Η πρόληψη παραμένει ένα από τα πιο καθοριστικά ζητήματα για τον καρκίνο και το θετικό είναι πως πολλά από αυτά που σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης βρίσκονται στον έλεγχό μας. Η διατροφή, η κίνηση, το σωματικό βάρος και άλλες καθημερινές συνήθειες στον τρόπο ζωής είναι εξαιρετικά σημαντικά.
Το πρόβλημα είναι ότι κυκλοφορούν πολλοί μύθοι γύρω από την πρόληψη, που συχνά αποσπούν την προσοχή από τις συνήθειες που πραγματικά μετράνε. Ειδικοί στο Eating Well εξηγούν τι ισχύει…
► Μύθος 1: Υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές ή δίαιτες που αποτρέπουν τον καρκίνο
Πραγματικότητα: Σημασία έχει το συνολικό μοτίβο διατροφής
Τα κοινωνικά δίκτυα δίνουν συχνά την εντύπωση ότι υπάρχει κάποιο μαγικό τρόφιμο που προστατεύει από τον καρκίνο. Δεν ισχύει. Αυτό που μετράει είναι η συνολική διατροφική εικόνα. Τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά βοηθούν το σώμα να μένει δυνατό και συμβάλλουν στη διατήρηση υγιούς βάρους. Φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης γεμίζουν το πιάτο με θρεπτική αξία και φυσικά περιορίζουν την κατανάλωση ιδιαίτερα επεξεργασμένων τροφών.
► Μύθος 2: Για να προλάβεις τον καρκίνο χρειάζεσαι συγκεκριμένο πρόγραμμα γυμναστικής
Πραγματικότητα: Η κίνηση μετράει περισσότερο από την ένταση της άσκησης
Γυμναστήριο και τρέξιμο είναι εξαιρετικές επιλογές, αλλά δεν είναι η μόνη λύση. Ελαφριά καθημερινή δραστηριότητα, όπως περπάτημα, δουλειές στο σπίτι ή βόλτες για ψώνια, συνδέεται επίσης με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου. Ακόμη και η αντικατάσταση μίας ώρας καθιστικής ζωής με κάποια από αυτές τις απλές δραστηριότητες μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο. Όσοι κάνουν περίπου 9.000 βήματα την ημέρα έχουν 16% μικρότερο κίνδυνο σε σχέση με όσους κάνουν 5.000.
► Μύθος 3: Η παχυσαρκία συνδέεται με τον καρκίνο, το αυξημένο βάρος όχι
Πραγματικότητα: Το αυξημένο βάρος αυξάνει επίσης τον κίνδυνο
Η υπερβολική συσσώρευση λίπους συνδέεται με 13 διαφορετικούς τύπους καρκίνου, όπως του ενδομητρίου, του οισοφάγου, του ήπατος, του παγκρέατος και του παχέος εντέρου. Όπως επισημαίνουν ειδικοί, η διατήρηση υγιούς βάρους σε όλη τη ζωή μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στην πρόληψη καρκίνου αλλά και άλλων χρόνιων ασθενειών. Το υγιές βάρος δεν είναι μόνο θέμα δείκτη μάζας σώματος. Μιλήστε με γιατρό ή διαιτολόγο για εξατομικευμένη καθοδήγηση.
► Μύθος 4: Η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού προστατεύει από τον καρκίνο
Πραγματικότητα: Κάθε ποσότητα αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.
Θα ήταν ωραίο αν ένα ποτήρι κόκκινο κρασί είχε αντικαρκινική δράση, αλλά η επιστήμη δεν το στηρίζει. Όλα τα αλκοολούχα ποτά αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου. Μετράει η συνολική ποσότητα που καταναλώνεται με τα χρόνια. Το αλκοόλ είναι η τρίτη πιο συχνή αποτρέψιμη αιτία καρκίνου μετά το κάπνισμα και το υπερβολικό βάρος. Συνδέεται με καρκίνο σε στόμα, οισοφάγο, ήπαρ, στήθος και παχύ έντερο.
Αν πίνετε, οι οδηγίες είναι έως ένα ποτό για τις γυναίκες και έως δύο για τους άντρες την ημέρα, αν και το «όσο λιγότερο, τόσο καλύτερα» παραμένει ο βασικός κανόνας.
► Μύθος 5: Οι εξετάσεις για καρκίνο απλώς ανιχνεύουν τον καρκίνο
Πραγματικότητα: Ορισμένοι έλεγχοι μπορούν και να τον αποτρέψουν
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι ισχυρό εργαλείο πρόληψης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κολονοσκόπηση. Μέσα από αυτή εντοπίζονται πολύποδες που μπορεί με τον καιρό να εξελιχθούν σε καρκίνο και αφαιρούνται άμεσα κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Η συνέπεια στο πρόγραμμα των τακτικών εξετάσεων που προτείνουν οι γιατροί είναι κεντρικό βήμα πρόληψης.
Τι ισχύει τελικά για την πρόληψη
Η πρόληψη βασίζεται σε απλές και επιστημονικά τεκμηριωμένες συνήθειες, όχι σε εντυπωσιακούς μύθους. Το World Cancer Research Fund International συνιστά:
- Διατήρηση υγιούς βάρους
- Σωματική δραστηριότητα τουλάχιστον 150 λεπτών την εβδομάδα, ιδανικά 300
- Διατροφή πλούσια σε δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά, φρούτα και όσπρια
- Περιορισμός ιδιαίτερα επεξεργασμένων τροφών
- Περιορισμός κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος
- Λιγότερα ζαχαρούχα ροφήματα
- Λιγότερο αλκοόλ
- Όχι συμπληρώματα για την πρόληψη καρκίνου
- Αποφυγή καπνίσματος και χρήσης καπνικών προϊόντων
- Προστασία από τον ήλιο με αντηλιακό και κατάλληλη ένδυση
Ο καρκίνος αναπτύσσεται μέσα από συνδυασμό παραγόντων, γενετικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφορικών. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα, αλλά μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά τις πιθανότητες μέσα από καθημερινές επιλογές. Ξεκίνα με μία συνήθεια και συνέχισε από εκεί. Κάθε μικρή αλλαγή μετράει.
