Εκ πρώτης όψεως πολλοί άνθρωποι ίσως υποθέτουν ότι η έκταση μιας χώρας συμβάλλει καθοριστικά στον πλούτο της. Ωστόσο, υπάρχουν κράτη που, παρά το μικρό μέγεθός τους και με πληθυσμό που αρκετές φορές δεν ξεπερνάει τους 50 χιλιάδες, καταφέρνουν να έχουν ΑΕΠ που ανέρχεται σε δισεκατομμύρια δολάρια.
Βατικανό
Το Βατικανό βρίσκεται μέσα στην πόλη της Ρώμης, καταλαμβάνοντας έκταση 110 στρεμμάτων (μικρότερη του ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου) και με πληθυσμό κάτω από 1.000 κατοίκους, γεγονός που το καθιστά τη μικρότερη χώρα στον κόσμο.
Παρότι είναι μικρό σε μέγεθος, το Βατικανό είναι ένας σημαντικός «παίκτης» στον χρηματοοικονομικό κόσμο, χάρη στις ευρείας κλίμακας επενδύσεις του, που, σύμφωνα με το investopedia, περιλαμβάνουν τον τραπεζικό τομέα, την ακίνητη περιουσία και ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Για να κατανοήσει κανείς τη σύνθετη οικονομία του Βατικανού, είναι σημαντικό να σημειωθούν οι μεγάλες διαφορές μεταξύ του Κράτους του Βατικανού και της Αγίας Έδρας. Η Αγία Έδρα αποτελεί το διοικητικό όργανο του κράτους, ενώ το Κράτος του Βατικανού είναι η φυσική περιοχή όπου εδρεύει η Αγία Έδρα.
Αν και οι πρόσφατοι πάπες, συμπεριλαμβανομένων των Φραγκίσκου και Βενέδικτου ΙΣΤ΄, έχουν καταβάλει προσπάθειες για αύξηση της διαφάνειας, τα οικονομικά της Αγίας Έδρας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μυστήριο.
Παρόλο που το Βατικανό δεν έχει δημοσιεύσει πλήρη έκθεση προϋπολογισμού από το 2022, η τελευταία σειρά λογαριασμών, που εγκρίθηκε στα μέσα του 2024, περιλάμβανε σύμφωνα με το Reuters έλλειμμα 83 εκατομμυρίων ευρώ. Το εισόδημα της Αγίας Έδρας για το 2024 εκτιμήθηκε περίπου στα 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι δαπάνες έφτασαν τα 1,34 δισεκατομμύρια δολάρια.
Μονακό
Το πριγκιπάτο του Μονακό βρίσκεται σε μια ριβιέρα ανάμεσα στην Ιταλία και τη Γαλλία. Αναμφίβολα δεν προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός πως το «σπίτι» του πιο διάσημου grand prix στην ιστορία της Formula και ο αγαπημένος προορισμός πολλών πλουσίων τουριστών, είναι και ένα από τα πιο ευκατάστατα κράτη στον πλανήτη, παρόλο που είναι η δεύτερη μικρότερη χώρα στον κόσμο καλύπτοντας μόλις 2,1 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Σύμφωνα με το World Population Review, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του Μονακό το 2024 ανήλθε στα 227.073 δολάρια, καθιστώντας το πριγκιπάτο μια από τις πλουσιότερες χώρες στον πλανήτη.
Παρά τον τεράστιο πλούτο του, το Μονακό είναι μικρότερο από το Central Park στη Νέα Υόρκη και καλύπτει 514 στρέμματα, ενώ το Central Park εκτείνεται στα 843 στρέμματα.
Είναι επίσης ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη στον κόσμο, με σχεδόν 39.000 κατοίκους να ζουν σε μια περιοχή περίπου στο μέγεθος του Hyde Park στο Λονδίνο.
Η οικονομία του Μονακό βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τομέα των υπηρεσιών, ιδιαίτερα στον τουρισμό, τις τραπεζικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, καθώς και στον τζόγο. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του Πριγκιπάτου του Μονακό, το 2023 το ΑΕΠ ανήλθε σε €9,24 δισεκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 5% προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό. Κύριοι τομείς είναι οι επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, οι διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες, οι χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, καθώς και το εμπόριο χονδρικής.
Σαν Μαρίνο
Καλύπτοντας μόλις 61,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα και με πληθυσμό 32.000 κατοίκων, το Σαν Μαρίνο συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 10 μικρότερες χώρες του κόσμου. Ωστόσο, είναι και μία από τις πλουσιότερες, με εισόδημα ανά κάτοικο συγκρίσιμο με αυτό πολλών από τις μεγαλύτερες και πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης.
Η οικονομία του Σαν Μαρίνο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, τον τραπεζικό τομέα, καθώς και στην κατασκευή και εξαγωγή προϊόντων όπως τα κεραμικά και τα ρούχα. Οι τομείς της μεταποίησης και των χρηματοοικονομικών αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ του ΑΕΠ του Σαν Μαρίνο. Το κατά κεφαλήν εισόδημα και το βιοτικό επίπεδο είναι συγκρίσιμα με εκείνα των πιο εύπορων περιοχών της Ιταλίας.
Η ιστοσελίδα economy.com αναφέρει πως η οικονομία του Σαν Μαρίνο συρρικνώθηκε σημαντικά τα χρόνια μετά το 2008, κυρίως λόγω της μειωμένης ζήτησης από την Ιταλία –η οποία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 90% της εξαγωγικής του αγοράς– και της αναδιάρθρωσης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Σε κάθε περίπτωση το ΑΕΠ της μικρής ορεινής χώρας ανήλθε στα 1,832 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022.
Λίχτενσταϊν
Φωλιασμένο στις Άλπεις, με μόλις 35.000 κατοίκους και καλύπτοντας 160 τετραγωνικά χιλιόμετρα το Λίχτενσταϊν κατάφερε να επαναπροσδιοριστεί από ένα σχεδόν αποκλειστικά αγροτικό κράτος σε μια ιδιαίτερα εκσυγχρονισμένη, εξαγωγικά προσανατολισμένη βιομηχανική κοινωνία, με τη μεταποίηση να αποτελεί τον κυρίαρχο τομέα.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 75 ετών, πολλές επιχειρήσεις του Λίχτενσταϊν έχουν εξελιχθεί σε ηγέτες στους τομείς τους. Κάτι το οποίο σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της πρεσβείας της χώρας στις ΗΠΑ, επιτεύχθηκε με ελάχιστη κρατική στήριξη, καθώς κανένας οικονομικός τομέας, πέραν της γεωργίας, δεν λαμβάνει κρατικές επιδοτήσεις.
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) του Λίχτενσταϊν ανήλθε σε 7,36 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2022, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Ανδόρα
Παρά το γεγονός ότι έχει έκταση μόλις 468 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η Ανδόρα φιλοξενεί εκατοντάδες ξενοδοχεία και εστιατόρια, τα οποία αποτελούν μια ισχυρή κινητήρια δύναμη πίσω από την εύρωστη οικονομία της χώρας.
Μπορεί το 2023, η Ανδόρα να ήταν η 164η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο ως προς το ΑΕΠ (3,79 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε τρέχουσες τιμές), ωστόσο με πληθυσμό μόλις 80 χιλιάδες κατοίκους ήταν ταυτόχρονα και η 29η (από τις 196) οικονομία στον κόσμο ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σε τρέχουσες τιμές δολαρίου ΗΠΑ).
Την ίδια χρονιά σύμφωνα με το oec.world, οι κύριες εξαγωγές της Ανδόρας ήταν οι πίνακες ζωγραφικής, αξίας 50,9 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, ενώ οι εισαγωγές της αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από αυτοκίνητα, επεξεργασμένο πετρέλαιο και αρώματα.
Σιγκαπούρη
Μπορεί να καλύπτει μόλις 735 τετραγωνικά χιλιόμετρα ωστόσο, αυτή η μικρή και κατά κύριο λόγο νησιωτική χώρα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα παγκόσμια χρηματοοικονομικά κέντρα και θεωρείται από τις πιο φιλικές προς τις επιχειρήσεις οικονομίες στον κόσμο. Ο Δείκτης Ανθρώπινου Κεφαλαίου της Παγκόσμιας Τράπεζας κατέταξε τη Σιγκαπούρη πρώτη παγκοσμίως στην ανάπτυξη ανθρώπινου κεφαλαίου.
Σε μια μάλλον εντυπωσιακή διαφοροποίηση από τις υπόλοιπες ευκατάστατες μικρές χώρες αυτής της λίστας, το ΑΕΠ της Σιγκαπούρης ανήλθε σε 501,43 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2023.
Αυτές είναι λοιπόν μερικές από τις πιο μικρές αλλά και ευκατάστατες χώρες στον κόσμο.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να θυμόμαστε πως το ΑΕΠ και το κατά κεφαλήν ακαθάριστο προϊόν μιας χώρας δεν είναι πάντα ο καλύτερος τρόπος για να βγάζουμε συμπεράσματα για την οικονομική κατάσταση των πολιτών της και πολλές φορές πρέπει να εξετάζουμε και δείκτες όπως ο μέσος ετήσιος μισθός των διαφόρων κρατών.
