Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του «Σιδηρού Φέλιξ» Ντζερζίνσκι, του αδίστακτου ιδρυτή της σοβιετικής μυστικής αστυνομίας και αρχιτέκτονα της «Κόκκινης Τρομοκρατίας» που ακολούθησε την επανάσταση του 1917, έγιναν τη Δευτέρα (11/9) στην έδρα της ρωσικής Υπηρεσίας Εξωτερικής Κατασκοπείας.
Ο Ντζερζίνσκι, ένας Πολωνός ευγενής που έγινε επαναστάτης και βοήθησε να τεθούν τα θεμέλια του κατασταλτικού συστήματος στο οποίο θα προΐστατο ο Ιωσήφ Στάλιν, επικρίνεται από τους αντιφρονούντες, αλλά είναι ήρωας για τους κατασκόπους που κυβερνούν στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, το άγαλμά του ανατράπηκε με επευφημίες στην Πολωνία και καθώς η ίδια η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε το 1991, ένα μνημείο του Ντζερζίνσκι έξω από το αρχηγείο της KGB στην πλατεία Λουμπιάνκα στη Μόσχα ανατράπηκε εν μέσω πανηγυρισμών από πολλούς. Αλλά τώρα ο Φέλιξ επανέρχεται στον κύκλο των κατασκόπων της Ρωσίας.
Ο Σεργκέι Ναρίσκιν, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Εξωτερικής Κατασκοπείας της Ρωσίας (SVR), διάδοχος της περίφημης Πρώτης Διεύθυνσης της KGB, σηματοδότησε τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος έξω από την έδρα της στο Γιασένεβο, στη νότια Μόσχα.
«Συνάδελφοι, το γλυπτό μπροστά στο οποίο στεκόμαστε είναι ένα κάπως μικρότερο αντίγραφο του διάσημου μνημείου του Ντζερζίνσκι που εγκαταστάθηκε στην πλατεία Λουμπιάνκα της Μόσχας το 1958», δήλωσε ο Ναρίσκιν στην επέτειο των γενεθλίων του Ντζερζίνσκι.
«Η γνωστή του φράση ότι μόνο ένα άτομο με ψυχρό κεφάλι, ζεστή καρδιά και καθαρά χέρια μπορεί να γίνει αξιωματικός ασφαλείας έχει γίνει ένας σημαντικός ηθικός οδηγός για πολλές γενιές υπαλλήλων των υπηρεσιών ασφαλείας της χώρας μας».
Ο Ντζερζίνσκι ορθωνόταν πάνω από τον Ναρίσκιν, τον 68χρονο αρχηγό των κατασκόπων του Πούτιν, ο οποίος στεκόταν μαζί με μια ομάδα άλλων ανδρών, πολλοί από τους οποίους ήταν άγνωστοι.
Το άγαλμα στην SVR μοιάζει εντυπωσιακά με εκείνο που κάποτε βρισκόταν στην πλατεία Λουμπιάνκα. Και στα δύο, ο Ντζερζίνσκι στέκεται, κοιτάζοντας μπροστά με ένα μακρύ παλτό, με το χέρι του στη μία τσέπη.
«Η Κόκκινη τρομοκρατία»
Για ορισμένους Ρώσους, η επιστροφή του Ντζερζίνσκι σε ένα τέτοιο δημόσιο βάθρο αποτελεί ένδειξη της καταπίεσης που, όπως λένε, επικρατεί στη Ρωσία που διεξάγει πόλεμο και του βαθμού στον οποίο η χώρα έχει εγκαταλείψει τη μετασοβιετική της στροφή προς τη Δύση.
«Ο Ντζερζίνσκι είναι σύμβολο της καταστολής και της ανομίας», δήλωσε στο Reuters ο Νικίτα Πετρόφ, ιστορικός της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Memorial, η οποία κέρδισε μερίδιο από το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2022, ένα χρόνο μετά την απαγόρευση και τη διάλυσή της στη Ρωσία.
«Ο Ντζερζίνσκι ήταν ο επικεφαλής της πρώτης σοβιετικής τιμωρητικής υπηρεσίας, η οποία δεν καθοδηγούνταν από το νόμο αλλά από την πολιτική βούληση και από μια αντίληψη για τον κόσμο που χώριζε τους ανθρώπους σε χρήσιμους και βλαβερούς».
Ως ένας από τους πιο πιστούς υπαρχηγούς του Βλαντιμίρ Λένιν, ο Ντζερζίνσκι βοήθησε στην εγκαθίδρυση της επαναστατικής κυβέρνησης χρησιμοποιώντας αδίστακτες λενινιστικές τακτικές: τη βάναυση δίωξη των αντιπάλων, ή οποιουδήποτε θεωρούνταν έστω ότι ήταν αντίπαλος.
Ως επικεφαλής της μυστικής αστυνομίας του Λένιν και στη συνέχεια του Στάλιν, από το 1917 μέχρι το θάνατό του το 1926, ο Ντζερζίνσκι ηγήθηκε της εκστρατείας εκφοβισμού, συλλήψεων, βίας και εκτελέσεων που έγινε γνωστή ως «Κόκκινη Τρομοκρατία».
Ίδρυσε την Πανρωσική Έκτακτη Επιτροπή, γνωστή ως “Τσεκά”, η οποία δρομολόγησε ένα κύμα συνοπτικών εκτελέσεων κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, πριν την αναδιοργανώσει σε Κρατική Πολιτική Διεύθυνση (GPU) και στη συνέχεια σε Κοινή Κρατική Πολιτική Διεύθυνση (OGPU).
Οι λειτουργίες της OGPU μεταφέρθηκαν αργότερα στην NKVD, τη Λαϊκή Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων, η οποία διεξήγαγε τη χειρότερη καταστολή επί Στάλιν.
Η KGB, στην οποία ο Πούτιν εργάστηκε κάποτε ως κατάσκοπος, υπήρξε διάδοχος αυτών των οργανώσεων. Η σημερινή Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας, ο κύριος διάδοχος της KGB, έλκει την ιστορία της πίσω στον Ντζερζίνσκι.
Η επιρροή του ‘υπ’ αριθμόν έναν Τσεκίστα’ είναι τόσο μεγάλη που ακόμη και στη σύγχρονη Ρωσία, ορισμένοι κατάσκοποι εξακολουθούν να αυτοαποκαλούνται Τσεκίστες – από την “Τσεκά” που ίδρυσε.
«Η εικόνα του προέδρου της Πανρωσικής Έκτακτης Επιτροπής έχει γίνει ένα από τα σύμβολα της εποχής του, το πρότυπο της κρυστάλλινης εντιμότητας, της αφοσίωσης και της πίστης στο καθήκον», δήλωσε ο Ναρίσκιν.
«Παρέμεινε πιστός στα ιδανικά του μέχρι τέλους – τα ιδανικά της καλοσύνης και της δικαιοσύνης», δήλωσε ο Ναρίσκιν.
