Μια ανησυχητική νέα μορφή πολέμου εκτυλίσσεται μακριά από το μέτωπο της Ουκρανίας, με εφήβους και νεαρούς να παρασύρονται από «εύκολες δουλειές» που διακινούνται μέσω Telegram και να καταλήγουν, άθελά τους, εκτελεστές τρομοκρατικών ενεργειών.
Ο Oleh, ένας 19χρονος άνεργος από την ανατολική Ουκρανία, βρέθηκε μπλεγμένος σε μια τέτοια υπόθεση. Αναζητώντας εργασία μέσω Telegram, απάντησε σε αγγελία που υπόσχονταν 1.000 δολάρια για μια «εύκολη αποστολή». Να μεταβεί στην πόλη Ρίβνε στα δυτικά της χώρας και να βάψει με σπρέι έναν τοίχο έξω από το τοπικό αστυνομικό τμήμα.
Ωστόσο, το πρωί της αποστολής, όταν άνοιξε το σακίδιο που του είχαν υποδείξει να παραλάβει, πάγωσε: δεν βρήκε σπρέι, αλλά μια αυτοσχέδια βόμβα, με καλώδια και κινητό τηλέφωνο προσαρμοσμένο σε αυτήν, προφανώς για απομακρυσμένη ενεργοποίηση. Αν η βόμβα είχε εκραγεί, ο Oleh θα είχε πεθάνει, χωρίς καν να γνωρίζει ότι είχε γίνει πιόνι ενός σατανικού σχεδίου, αναφέρει σε ρεπορτάζ του ο Guardian.
Σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας (SBU), πρόκειται για νέα τακτική δολιοφθοράς που ενορχηστρώνεται από τη ρωσική αντικατασκοπεία. Μέσω Telegram και άλλων εφαρμογών, άγνωστοι στρατολογούν νεαρούς Ουκρανούς – συχνά ανήλικους – με οικονομικά ή ψυχολογικά προβλήματα, προσφέροντάς τους χρήματα για φαινομενικά αθώες αποστολές, οι οποίες σταδιακά εξελίσσονται σε εμπρησμούς, βανδαλισμούς και τελικά βομβιστικές ενέργειες.
«Ξεκίνησε την άνοιξη του 2024 με εμπρησμούς σε στρατιωτικά οχήματα και δημόσια κτήρια, κυρίως σε περιοχές μακριά από το μέτωπο», δήλωσε ο εκπρόσωπος της SBU, Αρτέμ Ντεχτιαρένκο. «Στα τέλη του 2024, η Ρωσία προχώρησε σε κλιμάκωση, στρατολογώντας μαζικά Ουκρανούς για βομβιστικές ενέργειες. Πολλοί από αυτούς δεν γνωρίζουν τι κουβαλούν – συχνά είναι αναλώσιμοι και γίνονται εν αγνοία τους καμικάζι».
Συνολικά, πάνω από 700 άτομα έχουν συλληφθεί από την αρχή του 2024 για πράξεις δολιοφθοράς, εμπρησμούς ή τρομοκρατικές ενέργειες, με το 25% εξ αυτών να είναι ανήλικοι.
Ο Oleh περιγράφει πώς άρχισε να συνεργάζεται με έναν άντρα μέσω Telegram, που του έδωσε ψευδώνυμο «Anton». Αρχικά του ζήτησε να φωτογραφίσει κυβερνητικά κτήρια και του έστειλε 50 δολάρια σε κρυπτονόμισμα. Στη συνέχεια του ζήτησε να κάψει ένα κτήριο — εκείνος αρνήθηκε και μπλόκαρε την επαφή.
Όμως το οικονομικό αδιέξοδο τον ανάγκασε να δεχθεί νέα πρόταση από άλλον «εργοδότη», με το όνομα «Alexander», ο οποίος του προσέφερε 1.000 δολάρια για μια πιο «αθώα» αποστολή. Μαζί με τον φίλο του Serhiy, επίσης άνεργο με δύο παιδιά, ταξίδεψαν στη Ρίβνε. Τα έξοδα μετακίνησης τους καλύφθηκαν και πάλι μέσω κρυπτονομισμάτων.
Οι αξιωματικοί της SBU περιγράφουν έναν καλά οργανωμένο μηχανισμό στρατολόγησης από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, που συνδυάζει υποσχέσεις για χρήματα, ψυχολογική χειραγώγηση, ακόμα και εκβιασμούς. Σε μία περίπτωση, ένας επιμελητής εγκατέστησε κακόβουλο λογισμικό σε κινητό ανήλικης και την απείλησε ότι θα δημοσιεύσει προσωπικά της δεδομένα αν δεν συνεχίσει να συνεργάζεται.
Η ιστορία του Oleh αποτελεί μόνο ένα από τα δεκάδες περιστατικά ενός αόρατου, παράλληλου πολέμου που διεξάγεται μέσα στην Ουκρανία — με εφήβους στη θέση των «στρατιωτών» και τα social media στη θέση των πεδίων στρατολόγησης.
