Ο πολυγραφότατος Σάκης Σερέφας με την ενδιαφέρουσα, παιγνιώδη και αξιοπρόσεκτη γραφή του αναπαριστά το σκηνικό της Θεσσαλονίκης στις ημέρες του Α΄Πογκοσμίου Πολέμου. Τότε που η πόλις είχε μετατραπεί σε διαμετακομιστικό κέντρο στρατευμάτων και εφοδίων της Αντάντ.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Και  ενώ οι μάχες γίνονται βορειότερα Ιταλοί, Ρώσοι, Γάλλοι και Βρετανοί με στρατιώτες και από τις κτήσεις τους   στρατοπεδεύουν στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης.

Η πολιτισμική φυσιογνωμία της διευρύνεται από την παρουσία των συμμάχων και το λιμάνι αλλάζει την εικόνα του. Κινηματογράφοι, καφωδεία, πορνεία, καμπαρέ, η Ιταλική μπάντα που παιανίζει στον Λευκό Πύργο πολλαπλασιάζουν τον ρυθμό και τον παλμό της ζωής. Ανάμεσα σ’ αυτό το πολύμορφο πλήθος έξη αλλοδαποί φαντάροι, μακριά από χαρακώματα απασχολούμενοι μόνο σε ακίνδυνα έργα υποδομών, είναι μορφές στο κάδρο της πόλης 2015. Έχει περάσει ακριβώς ένας αιώνας  από τον Μεγάλο Πόλεμο. Στη Θεσσαλονίκη οι δημοτικές αρχές οργανώνουν μια μεγάλη επετειακή εκδήλωση στο Ράδιο Σίτυ.

Ενώ έξω χιονίζει  το μέντιουμ Νίνα έχει πέσει σε βαθιά καταληψία, προσπαθώντας να έρθει σε επαφή  με τα πνεύματα των στρατιωτών από το επέκεινα. Γήινος οδηγός της είναι ο Μπάμπης που μεσολαβεί και μεταφράζει, ενώ από τον λευκό ατμό  που εκλύεται από το μέντιουμ  σχηματοποιούνται ένα – ένα τα εκτοπλάσματά τους.

O Richard Johnson, o John Smith, o Achille Breton, o Pietro Loretti, o Nikita Smirnov και ο Ινδός Bambalam είναι οι αντι ήρωες που με τις μαρτυρίες τους ζωντανεύουν τη δική τους εποχή. Μια εποχή που συνδέεται εκατό χρόνια μετά  με το  «σαρκοφάγο» σκοτάδι μέσα στα  αντίσκηνα  των απανταχού φαντάρων , με ένα πιάτο βραστή γίδα στο Βαρβάρι  και τα λουκάνικα στο Χορτιάτη, με τη μαλάρια που θερίζει και τις νεοεπιδρομές των κουνουπιών, με το αθώο αίμα  στα πεδία των μαχών που η τεχνολογική ανάπτυξη το κάνει καθημερινή εικόνα, με τη διαδρομή της Ρωσικής ενδοχώρας του 1915 με τραίνο, με τις γουρουνιές ξένων φαντάρων στα μιούξια χωλ της πόλης, με στοχασμούς για τ’ αποφάγια και τα σκουπίδια των ανθρώπων. Όλα σκεπασμένα από τον καπνό  της μεγάλης πυρκαϊάς του 1917 που έκαψε την Θεσσαλονίκη. Πολλοί από τους παρευρισκόμενους στην αίθουσα του Ράδιο Σιτυ, αναχωρούν στο μεταξύ ενώ έξω χιονίζει. Κάποιο δεν ένιωσαν, δεν κατάλαβαν και πολλά πράγματα.  «Το χιόνι πέφτει και λιώνει, λιώνουν οι ιστορίες και ξαναλέγονται».

Η θεατρική διασκευή του έργου και η ευφάνταστη σκηνοθεσία της Μαρίας Αιγινίτου αξιοποιεί αποτελεσματικά την ιδιότυπη γραφή  του Σάκη Σερέφα, που «αναζητά το θραύσμα και την υπομόνευση της αναγνωστικής μακαριότητας». Η σφριγηλή ομάδα των ηθοποιών (Ειρήνη Ιωάννου, Νίκος Καρδώνης, Στάθης Κόϊκας) με υπέροχες μεστές ερμηνείες, κέρδισε την συλλογική επιδοκιμασία των θεατών που απόλαυσαν την παράσταση από καρδιάς.

Μια οφειλόμενη ιδιαίτερη αναφορά στον έξοχο Νίκο Καρδώνη, που σε ατμόσφαιρα καμπαρέ, με πολύ μαστοριά πέτυχε το τέλειο. Υπέροχη  η μουσική του Σωτήρη Καστάνη, προσεγμένη και ζωηρή η επιμελημένη κίνηση της Βρισηίδας  Σολώμου που εμψύχωνε τα εκτοπλάσματα, στο απλούστατο σκηνικό του Γιάννη Θεοδωράκη.

Τα κοστούμια με την απαιτούμενη καπνιά και χώμα απάνω τους, ολοκλήρωσαν το σκηνικό της φαντασιακής ολοζώντανης  αναπαράστασης. Με θέατρο μέσα στο θέατρο του πολέμου και των πολιτικών παραλείψεων, μ’ ένα τρόπο σπαρταριστό οι φαινομενικά απλές ιστορίες του έργου δίνουν ταυτότητα στους απλούς στρατιώτες, που ξέρουν να διεκδικούν την ευχαρίστηση και να αδράξουν  τη χαρά της ζωής.

Ζωές που κόπηκαν απότομα από κακές συνθήκες υγιεινής, άλλες που βίωσαν τα όνειρα τους ερωτοτροπώντας και διασκεδάζοντας τους φόβους τους. Αντιήρωες – ήρωες άκαπνοι σε μια αναμονή μαχών με κείνο τον ηρωισμό που τρέφει την αντοχή στα καθημερινά χαρακώματα του αναπάντεχου και του παράλογου πολέμου.

Ταυτότητα της παράστασης:

Διασκευή- Σκηνοθεσία: Μαρία Αιγινίτου
Επιμέλεια κίνησης: Βρισηίδα Σολώμου
Μουσική: Σωτήρης Καστάνης
Επιμέλεια σκηνικού χώρου: Γιάννης Θεοδωράκης
Ενδυματολογική επιμέλεια: Nina Loretti
Βοηθός σκηνοθέτη: Σοφία Καστρησίου
Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης
Video: Κώστας Γεραμπίνης

Παίζουν οι ηθοποιοί: Ειρήνη Ιωάννου, Νίκος Καρδώνης, Στάθης Κόικας

«Έξω χιονίζει», Θέατρο Επί Κολωνώ – Black Box, Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94, Κολωνός, τηλ. 210 5138067.

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο στις 19:00 και Κυριακή στις 21:30, από 16 Δεκεμβρίου 2017 έως 18 Φεβρουαρίου 2018.

Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 13 ευρώ, μειωμένο 10 ευρώ (φοιτητικό, άνω των 65 ετών), 5  ευρώ (ανέργων)