Οι αναρτήσεις υπέρ των παλαιστινίων στα social media συνοδεύονται όλο και πιο συχνά από το εικονίδιο ενός καρπουζιού, προκαλώντας σε πολλούς ερωτήματα για αυτή την τάση. Η απάντηση βρίσκεται στις πολιτικές ελέγχου περιεχομένου που εφαρμόζουν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και σε μια μακρά ιστορία απαγορεύσεων.

Πολλοί χρήστες καταγγέλλουν πως οι αλγόριθμοι μπλοκάρουν άκριτα το φιλοπαλαιστινιακό περιεχόμενο που σχετίζεται με τον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς. Αρκεί για παράδειγμα η ανάρτηση να συνοδεύεται από ένα emoji της παλαιστινιακής σημαίας για να κοπεί και να χαρακτηριστεί ακόμη και ως «τρομοκρατικό περιεχόμενο».

Αντιδρώντας σε αυτούς τους ελέγχους, οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαίτερα στις μεγάλες πλατφόρμες, στις αναρτήσεις τους που θέλουν να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στους Παλαιστινίους, ξεκίνησαν να αντικαθιστούν την παλαιστινιακή σημαία, αλλά και τις λέξεις «Παλαιστίνη» και «Γάζα», με το εικονίδιο με το καρπούζι.

Η εικόνα του καρπουζιού εξαπλώθηκε με ταχύτητα σε όλο το διαδίκτυο και πλέον χρησιμοποιείται ακόμη και σε αναρτήσεις για τη συγκέντρωση βοήθειας για την ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας. Το καρπούζι δεν είναι η μοναδική λύση για να ξεπεραστεί ο έλεγχος από τους αλγόριθμους. Οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν επίσης καταφύγει σε εναλλακτικές γραφές της λέξης «Παλαιστίνη» και «Παλαιστίνιοι», όπως «P@lestine» ή «P*les+in1ans».

Η ιστορία του καρπουζιού

Η επιλογή του καρπουζιού δεν είναι τυχαία. Σύμφωνα με το Insider, το δημοφιλές φρούτο έχει αναδειχθεί ως σύμβολο της παλαιστινιακής αντίστασης από τον πόλεμο των έξι ημερών, το 1967, όταν το Ισραήλ έθεσε υπό τον έλεγχό του τις δύο παλαιστινιακές περιοχές, τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, και απαγόρευσε τη δημόσια επίδειξη της παλαιστινιακής σημαίας.

Τα καρπούζια καλλιεργούνται ευρέως στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη και ταυτόχρονα τα χρώματα του φρούτου συμπίπτουν με αυτά της παλαιστινιακής σημαίας (πράσινο, κόκκινο, λευκό και μαύρο). Έτσι το καρπούζι απέκτησε μια συμβολική διάσταση για τους παλαιστίνιους και εξελίχθηκε σε ένα κωδικοποιημένο έμβλημα της παλαιστινιακής αντίστασης.

Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, οι Παλαιστίνιοι, εκτός από τη χρήση της εικόνας του φρούτου για την παράκαμψη της απαγόρευσης της παλαιστινιακής σημαίας, σε περιόδους έντασης άφηναν ακόμα και κομμάτια καρπουζιού σε περβάζια ή δρόμους ως ένδειξη αντίστασης.

Χέρι με την σημαία της Παλαιστίνης

Η απαγόρευση της παλαιστινιακής σημαίας τερματίστηκε ύστερα από τις περίφημες ειρηνευτικές συμφωνίες του Όσλο, τη δεκαετία του 1990, οι οποίες αναγνώριζαν μια περιορισμένη αυτοδιοίκηση των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας.

Η ιστορία του καρπουζιού ωστόσο δεν είχε τελειώσει. Επανεμφανίστηκε ως σύμβολο αντίστασης κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Ιντιφάντα, της μεγάλης παλαιστινιακής εξέγερσης κατά του Ισραήλ από το 2000 έως το 2005. Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες έχουν επίσης χρησιμοποιήσει το καρπούζι σε εμβληματικά έργα τους. Ο Παλαιστίνιος καλλιτέχνης Σλίμαν Μανσούρ, σήμερα εβδομήντα ετών, θυμάται πως άρχισε να εμφανίζει καρπούζια στα έργα του όταν δέχτηκε απειλές και προειδοποιήσεις από ισραηλινό αξιωματικό για να σταματήσει να απεικονίζει την παλαιστινιακή σημαία.

Ο καλλιτέχνης Χαλέντ Χουράνι δημιούργησε το 2007 ένα πολύ δημοφιλές έργο, τη «σημαία καρπούζι», το οποίο αποτέλεσε έμπνευση για πλήθος καλλιτεχνών, αλλά και δημιουργών περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.