Ο μεγάλος ανανεωτής του ευρωπαϊκού θεάτρου, Ερρίκος Ίψεν, το Δεκέμβρη του 1894, έζησε το θρίαμβο της κυκλοφορίας του Μικρού Έγιολφ. Λέγεται ότι σε νεαρή ηλικία ο ίδιος απέκτησε ένα παιδί που δεν αναγνώρισε ποτέ και το οποίο είχε κινητικά προβλήματα, προερχόμενα από την ελλειπή επίβλεψη των γεννητόρων του. Ο ίδιος κάτω από το βάρος των ενοχών γράφει τον «Μικρό Έγιολφ», μια πραγματεία για την κοινωνική αποστολή και την ανάληψη ευθυνών και την επιδίωξη του «ελέους».

Γράφει η Χαρά Κιούση

Ο μικρός Έγιολφ είναι ένα πανέξυπνο 9χρονο αγόρι που έμεινε παράλυτο λόγω των γονιών του. Η σχέση τους εξωτερικά αδιάρρηκτη υπονομεύεται από παθολογίες ζηλοτυπίας και την έλλειψη αληθινής αγάπης. Η μητέρα του, η Ρίτα, ανασφαλής και υπέρμετρα ερωτευμένη με τον άντρα της, ενοχλείται από την ύπαρξη του παιδιού της και εύχεται το θάνατό του.

Ο πατέρας του Έγιολφ, ο Άλφρεντ, είναι ένας αποτυχημένος συγγραφέας που επιχειρεί αναποτελεσματικά να ολοκληρώσει ένα βιβλίο για την «ανθρώπινη ευθύνη». Έτσι έβαλε σκοπό της ζωής του να μορφώσει τον γιο του και ότι του λείπει σε δράση σωματική, να το ανυψώσει σε πνεύμα.

Ο Έγιολφ ασφυκτιώντας στο γεμάτο συγκρατημένη ένταση περιβάλλον του και έχοντας την πεποίθηση πως ποτέ δεν θα υπάρξει ένας κανονικός γιος, αποφασίζει να βάλει τέλος στην άχαρη ζωή του. Έτσι επιλέγει να κατέβει σαν τρωκτικό που ένιωθε «στον κάτω κόσμο των νερών», ακολουθώντας την «ποντικοκυρά» του παραμυθιού. Μια γυναίκα που με τη δική της μέθοδο εξολόθρευε τα ποντίκια πνίγοντάς τα στη θάλασσα. Σημαντικό πρόσωπο στο πλάι του παιδιού είναι η Άστα, ετεροθαλής αδελφή του Άλφρεντ, κάτι που γνωρίζει μόνον η ίδια. Αθεράπευτα ερωτευμένη μαζί του, του ομολογεί τα αισθήματά της λίγο πριν ακολουθήσει τον Μπόρκιεμ, έναν μηχανικό φίλο της οικογένειας.

Η σκηνοθεσία του Λεωνίδα Παπαδόπουλου, ο οποίος έκανε και τη στρωτή μετάφραση του έργου, αναδεικνύει την σύγκρουση που υπάρχει μεταξύ των προσώπων. Καθώς συνυπάρχουν σχεδόν εξ ολοκλήρου είναι αναγκασμένοι να αποκαλύπτονται,τίποτα να μην μένει κρυφό. Η κινησιολογική σκιαγράφηση των χαρακτήρων ακολουθεί τις σκηνικές οδηγίες του Ίψεν.

Δίχως να υπάρχει ρεαλιστική κίνηση εξ ολοκλήρου, οι ηθοποιοί έχουν ταυτόχρονη κίνηση και ακινησία σε αρκετές στιγμές, πράγμα που επιβάλλει στον ένα την παρουσία του άλλου και τη δυνατότητα να τον αποδεχτούν και να τον αντιμετωπίσουν. Ευάλωτοι και ευμετάβλητοι, εκτεθειμένοι ο ένας στον άλλο, αναμετριούνται με τα πάθη, τις αντιφατικές επιλογές τους και το βάρος της ευθύνης. Υπόλογοι για τον θάνατο του Έγιολφ που όλοι ευελπιστούσαν να συμβεί, ώστε να διεκδικήσουν και να μονοπωλήσουν τον άλλο, αδυνατούν να διαχειριστούν το παρόν με το «νεκρό τοίχο που ορθώνεται ανάμεσά τους»

Δυνατή ερμηνευτικά η Ειρήνη Γραμματικοπούλου στον ρόλο της Ρίτας σε κάνει να την απωθήσεις για τη μητρική της εμπάθεια, αλλά και να συμπάσχεις με την παθοψυχολογία της. Η μεταστροφή της ως προς την Άστα μετά το θάνατο του παιδιού της, για να τη χρησιμοποιήσει ως μέσον στη σχέση της με τον Άλφρεντ, ολοκληρώνει τη συναισθηματική της αναπηρία.

Ο Λεωνίδας Αργυρόπουλος – Άλφρεντ με υποτονική και υποταγμένη θέληση σβήνει την ύπαρξη του παιδιού του. Παρεμβατικός και υπερπροστατευτικός στην ιδιαίτερη σχέση που έχει μαζί του, συνεπικουρεί ασυνείδητα στην απόφαση του Έγιολφ να αποδράσει από την ανυπόληπτη ζωή του.

Θεωρώ ότι η επιλογή του Μάνθου Καλαντζή για το συγκεκριμένο ρόλο ήταν ατυχής ηλικιακά, κάτι που υποβιβάζει την ήδη υποτιμημένη οντότητα του θεατρικού ήρωα. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί πλαισίωσαν την παράσταση επιβεβαιώνοντας ερμηνευτικά τη μηδαμινότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Τα σκηνικά λιτά σε λευκό χρώμα παραπέμπουν στην ποθητή λύτρωση. Τα όμορφα κοστούμια εποχής, ο επιμελημένος φωτισμός και η εξαιρετική μουσική είναι τα δυναμικά πλεονεκτήματα της παράστασης, που κράτησε στο επιθυμητό όριο την δραματικότητα των χαρακτήρων. Κατά τ’ άλλα ο «Μικρός Έγιολφ» παρέμεινε μικρός, σε σχέση με το συγγραφικό του μεγαλείο.

Συντελεστές

Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Λεωνίδας Παπαδόπουλος
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιωργίνα Γερμανού
Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη
Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Πλακούτσης
Επεξεργασία Ήχων: Σωτήρης Καναρέλης
Βοηθοί Σκηνογράφου: Μαρία Εσπιαλίδου-Κων/νος Κωτσής
Φωτογραφίες: Στέλιος Δανιήλ-Γεωργία Σιέττου

Παίζουν (αλφαβητικά): Λεωνίδας Αργυρόπουλος, Ειρήνη Γραμματικοπούλου, Ελένη Δαφνή, Μάνθος Καλαντζής, Μαργαρίτα Σάββα, Φώτης Τσοτουλίδης

Διάρκεια: 80΄

Θέατρο Αγγέλων Βήμα
Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια
Τηλ.210-5242211 κ΄-213
Fax: 210-5242212

Εισιτήρια: 12 ευρώ κανονικό, 8 ευρώ φοιτητικό-άνεργοι