι» βρέθηκαν να προηγούνται 4-0 στο ημίχρονο. Η αντίδραση του Ολυμπιακού ήταν ασθενής και δεν κατάφερε να ανακόψει την επιθετική ορμή του ΠΑΟ, που συνέχισε να σκοράρει μέχρι το τελικό 8-2.
Για τον Παναθηναϊκό σκόραραν οι Συμεωνίδης (2), Μεσσάρης (2), Πιερράκος (2), Μηγιάκης, ενώ υπήρξε κι ένα αυτογκόλ του Κουράντη. Ο Γιώργος Ανδριανόπουλος, ο ιδρυτής-παίκτης του Ολυμπιακού, ήταν ο μόνος που βρήκε δίχτυα για την ομάδα του, με δύο γκολ.
Η αρχή των οπαδικών επεισοδίων
Μετά το τελικό σφύριγμα, το φέρετρο διαλύθηκε και τα ξύλα του μετατράπηκαν σε αυτοσχέδια όπλα. Οι πρώτες καταγεγραμμένες συγκρούσεις οπαδών ήταν γεγονός. Από τη μια, οργή και ντροπή για τους Πειραιώτες· από την άλλη, έξαλλοι πανηγυρισμοί για τους Αθηναίους που ένιωθαν πως στέφθηκαν βασιλείς του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Μια ήττα που στοίχειωσε τον Ολυμπιακό και γέννησε την κόντρα
Το βαρύ σκορ παρέμεινε πληγή για τον Ολυμπιακό. Η αποτυχία δεν ήταν μόνο αγωνιστική, αλλά και ψυχολογική. Οι Πειραιώτες έχασαν στοιχήματα, γόητρο και, για κάποιους, ακόμα και την πίστη τους στην ομάδα.
Η «οκτάρα» του Παναθηναϊκού μετατράπηκε σε θρύλο. Οι φίλαθλοι τραγουδούσαν:
«Βάλαμε οχτώ στον Ολυμπιακό και τέσσερα στον Άρη, γεια σου Άγγελε Μεσσάρη!»
Το 8-2 δεν ήταν απλώς ένας αριθμός. Ήταν η γέννηση της απόλυτης ποδοσφαιρικής κόντρας στην Ελλάδα. Από αυτόν τον αγώνα ξεκίνησε ουσιαστικά η ιστορική κόντρα μεταξύ των δύο κολοσσών του ελληνικού ποδοσφαίρου. Και μαζί του, ξεκίνησε και η παράδοση που θέλει τα ντέρμπι τους να είναι κάτι παραπάνω από παιχνίδι: να είναι ιστορία, πολιτισμός, ταυτότητα.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1495: Καταγράφεται η πρώτη παραγωγή σκοτσέζικου ουίσκι, από τον μοναχό Τζον Κορ, σύμφωνα με τα φορολογικά αρχεία του βασιλιά Ιακώβου Δ΄. Η αναφορά αυτή θεωρείται το γενεαλογικό πιστοποιητικό του εθνικού ποτού της Σκωτίας.
1913: Υπογράφεται η ελληνοσερβική συμμαχία, καθοριστικό βήμα για την έναρξη του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, που διαμόρφωσε τον χάρτη των Βαλκανίων.
1919: Εντοπίζεται στη Γερμανία, το πτώμα της Ρόζας Λούξεμπουργκ και συγκεκριμένα στο Κανάλι Λάντβερ.
1930: Ο Παναθηναϊκός συντρίβει τον Ολυμπιακό με 8-2, στη μεγαλύτερη νίκη στην ιστορία των μεταξύ τους αναμετρήσεων – και ένα από τα πιο ιστορικά ντέρμπι του ελληνικού ποδοσφαίρου.
1941: Οι βρετανικές δυνάμεις εγκαταλείπουν την Κρήτη μετά από αιματηρές μάχες με τους Γερμανούς – περίπου 3.000 Αυστραλοί στρατιώτες σκοτώνονται στην εκκένωση, κλείνοντας το κεφάλαιο της Μάχης της Κρήτης.
1948: Ο Μάρκος Βαφειάδης, επικεφαλής της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης, προτείνει μέσω ραδιοφωνικού μηνύματος τον τερματισμό του Εμφυλίου Πολέμου, σε μια ιστορική δήλωση που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις.
1958: Ο Σαρλ ντε Γκολ επανέρχεται στην πρωθυπουργία της Γαλλίας με ειδικό διάταγμα, σηματοδοτώντας την αρχή της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας.
1962: Θεμελιώνεται το αεροδρόμιο του Ελληνικού.
1967: Κυκλοφορεί το θρυλικό άλμπουμ των Beatles «Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band», που θεωρείται ορόσημο της μουσικής του 20ού αιώνα.

1967: Το καθεστώς των συνταγματαρχών απαγορεύει την πώληση δίσκων του Μίκη Θεοδωράκη, σε μια από τις πρώτες πράξεις λογοκρισίας της Χούντας. Η στοχευμένη καταστολή του πολιτισμού αποκαλύπτει τον φόβο του καθεστώτος απέναντι στη δύναμη της τέχνης και του αντιστασιακού λόγου.
1970: Καταστροφικός σεισμός στο Περού προκαλεί τον θάνατο περισσότερων από 3.000 ανθρώπων, αφήνοντας πίσω του εικόνες απόλυτης καταστροφής.
1973: Υπογράφεται η Συμφωνία σύνδεσης Κύπρου – ΕΟΚ, που θέτει τις βάσεις για την ευρωπαϊκή πορεία του νησιού.
1980: Ξεκινά η λειτουργία του CNN, του πρώτου 24ωρου τηλεοπτικού ειδησεογραφικού καναλιού, που θα αλλάξει για πάντα τη ροή της παγκόσμιας ενημέρωσης.
1990: Οι Μπους και Γκορμπατσόφ υπογράφουν συμφωνία για τον τερματισμό παραγωγής χημικών όπλων, σε μία από τις πιο καθοριστικές συναντήσεις του Ψυχρού Πολέμου.
1991: Μεταφέρεται από τις ΗΠΑ στην Αθήνα ο Γιώργος Κοσκωτάς, κεντρικό πρόσωπο του μεγάλου σκανδάλου της δεκαετίας του ’80, που σημάδεψε την ελληνική πολιτική ζωή.
1995: Δολοφονείται ο ταμίας του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας Δημήτρης Μαντούβαλος από δύο ληστές, την ώρα που μετέφερε χρήματα για τις πληρωμές του προσωπικού. Η πράξη χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο στυγερές ληστείες της δεκαετίας και προκαλεί σοκ στην ελληνική κοινωνία.
1998: Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με έδρα τη Φραγκφούρτη, αποτελώντας το τελευταίο βήμα πριν την εισαγωγή του ευρώ.
2001: Δολοφονείται το βασιλικό ζεύγος του Νεπάλ, σε ένα αιματηρό περιστατικό που συγκλόνισε την Ασία και οδήγησε στην κατάρρευση της μοναρχίας.
2009: Η πτήση 447 της Air France με προορισμό το Παρίσι συντρίβεται στον Ατλαντικό Ωκεανό, παρασύροντας στον θάνατο 228 ανθρώπους – ένα από τα χειρότερα αεροπορικά δυστυχήματα στην Ιστορία.
2009: Η General Motors δηλώνει πτώχευση, καταρρέοντας υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης και των συσσωρευμένων ζημιών. Πρόκειται για τη τέταρτη μεγαλύτερη εταιρική πτώχευση στην ιστορία των ΗΠΑ.
2020: Σε μια ανεξάρτητη νεκροψία που γίνεται στον Τζορτζ Φλόιντ ανακοινώνεται ότι το πόρισμα για τα αίτια του θανάτου είναι «ασφυξία από πίεση που ασκήθηκε» και ότι υπήρχε «συμπίεση της πλάτης και του λαιμού που οδήγησε σε διακοπή της ροής αίματος στον εγκέφαλο». Επίσης, αναφέρεται ότι ο Φλόιντ πέθανε στον χώρο της σύλληψής του και όχι στο νοσοκομείο, κάτι που έρχεται σε αντίφαση με το πόρισμα της νεκροψίας που διενεργήθηκε από ιατροδικαστή της κομητείας Χένεπιν στη Μιννεσότα.
Γεννήσεις

1265 – Δάντης (Ντάντε Αλιγκιέρι), Ιταλός ποιητής, πατέρας της σύγχρονης ιταλικής γλώσσας και δημιουργός της «Θείας Κωμωδίας», ενός από τα κορυφαία λογοτεχνικά έργα όλων των εποχών, που άσκησε τεράστια επιρροή στη δυτική σκέψη.

1926 – Μέριλιν Μονρόε, Αμερικανίδα ηθοποιός και σύμβολο του σεξ, με εκθαμβωτική παρουσία και βαθύτερη ευαισθησία, που σημάδεψε το Χόλιγουντ με ταινίες όπως «Some Like It Hot» και παραμένει μέχρι σήμερα παγκόσμιο πολιτιστικό είδωλο.

1937 – Μόργκαν Φρίμαν, Αμερικανός ηθοποιός με χαρακτηριστική φωνή και εμβληματική παρουσία, βραβευμένος με Όσκαρ και πολυαγαπημένος για ρόλους σε ταινίες όπως «The Shawshank Redemption», «Seven» και «Million Dollar Baby».

1940 – Κατερίνα Γώγου, Ελληνίδα ηθοποιός και ποιήτρια, που από τον λαϊκό κινηματογράφο πέρασε στη σπαρακτική γραφή της εξέγερσης, με ποιήματα όπως «Τρία κλικ αριστερά» να αποτυπώνουν την απόγνωση, την οργή και την τρυφερότητα μιας ολόκληρης γενιάς.
Θάνατοι

2008 – Υβ Σεν Λοράν (Ενρί Ντονά Ματιέ), Γάλλος σχεδιαστής μόδας, πρωτοπόρος της υψηλής ραπτικής, που επανεφηύρε την εικόνα της γυναίκας με το σμόκιν, τη διαφάνεια και την αποθέωση του έτοιμου ενδύματος (prêt-à-porter), αφήνοντας ανεξίτηλο στίγμα στη βιομηχανία της μόδας.

2014 – Δήμητρα Σερεμέτη, Ελληνίδα ηθοποιός, με πορεία στο θέατρο και αναγνωρισιμότητα από τη δημοφιλή σειρά «Λωξάντρα», όπου ξεχώρισε για το ήθος και την αυθεντικότητά της στην ερμηνεία.

2018 – Μαρία Μαρτίκα, Ελληνίδα ηθοποιός με πολυετή παρουσία στην τηλεόραση και στο θέατρο, αγαπητή στο ευρύ κοινό για τους καθημερινούς, γήινους ρόλους της, κυρίως από τη συμμετοχή της στη σειρά «Εμείς και Εμείς».
Εορτολόγιο
Γεράκης, Ευέλπιστος, Πύρρος, Ιέραξ, Θεσπέσιος, Ιουστίνος
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα Γάλακτος
Παγκόσμια Ημέρα Γονέων