Εγγραφή σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους απαιτείται για τους ένστολους προκειμένου να ασκήσουν την 21η Μαΐου το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο που υπηρετούν, σε περίπτωση εννοείται που αυτός είναι διαφορετικός σε σχέση με εκείνον που είναι εγγεγραμμένοι. Αυτό ισχύει για παράδειγμα για όσους υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή καθώς και για το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος. Οι παραπάνω κατηγορίες ένστολων θα πρέπει να δηλώσουν στην υπηρεσία τους, τον δήμο όπου είναι εγγεγραμμένοι, ώστε να περιληφθούν στις καταστάσεις που αποστέλλονται στον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη.
Επίσης, Έλληνες πολίτες, οι οποίοι είναι φυλακισμένοι και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν, ψηφίζουν στο εκλογικό τμήμα του καταστήματος όπου κρατούνται, βάσει ειδικών εκλογικών καταλόγων, στους οποίους εγγράφονται για τον σκοπό αυτό.
Ειδικά για τους κρατούμενους, σύμφωνα με το ΦΕΚ 2839/27.04.2023 (τεύχος Β’) που υπογράφεται από τους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών, «Έλληνες πολίτες, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους δήμου του κράτους, αλλά κατά την ημέρα προκήρυξης των βουλευτικών εκλογών της 21ης Μαΐου 2023, τελούν σε καθεστώς προσωρινής κράτησης ή εκτίουν στερητικές της ελευθερίας ποινές και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν, ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στο εκλογικό τμήμα του καταστήματος όπου κρατούνται, βάσει ειδικών εκλογικών καταλόγων, στους οποίους εγγράφονται για το σκοπό αυτό.
Την ημέρα προκήρυξης των βουλευτικών εκλογών, ο διευθυντής κάθε καταστήματος κράτησης ενημερώνει άμεσα τους εκλογείς κρατούμενους σχετικά με την εκλογική διαδικασία, προκειμένου να εγγραφούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Οι ειδικοί εκλογικοί κατάλογοι συντάσσονται, υπογράφονται και σφραγίζονται από τους διευθυντές των καταστημάτων κράτησης και αναπαράγονται σε 5 αντίτυπα. Τα 4 εξ αυτών διαβιβάζονται ενός πενθημέρου στον Πρόεδρο Πρωτοδικών της οικείας εκλογικής περιφέρειας. Σε περίπτωση αποφυλάκισης, για οποιονδήποτε λόγο, κρατουμένου που έχει εγγραφεί στους ανωτέρω ειδικούς εκλογικούς καταλόγους έως την ημέρα διεξαγωγής των εκλογών, αυτός ασκεί το εκλογικό του δικαίωμα στο δήμο, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου, είναι εγγεγραμμένος.
Όταν ο συνολικός αριθμός των κρατουμένων – ψηφοφόρων στα καταστήματα κράτησης είναι πολύ μικρός, για λόγους διαφύλαξης της μυστικότητας της ψήφου, μπορεί να ψηφίσουν σε αυτά και άλλοι εκλογείς που είναι εγγεγραμμένοι σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Ο διευθυντής κάθε καταστήματος κράτησης είναι αυτός που επιλέγει τον καταλληλότερο, κατά την κρίση του, χώρο εντός του καταστήματος κράτησης, για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας των εκλογέων – κρατουμένων.
Εκλογές 2023: Ποιοι διορίζονται πρόεδροι Εφορευτικής Επιτροπής
Πρόεδροι Εφορευτικής Επιτροπής σε κάθε εκλογικό τμήμα διορίζονται κατά προτίμηση εισαγγελικοί λειτουργοί, ενώ ως μέλη της Εφορευτικής Επιτροπής κληρώνονται εκλογείς του δήμου στα διοικητικά όρια του οποίου υπάγεται το κατάστημα κράτησης.
Για την ομαλή διεξαγωγή της ψηφοφορίας και την τήρηση της τάξης στα καταστήματα κράτησης, όπου ψηφίζουν περισσότεροι από τριάντα 30 κρατούμενοι, ο Πρόεδρος της Εφορευτικής Επιτροπής, σε συνεργασία με τον διευθυντή του καταστήματος κράτησης, μπορεί να καταρτίσει την προηγούμενη της ημέρας της ψηφοφορίας πρόγραμμα, σύμφωνα με το οποίο οι εκλογείς – κρατούμενοι χωρίζονται σε ομάδες, είτε κατά πτέρυγα του καταστήματος είτε αλφαβητικά. Επίσης, μπορεί να καθορίζουν και τον χρόνο προσέλευσης των εκλογέων κάθε ομάδας.
Οι κρατούμενοι προσέρχονται στο εκλογικό τμήμα ένας – ένας και όχι σε ομάδες, με τη συνοδεία υπαλλήλου έως την είσοδό του. Κατόπιν εισέρχονται στο εκλογικό τμήμα και χωρίς καμία συνοδεία, ασκούν ελεύθερα το εκλογικό τους δικαίωμα. Εξερχόμενοι, επιστρέφουν στο χώρο κράτησής τους με τη συνοδεία υπαλλήλου.
Η αναγνώριση των εκλογέων – κρατουμένων γίνεται βάσει της αστυνομικής τους ταυτότητας, την οποία προσκομίζουν στην Εφορευτική Επιτροπή. Αν δεν έχουν αστυνομική ταυτότητα, προσκομίζουν κάθε άλλο χρήσιμο και κατάλληλο, κατά την κρίση της Εφορευτικής Επιτροπής, αποδεικτικό της ταυτότητάς τους έγγραφο. Το έγγραφο αυτό μπορεί να δοθεί και από τον ατομικό τους φάκελο, ο οποίος τηρείται στο κατάστημα κράτησης με ευθύνη της γραμματείας και διαβιβάζεται υπηρεσιακά στον Πρόεδρο της Εφορευτικής Επιτροπής του εκλογικού τμήματος.
Τέλος, για να πιστοποιηθεί ότι ο εκλογέας – κρατούμενος άσκησε το εκλογικό του δικαίωμα, εκδίδεται βεβαίωση του Προέδρου της Εφορευτικής Επιτροπής, η οποία δεν χορηγείται στον κρατούμενο, αλλά στον διευθυντή του καταστήματος για να την τοποθετήσει στον ατομικό του φάκελο, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας της ψηφοφορίας, οι υποψήφιοι των κομμάτων, ή οι αντιπρόσωποί τους ή οι αναπληρωτές αυτών, μπορεί να παρευρίσκονται στην αίθουσα ψηφοφορίας.
