Οι καταστροφικές συνέπειες της οικονομικές κρίσης ανέκοψαν την επταετή πορεία του Ισπανού πρωθυπουργού Χοσέ Λουίς Θαπατέρο που αποχωρεί μετά τις εκλογές της Κυριακής στη χώρα του. Εξελέγη το 2004 και παρότι ήταν άγνωστος στο εξωτερικό, είχε εισηγηθεί τολμηρούς νόμους για τις αμβλώσεις και το γάμο των ομοφυλοφίλων.

Ο Θαπατέρο ανακοίνωσε τον Απρίλιο την απόφασή του να μην είναι υποψήφιος για τρίτη πρωθυπουργική θητεία, αφήνοντας τη θέση του στον υπουργό Εσωτερικών Αλφρέδο Πέρεθ Ρουμπαλκάμπα για να οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές. Έλαβε την απόφαση να διακόψει τη δεύτερη θητεία του και να επισπεύσει για τις 20 Νοεμβρίου τις εκλογές που κανονικά ήταν προγραμματισμένες για τον Μάρτιο του 2011 τη στιγμή που η δημοτικότητά του ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο εξαιτίας της όξυνσης της οικονομικής κρίσης.

Ο Θαπατέρο εξελέγη τον Μάρτιο του 2004, μετά τις επιθέσεις της Μαδρίτης, και αποχωρεί από την κυβέρνηση επτά χρόνια αργότερα εξωθούμενος από μία οικονομική κρίση που άφησε στο πέρασμά της πέντε εκατομμύρια ανέργους. το σφάλμα που φαίνεται να μην συγχωρείται στον Θαπατέρο είναι η άρνησή του απέναντι στην κρίση.

Χρειάσθηκε χρόνο για να τολμήσει να προφέρει τη λέξη «κρίση», προτιμώντας να αναφέρεται σε οικονομική «επιβράδυνση».

Έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος στα 18 του χρόνια, λίγο μετά την επιστροφή της δημοκρατίας, και το 1986 εξελέγη βουλευτής της Λεόν, παραμένοντας επί σειρά ετών ο νεότερος Ισπανός βουλευτής.

Εξελέγη στην ηγεσία του κόμματος το 2000. Τέσσερα χρόνια αργότερα ανέλαβε την πρωθυπουργία νικώντας τον Μαριάνο Ραχόι. Τον νίκησε για δεύτερη φορά το 2008.

Μία από τις πρώτες του αποφάσεις ήταν η απόσυρση των ισπανικών στρατιωτικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, όπου είχαν αναπτυχθεί με απόφαση του προκατόχου του Χοσέ Μαρία Αθνάρ.

Στη συνέχεια, στο πλαίσιο σειράς μεταρρυθμίσεων που εκσυγχρόνισαν την ισπανική κοινωνία, η καθολική Ισπανία γίνεται η τρίτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποιεί τον γάμο των ομοφυλοφίλων, ενώ το 2010 ψηφίζεται ο νόμος που νομιμοποιεί τις αμβλώσεις. Εισάγει το επίδομα υπέρ των γεννήσεων, επιδόματα για τους μακροχρόνια ανέργους και μείωση της φορολογίας, μέτρα που θα στραφούν εναντίον του όταν θα ξεσπάσει η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, υποχρεώνοντάς τον σε μερική οπισθοχώρηση.

Εγγονός Ρεπουμπλικάνου που τουφεκίστηκε από τους Φρανκιστές το 1936, θα τολμήσει να φέρει στο προσκήνιο το μέχρι τότε θέμα ταμπού του Εμφυλίου Πολέμου με τον νόμο για την ιστορική μνήμη, που ψηφίσθηκε το 2007, και αποκαθιστά τα θύματα του πολέμου. Η πρωτοβουλία του αυτή θα προκαλέσει τις επικρίσεις όσων επισείουν τον κίνδυνο «να ανοίξουν και πάλι οι πληγές» και τα συγχαρητήρια όσων 70 χρόνια μετά αναζητούν εκτελεσμένους συγγενείς θαμμένους σε ομαδικούς τάφους.

Αν και η κρίση έριξε τη σκιά της σε όλα αυτά τα κεκτημένα, «η εποχή Θαπατέρο δεν ήταν μία παρένθεση, άλλαξε τον κόμμα του και τη χώρα», λέει ο Σούσο ντε Τόρο, συγγραφέας βιογραφίας του Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο.