Τα χαμόγελα της Τερέζα Μέι, του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και πολλών από τους εμπλεκόμενους στις διαπραγματεύσεις για το Brexit, όταν ανακοίνωναν το πρωί συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου, σηματοδοτούσαν τον τερματισμό μιας κατάστασης αδιεξόδου που κράτησε για μήνες.

Ο σημερινός «λευκός καπνός» σημαίνει ουσιαστικά πως οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει στα τρία μεγάλα θέματα της διαπραγμάτευσης, δηλαδή λογαριασμό του Brexit, δικαιώματα των πολιτών και ιρλανδικό σύνορο, και έτσι οι διαπραγματεύσεις μπορούν να περάσουν στη δεύτερη φάση και αν επικεντρωθούν στη μελλοντική σχέση μεταξύ τους.

Τι συμφωνήθηκε σήμερα αλλά και άλλες πτυχές της άνευ προηγουμένου διαδικασίας αποχώρησης χώρας- μέλους από την ΕΕ σκιαγραφεί το ΑΜΠΕ στον παρακάτω «χάρτη».

Χρονοδιάγραμμα

Η επίσημη ανακοίνωση από την Τερέζα Μέι για την αποχώρηση της χώρας της από την ΕΕ και την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης έγινε τον περασμένο Μάρτιο. Οι διαπραγματεύσεις ορίστηκαν διετείς κι έτσι η έξοδος του Λονδίνου τοποθετείται στον Μάρτιο του 2019.

Οι διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες άρχισαν τον Ιούνιο επί τριών φακέλων που θεωρήθηκαν σημαντικά: τα δικαιώματα των ευρωπαίων πολιτών, ο «λογαριασμός» και τα ιρλανδικά σύνορα.

Σήμερα η ΕΕ ανακοίνωσε πως καταγράφηκε επαρκής πρόοδος ώστε να αρχίσει η δεύτερη φάση των συνομιλιών, που θα καθορίσουν τη μελλοντική σχέση ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής Μισέλ Μπαρνιέ επιδιώκει οριστική συμφωνία μέχρι τον Οκτώβριο του 2018, για να δοθεί ο χρόνος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα εθνικά κοινοβούλια να επικυρώσουν το κείμενο.

Η μεταβατική περίοδος

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της στην Φλωρεντία στις 22 Σεπτεμβρίου, η Τερέζα Μέι έκανε γνωστή την πρόθεσή της να διατηρήσει τις σημερινές σχέσεις με την Ευρώπη κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου «δύο ετών περίπου» μετά το Brexit.

Αυτή η περίοδος προσαρμογής θα προσφέρει στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δυνατότητα να διατηρήσει ελεύθερες εμπορικές συναλλαγές με την Ευρωπαϊκή Ένωση, πράγμα που ζητούν οι επιχειρηματικοί κύκλοι στη Βρετανία, ανήσυχοι για το ενδεχόμενο εξόδου χωρίς «δίκτυ προστασίας».

Η αποχώρηση από την ενιαία αγορά θα θέσει τέλος στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μία δέσμευση του στρατοπέδου των υποστηρικτών του Brexit. Αυτή η ελευθερία θα διατηρηθεί κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, ακόμη και αν οι ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να καταγράφονται κατά την είσοδό τους στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο «λογαριασμός»

Η Τερέζα Μέι υπογράμμισε σήμερα ότι ο «λογαριασμός» του διαζυγίου θα είναι «δίκαιος» για τους βρετανούς φορολογούμενους.

Τα δύο στρατόπεδα συμφώνησαν επί της «μεθόδου» υπολογισμού του ποσού. Το ύψος του ποσού εκτιμάται ανάμεσα στα 45 και 55 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.

Στη Φλωρεντία, η Τερέζα Μέι είχε υποσχεθεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα εκπληρώσει όλες τις οικονομικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού μέχρι το τέλος του κύκλου του το 2020.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν ότι τα δικαιώματα των ευρωπαίων πολιτών που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και των βρετανών πολιτών που ζουν στην ΕΕ θα διατηρηθούν. Οι Ευρωπαίοι που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους όπως πριν, δήλωσε η Τερέζα Μέι.

Οι εμπορικές συναλλαγές

Η Τερέζα Μέι δηλώνει με έμφαση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο οφείλει να εγκαταλείψει την ενιαία αγορά, ώστε να έχει τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί τις δικές του εμπορικές συμφωνίες.

Στη Φλωρεντία, ζήτησε «δημιουργικότητα» για την θεσμοθέτηση «νέας στενής εμπορικής σύμπραξης» και απέκλεισε την ένταξη στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο που επεκτείνει την εσωτερική αγορά της ΕΕ στη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λινχτενστάιν.

Ιρλανδία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκουν να προστατεύσουν τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998 που έθεσε τέλος στις αιματηρές συγκρούσεις 30 ετών ανάμεσα σε καθολικούς Εθνικιστές και προτεστάντες Ενωτικούς και ανακοίνωσαν ότι δεν θα υπάρχει σύνορο ανάμεσα στην Ιρλανδία και τη βρετανική επαρχία της Βόρειας Ιρλανδίας.

Ενώ το μικρό κόμμα των Ενωτικών της Βόρειας Ιρλανδίας, το DUP, και υποχρεωτικός κυβερνητικός εταίρος της κυβέρνησης Μέι φοβόταν ότι η Βόρεια Ιρλανδία θα υπόκειται σε διαφορετικό ρυθμιστικό καθεστώς από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο μετά την έξοδο από την ΕΕ, η Τερέζα Μέι έδωσε τη διαβεβαίωση σήμερα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, ολόκληρο, θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση…

Η κακή συμφωνία και η μη συμφωνία

Πριν χάσει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο κατά τις εκλογές του Ιουνίου, η Τερέζα Μέι υποστήριζε ότι προτιμά Brexit χωρίς συμφωνία παρά έξοδο με μία κακή συμφωνία.

Έκτοτε έχει ρίξει τους τόνους δηλώνοντας ότι «η επιτυχία των διαπραγματεύσεων είναι προς το συμφέρον όλων» και εξηγώντας παράλληλα ότι προετοιμάζεται και για το ενδεχόμενο αποτυχίας των διαπραγματεύσεων.

Χωρίς νέα εμπορική συμφωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο θα εφαρμόζει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, πράγμα που σημαίνει την εφαρμογή τελωνειακών και δασμολογικών φραγμών.