Φρικιαστικές αποκαλύψεις βλέπουν το φως της δημοσιότητας σχετικά με κατηγορίες που αντιμετωπίζει ένας οργανισμός συλλογής οργάνων, σύμφωνα με τις οποίες φέρεται να πίεσε γιατρούς να αφαιρέσουν όργανα από γυναίκα που βρισκόταν σε κώμα, αλλά τελικά ανέρρωσε πλήρως, όταν αυτοί επέμειναν ότι έδειχνε σημάδια ζωής. Η Ντανέλα Γκαγιέγος δήλωσε ότι αισθάνεται τυχερή που είναι ζωντανή, αφού τα όργανά της παραλίγο να αφαιρεθούν από «επιθετικούς» υπεύθυνους δωρεάς, όταν έπεσε σε κώμα το 2022.
Η Γκαγιέγος, η οποία τότε ήταν 38 ετών και άστεγη, υπέστη ένα αδιευκρίνιστο ιατρικό επεισόδιο και οι γιατροί στο Presbyterian Hospital του Αλμπουκέρκ, στο Νέο Μεξικό, ενημέρωσαν την οικογένειά της ότι δεν θα ανακτούσε ποτέ τις αισθήσεις της. Χωρίς καμία ελπίδα, η οικογένειά της συμφώνησε να δωρίσει τα όργανά της και ξεκίνησαν οι προετοιμασίες από τον οργανισμό New Mexico Donor Services.
Στις τελευταίες της ημέρες, η οικογένεια της Γκαγιέγος παρατήρησε δάκρυα στα μάτια της, κάτι που οι συντονιστές δωρεάς απέρριψαν αμέσως, λέγοντας ότι τα υγρά μάτια ήταν απλώς αντανακλαστικό. Την ημέρα που ήταν προγραμματισμένη η αφαίρεση των οργάνων της, μία από τις αδελφές της επέμεινε ότι η Ντανέλα είχε ακόμη συνείδηση, καθώς την ένιωσε να κινεί το χέρι της. Οι γιατροί, μέσα στο χειρουργείο, έμειναν έκπληκτοι όταν η Γκαγιέγος, βαθιά σε κώμα αλλά ιατρικά ζωντανή, κατάφερε να ανοιγοκλείσει τα μάτια της κατόπιν εντολής. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, ο συντονιστής δωρεών που βρισκόταν στον χώρο επέμεινε να της χορηγηθεί μορφίνη και η διαδικασία να συνεχιστεί.
Σύμφωνα με την Daily Mail, οι γιατροί αγνόησαν τις πιέσεις, ακύρωσαν τη διαδικασία και την έβγαλαν από το χειρουργείο, απόφαση που τελικά της έσωσε τη ζωή, καθώς η Γκαγιέγος ανέρρωσε πλήρως. «Αισθάνομαι τόσο τυχερή», δήλωσε, προσθέτοντας ότι θυμάται να αισθάνεται φόβο όσο βρισκόταν σε κώμα, αλλά όχι πολλά περισσότερα. «Είναι τρελό να σκεφτεί κανείς πόσο διαφορετικά θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί τα πράγματα», σημείωσε συγκλονισμένη. Εργαζόμενοι του νοσοκομείου είπαν στους New York Times ότι δέχονταν πίεση από το New Mexico Donor Services να προχωρήσουν, παρά τις αμφιβολίες τους, κατηγορία την οποία ο οργανισμός αρνήθηκε, τονίζοντας ότι δεν επεμβαίνει στις ιατρικές αποφάσεις και ότι μόνο τα νοσοκομεία είναι υπεύθυνα για τη φροντίδα των ασθενών. Από την πλευρά του, το Presbyterian Hospital απάντησε ότι ο οργανισμός δωρεάς ήταν υπεύθυνος για όλες τις πτυχές της διαδικασίας, ανακοινώνοντας έρευνα για την υπόθεση.
Η υπόθεση Γκαγιέγος έρχεται στο φως σε μία περίοδο που αυξάνεται η κριτική απέναντι στον χώρο της δωρεάς οργάνων, καθώς πληθαίνουν οι καταγγελίες για λάθη και καταχρήσεις. Η αυξημένη προσοχή στρέφεται κυρίως στην πρακτική που είναι γνωστή ως «δωρεά μετά από καρδιακό θάνατο», κατά την οποία οι ασθενείς δεν είναι εγκεφαλικά νεκροί, αλλά θεωρείται ότι δεν πρόκειται ποτέ να αναρρώσουν. Οι επεμβάσεις αυτές, που γίνονται μόνο με τη συγκατάθεση της οικογένειας, αντιπροσώπευαν πέρσι το ένα τρίτο όλων των δωρεών οργάνων στις ΗΠΑ, τριπλάσιο ποσοστό σε σχέση με πριν από πέντε χρόνια. Ο περιορισμένος χρόνος κατά τον οποίο τα όργανα παραμένουν βιώσιμα καθιστά συχνά τις αποφάσεις βιαστικές, με σοβαρές συνέπειες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση στο Κεντάκι, όπου φέτος ομοσπονδιακή έρευνα διαπίστωσε ότι ο κρατικός οργανισμός προμήθειας οργάνων αγνόησε σημάδια ότι 73 ασθενείς ανέκτησαν μερικώς τη συνείδησή τους, ανάμεσά τους κι ένας άνδρας που κουνούσε αρνητικά το κεφάλι του και μάζευε τα γόνατά του στο στήθος την ώρα που επιχειρούσαν να του πάρουν τα όργανα. «Πιστεύω ότι αυτού του είδους τα προβλήματα συμβαίνουν πολύ συχνότερα από όσο γνωρίζουμε», δήλωσε ο νευρολόγος Wade Smith του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας. Παρόμοιο περιστατικό είχε καταγραφεί και το 2021 με τον Anthony Hoover, ο οποίος επρόκειτο να αποσυνδεθεί από τα μηχανήματα υποστήριξης, όταν ξαφνικά ξύπνησε λίγες στιγμές πριν ξεκινήσει η διαδικασία αφαίρεσης οργάνων. Ο Hoover υπέστη σοβαρά νευρολογικά προβλήματα, αλλά επέζησε, γεγονός που οδήγησε σε αλλαγές στους ελέγχους συνείδησης των ασθενών στο Κεντάκι.
Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις χωρίς ευτυχή κατάληξη. Σοκ προκάλεσε το περιστατικό της 42χρονης Misty Hawkins, η οποία έπεσε σε κώμα πέρσι μετά από πνιγμονή ενώ έτρωγε. Αφού παρέμεινε εβδομάδες σε νοσοκομείο, η μητέρα της συμφώνησε να αφαιρεθούν τα όργανά της και 103 λεπτά μετά την αποσύνδεσή της από τα μηχανήματα δηλώθηκε νεκρή. Όταν όμως οι χειρουργοί έκοψαν το στέρνο της, ανακάλυψαν ότι η καρδιά της εξακολουθούσε να χτυπά και φαινόταν να αναπνέει. Η επέμβαση σταμάτησε αμέσως, αλλά η Hawkins κατέληξε λίγο αργότερα. Το περιστατικό αυτό, όπως και της Γκαγιέγος, φέρνει στο προσκήνιο τους κινδύνους της βεβιασμένης λήψης αποφάσεων και τις πιέσεις που δέχονται οι γιατροί, σε έναν κλάδο που πλέον αξιολογείται με βάση τον αριθμό των δωρεών που καταφέρνει να εξασφαλίσει.
Ειδικοί όπως ο χειρουργός μεταμοσχεύσεων Robert Cannon του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα εκφράζουν φόβους ότι το σύστημα είναι πλέον τόσο ευάλωτο, που πολλοί γιατροί διστάζουν να μιλήσουν δημόσια, φοβούμενοι ότι η κριτική θα αποθαρρύνει τον κόσμο από το να δωρίζει όργανα.
