«Η οικονομική μας ανάπτυξη είναι διπλάσια από αυτήν της Ευρωζώνης. Έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα προϋπολογισμού 4% και πλεόνασμα ακόμη και μετά τις πληρωμές τόκων. Το εθνικό χρέος κάποτε αντιπροσώπευε το 200% του ΑΕΠ. Τώρα μειώνεται κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες κάθε χρόνο και αναμένεται να φτάσει το 143% φέτος. Αν τα πράγματα συνεχιστούν έτσι, η Ελλάδα δεν θα είναι πλέον η χώρα της Ευρωζώνης με το υψηλότερο σχετικό επίπεδο χρέους».

Τα παραπάνω δηλώνει, μεταξύ άλλων, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, σε συνέντευξή του στην αυστριακή φιλελεύθερη εφημερίδα «Der Standard» με αφορμή επίσκεψή του στη Βιέννη.

«Όλοι έκαναν το σωστό»

Στο ερώτημα τι άλλαξε μέσα σε αυτά τα 10 χρόνια, ο διοικητής της ΤτΕ επισημαίνει ότι η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο της κρίσης του ευρώ εξαιτίας μιας υπερβολικά επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. «Επικράτησε χάος. Αλλά στο τέλος, και τα τρία κόμματα που είχαν την πολιτική ευθύνη – η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ – έπραξαν το σωστό. Εφάρμοσαν την πιο δραστική δημοσιονομική εξυγίανση που έχει παρατηρηθεί ποτέ σε χώρα του ΟΟΣΑ. Και υπήρξαν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις: των τραπεζών, του φορολογικού συστήματος, της κοινωνικής ασφάλισης και της απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας. Αυτός ο συνδυασμός λειτούργησε. Το πιο σημαντικό ήταν ότι είχαμε πολιτική σταθερότητα, η οποία μας έδωσε οικονομική σταθερότητα. Σταθερά κοινοβούλια και κυβερνήσεις πήραν τις δύσκολες αποφάσεις για να επαναφέρουν την Ελλάδα στην κανονικότητα. Αυτό είναι επίσης ένα μάθημα για άλλες χώρες».

Ο Νότος σε καλύτερη θέση σήμερα

Στην ερώτηση αν αυτό το μάθημα αφορά και τη Γαλλία, τονίζει ότι δεν θέλει να αναφερθεί σε χώρες, αλλά σίγουρα όλοι οι Ευρωπαίοι έκαναν λάθη, αναμεταδίδει η Deutsche Welle. «Αλλά στο τέλος, το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετράει, και αυτό είναι καλό. Τα προβληματικά κράτη στη Νότια Ευρώπη βρίσκονται σε καλύτερη θέση σήμερα από τον πυρήνα της Ευρωζώνης στον Βορρά».

Ο άλλοτε υπουργός Οικονομικών επισημαίνει την άνοδο των ελληνικών εξαγωγών που έχουν φτάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά παραδέχεται ότι ενώ «είμαστε ανταγωνιστικοί όσον αφορά το κόστος, η Ελλάδα έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει όσον αφορά τη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα, το αργό δικαστικό σύστημα, τις υποδομές και τα γραφειοκρατικά εμπόδια». Απαντά πάντως καταφατικά στο ερώτημα για το αν η Ελλάδα διαθέτει βιομηχανία υψηλής ποιότητας: «Η φαρμακευτική βιομηχανία, για παράδειγμα. Παράγουμε το ένα δέκατο όλων των φαρμακευτικών προϊόντων στην ΕΕ. Το ίδιο ισχύει για τη χημική βιομηχανία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και, φυσικά, τη ναυτιλιακή βιομηχανία, τη μεγαλύτερη στον κόσμο. Αλλά πρέπει ακόμη να ανέβουμε την τεχνολογική κλίμακα. Έχουμε σπουδαίους ερευνητές, αλλά μας λείπουν τα επιχειρηματικά κεφάλαια για να μετατρέψουμε τις ιδέες τους σε καινοτομία».

Τα διδάγματα της λιτότητας

Ο Γιάννης Στουρνάρας αναφέρεται επίσης και στη βελτίωση στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων του κράτους, ενώ σε σχετικό ερώτημα διευκρινίζει ότι στην Ελλάδα δεν χαρίστηκαν χρήματα κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά δόθηκαν δάνεια με ευνοϊκούς όρους, τα οποία και αποπληρώνονται. Για το αν το πρόγραμμα λιτότητας ήταν υπερβολικά αυστηρό, απαντά ως εξής: «Ήταν πράγματι. Ένα από τα διδάγματα είναι ότι δεν πρέπει να εξετάζουμε μόνο το έλλειμμα του προϋπολογισμού, αλλά και το λεγόμενο φαινόμενο της χιονοστιβάδας: Εάν η ανάπτυξη καταρρεύσει λόγω λιτότητας, τα φορολογικά έσοδα μειώνονται και τα επιτόκια αυξάνονται. Τότε χάνεται ολόκληρο το όφελος του προγράμματος λιτότητας. Πρέπει να προχωρούμε με προσοχή, έτσι ώστε οι δημόσιες επενδύσεις να μην μειωθούν πολύ απότομα. Οι επενδύσεις θα πρέπει να εξαιρούνται από ένα πρόγραμμα λιτότητας».

Ποιες είναι κατά τη γνώμη του οι μεγαλύτερες προκλήσεις για την Ελλάδα σήμερα; «Το δικαστικό μας σύστημα είναι πολύ αργό και τα δημογραφικά στοιχεία αποτελούν πρόβλημα. Πρέπει να αυξήσουμε την απασχόληση των γυναικών. Πρέπει να ενσωματώσουμε καλύτερα την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας. Οι απόφοιτοί μας συχνά δεν διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα. Η επιτυχία μας δημιουργεί νέα προβλήματα: η Αθήνα γίνεται μια πόλη όπου πολλοί άνθρωποι θέλουν να ζήσουν και οι τιμές και τα ενοίκια των κατοικιών αυξάνονται».

Η μάστιγα των φορολογικών παραδείσων

Καταλήγοντας, ο Γ. Στουρνάρας υπογραμμίζει ότι η πολιτική σταθερότητα αποτελεί προϋπόθεση για την υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική και εκφράζει ανησυχία για το υψηλό χρέος των χωρών της ΕΕ. «Στην Ευρώπη, ο δείκτης χρέους είναι στο 88% και δεν μειώνεται. Αυτό είναι ένα πραγματικό πρόβλημα. Οι απαιτήσεις για τη δημοσιονομική πολιτική αυξάνονται: δημογραφικά στοιχεία, ενεργειακή μετάβαση και, τώρα, άμυνα. Από πού θα προέλθουν αυτά τα χρήματα; Τα κράτη πρέπει να καταπολεμήσουν τη φοροαποφυγή και να εμποδίσουν τους πλούσιους να κρύβουν τα χρήματά τους σε φορολογικούς παραδείσους. Αλλά αυτό δεν θα είναι εύκολο».