Η επιστήμη κάνει ένα σημαντικό άλμα στην κατανόηση της πολλαπλής σκλήρυνσης, χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη. Ερευνητές ανακάλυψαν δύο νέα βιολογικά υποείδη της νόσου, ανοίγοντας τον δρόμο για πιο εξατομικευμένες θεραπείες και καλύτερη πρόγνωση για εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως.
Η πολλαπλή σκλήρυνση (MS) επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους διεθνώς, ωστόσο μέχρι σήμερα οι θεραπείες επιλέγονται κυρίως με βάση τα συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι συχνά δεν στοχεύουν την πραγματική βιολογία της νόσου σε κάθε ασθενή, με αποτέλεσμα περιορισμένη αποτελεσματικότητα.
Τώρα, επιστήμονες κατάφεραν να εντοπίσουν δύο ξεχωριστές βιολογικές «διαδρομές» της νόσου, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, μαγνητικές τομογραφίες και μια απλή εξέταση αίματος. Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν την ανακάλυψη «εξαιρετικά ελπιδοφόρα», καθώς μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο αντιμετώπισης της πολλαπλής σκλήρυνσης.
Πολλαπλή σκλήρυνση και τεχνητή νοημοσύνη: Πώς έγινε η ανακάλυψη
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 600 ασθενείς και καθοδηγήθηκε από το University College London (UCL) και την ομάδα Queen Square Analytics. Οι επιστήμονες μελέτησαν τα επίπεδα μιας πρωτεΐνης στο αίμα, της serum neurofilament light chain (sNfL), η οποία αποτελεί δείκτη νευρικής βλάβης και δραστηριότητας της νόσου.
Τα δεδομένα από τις εξετάσεις αίματος και τις μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου αναλύθηκαν από ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης με την ονομασία SuStaIn. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Brain, αποκάλυψαν δύο νέους τύπους πολλαπλής σκλήρυνσης: τον early sNfL και τον late sNfL.
- Πολλαπλή σκλήρυνση early sNfL: Η πιο επιθετική μορφή
Στον πρώτο υποτύπο, οι ασθενείς εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα sNfL από τα πρώτα στάδια της νόσου. Παράλληλα, παρατηρείται πρώιμη βλάβη στο μεσολόβιο (corpus callosum) και ταχεία ανάπτυξη εγκεφαλικών βλαβών. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πρόκειται για μια πιο επιθετική και ενεργή μορφή πολλαπλής σκλήρυνσης, που απαιτεί στενότερη παρακολούθηση και ενδεχομένως πιο ισχυρές θεραπείες από νωρίς. - Πολλαπλή σκλήρυνση late sNfL: Βραδύτερη εξέλιξη
Στον δεύτερο υποτύπο, η εγκεφαλική συρρίκνωση σε περιοχές όπως ο λιμβικός φλοιός και η βαθιά φαιά ουσία προηγείται της αύξησης των επιπέδων sNfL. Η νόσος φαίνεται να εξελίσσεται πιο αργά, με εμφανείς βλάβες να εμφανίζονται σε μεταγενέστερο στάδιο.
Πολλαπλή σκλήρυνση και εξατομικευμένη θεραπεία: Το μέλλον της αντιμετώπισης
Σύμφωνα με τον επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης, Δρ Arman Eshaghi, η πολλαπλή σκλήρυνση δεν είναι μία ενιαία νόσος και οι σημερινοί κλινικοί χαρακτηρισμοί δεν αποτυπώνουν τις πραγματικές αλλαγές στον εγκέφαλο. Ο συνδυασμός τεχνητής νοημοσύνης, αιματολογικών δεικτών και μαγνητικής τομογραφίας επιτρέπει πλέον στους γιατρούς να κατανοούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τη θέση κάθε ασθενούς στην πορεία της νόσου.
Στο μέλλον, οι ασθενείς με early sNfL πολλαπλή σκλήρυνση θα μπορούν να λαμβάνουν πιο αποτελεσματικές θεραπείες νωρίτερα, ενώ όσοι ανήκουν στον late sNfL τύπο ενδέχεται να ωφεληθούν από νευροπροστατευτικές και εξατομικευμένες παρεμβάσεις. Η έρευνα ενισχύει τη στροφή από γενικούς όρους όπως «υποτροπιάζουσα» ή «προϊούσα» πολλαπλή σκλήρυνση, προς μια προσέγγιση που βασίζεται στη βιολογία της νόσου.
