Ο έρωτας μπορεί να μοιάζει μαγικός, όχι όμως όταν δεν είναι αμοιβαίος. Ο ανεκπλήρωτος έρωτας, το να νιώθεις βαθιά συναισθήματα για κάποιον που δεν ανταποκρίνεται, είναι από τις πιο σκληρές εμπειρίες.

Παρότι μπορεί να υπήρξε ποτέ πραγματική σχέση, ο πόνος είναι υπαρκτός, έντονος, αλλά και ακατανόητος. Γιατί όμως να δεθείς τόσο πολύ με κάποιον που δεν σου δίνει τίποτα πίσω; Γιατί δυσκολεύεσαι να ξεκολλήσεις, ακόμα κι όταν ξέρεις ότι δεν έχει μέλλον;

Τι συμβαίνει μέσα στον εγκέφαλο, την ψυχή και πώς επηρεάζουν οι παλιές πληγές. Σύμφωνα με τους ειδικούς στο Psychology Today, ο ανεκπλήρωτος έρωτας δεν είναι αδυναμία, αλλά ένδειξη ότι κάτι μέσα σου χρειάζεται προσοχή και φροντίδα.

Ο εγκέφαλος δεν περιμένει την έγκριση για τα μονοπάτια της ντοπαμίνης

Ο έρωτας δεν λειτουργεί πάντα λογικά. Η νευροεπιστήμη δείχνει ότι όταν ερωτευόμαστε, ενεργοποιούνται τα συστήματα ανταμοιβής του εγκεφάλου, ιδιαίτερα τα μονοπάτια της ντοπαμίνης, παρόμοια με τα αποτελέσματα εθιστικών ουσιών.

Ο ερωτικός πόθος προκαλεί έντονες συναισθηματικές και σωματικές αντιδράσεις. Σε αμοιβαίες σχέσεις, ο εγκέφαλος ανταμείβεται σταθερά. Στον ανεκπλήρωτο έρωτα, όμως, κυνηγάμε στιγμιαίες ανταμοιβές – ένα χαμόγελο, έναν ευγενικό λόγο, μια στιγμή προσοχής.

Αυτή η απρόβλεπτη εξέλιξη ενισχύει, αντί να μειώνει, τη συναισθηματική προσκόλληση. Είναι ο ίδιος μηχανισμός που εθίζει τους παίκτες τυχερών παιχνιδιών – και όταν ο εγκέφαλος παγιδευτεί σε αυτόν τον κύκλο, η απελευθέρωση γίνεται εξαιρετικά δύσκολη.

Δεν ερωτεύεσαι εκείνον – ερωτεύεσαι μια φαντασίωση

Ο ανεκπλήρωτος έρωτας επιμένει όχι εξαιτίας του ποιος είναι πραγματικά ο άλλος, αλλά λόγω του τι πιστεύεις ότι θα μπορούσε να είναι – και τι νομίζεις ότι αντιπροσωπεύει. Συχνά προβάλλουμε πάνω του τις ανεκπλήρωτες ανάγκες, τις ελπίδες ή την ιδανική μορφή συντρόφου.

Όταν δεν επιστρέφονται αυτά τα συναισθήματα, το μυαλό δεν εγκαταλείπει. Αντίθετα, ενισχύει τη φαντασίωση: «Αν μόνο με αγαπούσε, όλα θα ήταν διαφορετικά». Και επειδή οι φανταστικές εμπειρίες μπορούν να προκαλέσουν σχεδόν την ίδια έκκριση ντοπαμίνης με τις πραγματικές, η φαντασία γίνεται από μόνη της μια εμπειρία ανταμοιβής. Και αυτή τη χημική ευφορία δύσκολα την εγκαταλείπεις – ακόμα κι αν ξέρεις ότι ο άλλος δεν ανταποκρίνεται.

Η μη ολοκλήρωση σε κρατάει δεμένο

Ο εγκέφαλος μας είναι φτιαγμένος για να αναζητά ολοκλήρωση. Όμως δεν την αποδέχεται πάντα – ειδικά όταν πονάει. Ακόμα και όταν η απόρριψη είναι ξεκάθαρη, μπορεί να είναι αφόρητο να τη δεχτείς.

Αντί να προχωρήσεις, το μυαλό κολλάει: επαναλαμβάνει συζητήσεις, φαντάζεται διαφορετικές εκβάσεις, αναρωτιέται τι έγινε λάθος και πώς θα διορθωθεί. Δεν είναι απλή άρνηση—είναι η προσπάθεια του εγκεφάλου να λύσει μια συναισθηματική σύγκρουση που νιώθει ανολοκλήρωτη.

Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση ανάμεσα σε αυτό που ήλπιζες και αυτό που συνέβη, τόσο περισσότερο προσπαθείς να τη γεφυρώσεις. Και αυτό, ειρωνικά, δυναμώνει τον δεσμό αντί να τον λύνει.

Όταν ξυπνούν παλιά τραύματα

Κάποιες φορές, ο ανεκπλήρωτος έρωτας πονάει περισσότερο απ’ όσο περιμένεις γιατί αγγίζει παλιά συναισθηματικά τραύματα. Αν στην παιδική ηλικία η αγάπη δινόταν υπό όρους ή ήταν απρόβλεπτη, μη σταθερή, ο εγκέφαλος στην ενήλικη ζωή μπορεί να αναζητά παρόμοιες καταστάσεις ελπίζοντας ότι αυτή τη φορά θα τα καταφέρει. Οι ψυχολόγοι το ονομάζουν «καταναγκαστική επανάληψη». Πρόκειται για την ανάγκη να ξαναζήσουμε ένα τραύμα για να το «διορθώσουμε».

Όταν κάποιος δείχνει συναισθηματικά απόμακρος ή απρόσιτος, μπορεί να ξυπνήσει μια δυνατή λαχτάρα – όχι μόνο για αγάπη, αλλά για επιβεβαίωση και αξία. Η προσπάθεια να τον κερδίσουμε μοιάζει με τις πρώτες προσπάθειες να κερδίσουμε την αποδοχή. Αλλά αντί να επουλώνουν το παρελθόν, αυτές οι σχέσεις συχνά το μεγαλώνουν κι άλλο τις πληγές, ενισχύοντας την ανασφάλεια και τον πόνο.

Τα συναισθήματά σου είναι αληθινά – αλλά δεν δημιουργούν υποχρέωση

Ένα από τα πιο επώδυνα κομμάτια του ανεκπλήρωτου έρωτα είναι η αίσθηση αδικίας. Αγαπάς τόσο πολύ… δεν θα έπρεπε να μετράει αυτό; Η υγιής αγάπη πρέπει να είναι αμφίδρομη, όμως όσο έντονα κι αν είναι τα συναισθήματά σου, δεν υποχρεώνουν τον άλλον να αισθανθεί το ίδιο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η αγάπη σου δεν είναι αληθινή ή σημαντική. Τα συναισθήματά σου είναι έγκυρα. Το ότι κάποιος δεν μπορεί να τα ανταποδώσει δεν λέει κάτι για την αξία σου- λέει κάτι για τη δική του ετοιμότητα, ικανότητα ή επιλογή.

Μια ουσιαστική σχέση χρειάζεται περισσότερα: κοινά ενδιαφέροντα, αμοιβαίο σεβασμό, φροντίδα και συναισθηματική ασφάλεια. Χωρίς αυτά, ακόμα και η βαθύτερη αγάπη δεν μπορεί να γίνει πραγματική σχέση.

Πορεία προς τη αυτόσυμπόνια

Αν αγαπάς κάποιον που δεν σε αγαπά, αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι πάει στραβά με εσένα. Αλλά ίσως είναι ώρα να αναρωτηθείς τι είναι αυτό που πραγματικά λαχταράς.

Διερωτήσου:

  • Τι χρειάζομαι πραγματικά από αυτή τη σχέση;
  • Κρατιέμαι από μια ελπίδα ή από μια φαντασίωση;
  • Τι θα σήμαινε να στρέψω αυτή την ενέργεια αγάπης προς εμένα;

Η θεραπεία ξεκινά όταν σταματάς να κυνηγάς το ποιος θα μπορούσε να είναι ο άλλος και αρχίζεις να τιμάς το ποιος είσαι εσύ. Όταν συνειδητοποιείς ότι η αξία σου δεν εξαρτάται από το αν κάποιος άλλος σε αγαπά, ξαναπαίρνεις τη δύναμή σου.

Από εκείνο το σημείο, αρχίζεις να αναγνωρίζεις την αγάπη που είναι πραγματικά καλή για σένα—την αγάπη που είναι αμοιβαία, σταθερή και ασφαλής. Και αυτή η αγάπη έρχεται όταν αρχίζεις να προσφέρεις στον εαυτό σου την ίδια φροντίδα και κατανόηση που αναζητούσες από κάποιον άλλον.