Πώς μπορεί να μετρηθεί πραγματικά ο πλούτος μίας χώρας; Είναι πλουσιότερη η χώρα με τεράστια αποθέματα φυσικών πόρων, στην οποία όμως υπάρχουν μεγάλες εισοδηματικές ανισότητες, ή μια φαινομενικά πιο φτωχή χώρα της οποίας οι κάτοικοι απολαμβάνουν περισσότερα;
Αν και το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) μετρά την αξία όλων των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα, συνήθως η διαίρεση αυτής της παραγωγής με τον αριθμό των μόνιμων κατοίκων είναι ένας καλύτερος τρόπος για να προσδιοριστεί πόσο πλούσιος ή φτωχός είναι ο πληθυσμός μιας χώρας σε σχέση με μια άλλη.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Global Finance, μόνο όταν λαμβάνονται υπόψη τα ποσοστά πληθωρισμού και το κόστος των τοπικών αγαθών και υπηρεσιών μπορούμε να αποκτήσουμε μια πιο ακριβή εικόνα του μέσου βιοτικού επιπέδου μιας χώρας.
Για παράδειγμα, μπορεί ο μέσος μισθός στις ΗΠΑ να είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από ό,τι στην Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα ο ίδιος καφές που στην Ελλάδα κάνει 2,60 ευρώ, στις Ηνωμένες Πολιτείες συνήθως κοστίζει περισσότερα από 7 δολάρια. Επιπρόσθετα μπορεί κάποιος που ζει στη Νέα Υόρκη να βγάζει περισσότερα από 10 χιλιάδες τον μήνα, αλλά οι τιμές των ενοικίων στο «μεγάλο μήλο» αρκετές φορές ξεπερνούν τα 4 χιλιάδες δολάρια.
Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους παράγοντες, ο δείκτης που χρησιμοποιούμε σε αυτή τη λίστα βασίζεται στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ προσαρμοσμένο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPPs) και συχνά εκφράζεται σε διεθνή δολάρια, ώστε να επιτρέπεται η σύγκριση μεταξύ διαφορετικών χωρών.
Νορβηγία – 82.832 δολάρια
Η Νορβηγία είναι ο κορυφαίος παραγωγός πετρελαίου της δυτικής Ευρώπης και επωφελήθηκε επί δεκαετίες από την άνοδο των τιμών, μέχρι τις αρχές του 2020 όπου η κατάρρευσή τους και η επακόλουθη παγκόσμια πανδημία είχε ως αποτέλεσμα η κορόνα (το νόμισμα της Νορβηγίας) να βρεθεί σε «ελεύθερη πτώση». Ωστόσο, παρά το αρχικό «σοκ», η οικονομία σταδιακά περιόρισε τις απώλειες και ανέκαμψε.
ΗΠΑ – 85.373 δολάρια
Τον Απρίλιο του 2024 το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναβάθμισε τις προβλέψεις του για την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ, για το ίδιο έτος, στο 2,7% (κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από ό,τι είχε προβλέψει μόλις λίγους μήνες νωρίτερα).
Έναν χρόνο μετά, με τον εμπορικό πόλεμο του Ντόναλντ Τραμπ με την Κίνα να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και την αβεβαιότητα που προκαλείται από τους δασμούς στο εμπόριο, η πρόβλεψη για την οικονομική ανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών υπέστη τη μεγαλύτερη υποβάθμιση μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και αναμένεται πλέον να φτάσει το 1,8% φέτος, σε σύγκριση με την εκτίμηση του ΔΝΤ τον Ιανουάριο, που ήταν 2,7%.
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – 96.846 δολάρια
Μπορεί η ανακάλυψη των υδρογονανθράκων τη δεκαετία του ’50 να ήταν καθοριστικής σημασίας για τον πλουτισμό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ωστόσο το γεγονός πως η οικονομία της χώρας είναι σήμερα αρκετά διαφοροποιημένη με τον τουρισμό, τις κατασκευές, το εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες να αποτελούν βασικούς κλάδους, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αποφυγή μίας οικονομικής κρίσης παρόμοιας με αυτή της Βενεζουέλας.
Κατάρ – 112.283 δολάρια
Οι τιμές του πετρελαίου έχουν, κατά μέσο όρο, μειωθεί από τα μέσα της δεκαετίας του 2010, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ενός πολίτη του Κατάρ να παρουσιάζει σημαντική μείωση σήμερα σε σχέση με το 2014 όπου ξεπερνούσε τα 143.222 δολάρια. Σε κάθε περίπτωση τα αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και πετροχημικών του Κατάρ είναι τόσο μεγάλα και ο πληθυσμός του τόσο μικρός, μόλις 3 εκατομμύρια, που έχει καταφέρει να παραμείνει στην κορυφή της λίστας των πλουσιότερων χωρών του κόσμου για 20 χρόνια.
Σιγκαπούρη – 133.737 δολάρια
Η Σιγκαπούρη είναι ένας εύπορος φορολογικός παράδεισος, όπου τα κέρδη κεφαλαίου και τα μερίσματα είναι αφορολόγητα, γεγονός που την καθιστά έναν από τους πιο φιλικούς προς τις επιχειρήσεις προορισμούς στον κόσμο.
Το 2020, η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 3,9%, ρίχνοντας τη χώρα σε ύφεση για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια. Ο νέος εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Κίνα, που είναι ένας από τους βασικότερους εμπορικούς εταίρους της, αναμένεται να επηρεάσει τον μεταποιητικό τομέα της Σιγκαπούρης – ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου το 20% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας.
Ιρλανδία – 133.895 δολάρια
Η Ιρλανδία είναι ένας από τους μεγαλύτερους φορολογικούς παραδείσους για εταιρείες παγκοσμίως. Στα μέσα της δεκαετίας του 2010, πολλές μεγάλες αμερικανικές εταιρείες μετέφεραν τη φορολογική τους έδρα στην Ιρλανδία για να επωφεληθούν από τον χαμηλό εταιρικό φορολογικό συντελεστή του 12,5%, που σύμφωνα με το Global Finance είναι ένας από τους πιο ελκυστικούς στον ανεπτυγμένο κόσμο. Το 2023, αυτές οι πολυεθνικές αντιπροσώπευαν πάνω από το 50% της συνολικής προστιθέμενης αξίας στην ιρλανδική οικονομία.
Αν και οι ιρλανδικές οικογένειες είναι αδιαμφισβήτητα σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι παλαιότερα, το εθνικό κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών παραμένει ελαφρώς χαμηλότερο από τον γενικό μέσο όρο της ΕΕ σύμφωνα με τα δεδομένα του ΟΟΣΑ. Με ένα σημαντικό χάσμα μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων.
Λουξεμβούργο – 143.743 δολάρια
Μπορεί η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και οι πιέσεις από την ΕΕ και τον ΟΟΣΑ για τη «αντιμετώπιση» του τραπεζικού απορρήτου να είχαν μικρή επίδραση στην οικονομία του Λουξεμβούργου το οποίο αντιμετώπισε την πανδημία καλύτερα από τους περισσότερους γείτονές του, ωστόσο τα υψηλά επιτόκια, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η γενικότερη επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στη ζώνη του ευρώ είχαν ως αποτέλεσμα η οικονομία του Λουξεμβούργου να αυξηθεί σύμφωνα με το ΔΝΤ μόλις κατά 0,5% πέρυσι, υποδεικνύοντας μια ασθενέστερη και «ανισόρροπη» ανάκαμψη.
Τι συμβαίνει όμως με την Ελλάδα;
Σύμφωνα με το tradingeconomics, το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν στην Ελλάδα το 2023 ήταν 21.139 δολάρια. Το Global Finance αναφέρει πως το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας προσαρμοσμένο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (PPP) φτάνει τα 41 χιλιάδες (2024), με τη χώρα μας να καταλαμβάνει την 56η θέση παγκοσμίως για το έτος 2024.
Παρά τη μικρή βελτίωση που κατέγραψε το 2024, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στη δεύτερη θέση από το τέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) όσον αφορά την πραγματική εισοδηματική σύγκλιση και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας ανήλθε στο 70% του μέσου όρου της ΕΕ το 2024, σημειώνοντας μια μικρή αύξηση από το 69% το 2023, αλλά εξακολουθεί να απέχει σημαντικά από τα προ κρίσης επίπεδα του 2008, όταν το αντίστοιχο ποσοστό έφτανε το 93%.
Σε κάθε περίπτωση το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι ορισμένοι αριθμοί πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη. Για παράδειγμα, όπως είδαμε πολλές χώρες στην κατάταξή μας είναι φορολογικοί παράδεισοι, κάτι που σημαίνει ότι ο πλούτος τους έχει παραχθεί αρχικά αλλού, γεγονός που τεχνητά φουσκώνει το ΑΕΠ τους.
