Ο πίνακας του Βίνσεντ Βαν Γκογκ «Η συγκομιδή της ελιάς» εκτίθεται στο μουσείο Γουλανδρή στην Αθήνα, αλλά πίσω από το σπουδαίο έργο τέχνης του 1889 εκτυλίσσεται ένα δικαστικό θρίλερ για την ιδιοκτησία του.

Όπως αναφέρει το artnet.com οι κληρονόμοι μίας Εβραίας συλλέκτριας έχουν καταθέσει μήνυση στο Metropolitan Museum της Νέας Υόρκης και το κατηγορούν πως πούλησε κρυφά το 1972 τον πίνακα, προκειμένου να αποφύγει να τον επιστρέψει στην Hedwig Stern, η οποία είχε ζητήσει την επιστροφή του.

Η Stern ήταν Εβραία που έφυγε από το Μόναχο το 1936, μετακομίζοντας με τον σύζυγό της και τα παιδιά της στην Καλιφόρνια για να γλιτώσουν από τους Ναζί. Το καθεστώς του Χίτλερ εμπόδισε να πάρει μαζί της τη συλλογή των έργων τέχνης και δύο χρόνια αργότερα η Stern διόρισε δικηγόρο προκειμένου να πουλήσει την περιουσία της, συμπεριλαμβανομένων και πέντε πινάκων.

Ο πίνακας του Βαν Γκογκ, μαζί με ένα έργο του Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, πωλήθηκαν για 55.000 μάρκα στον Τεόντορ Βέρνερ, με τα χρήματα να μπαίνουν σε έναν δεσμευμένο λογαριασμό μέσω του οποίου οι Ναζί απέκλειαν την πρόσβαση των Εβραίων από τα περιουσιακά τους στοιχεία. Το 1939 αυτά τα χρήματα κατασχέθηκαν από την Γκεστάπο.

Ο Πίνακας του Βαν Γκογκ, Η συγκομιδή της ελιάς
Η συγκομιδή της ελιάς

Το 1948 ο Βέρνερ πούλησε τον πίνακα στον συλλέκτη Βένσεντ Άστρο στη Νέα Υόρκη, ενώ το MET τον αγόρασε από την γκαλερί Knoedler το 1956. Οι δικηγόροι των κληρονόμων Stern επιχειρηματολογούν ότι η παρουσία του πίνακα στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου θα έπρεπε να αποτελεί από μόνη της «κόκκινο πανί» και ότι θα έπρεπε να είναι εύκολο για το Met να εντοπίσει την προέλευσή του.

Η Stern, η οποία πέθανε το 1983, πέρασε χρόνια προσπαθώντας να ανακτήσει τα λεηλατημένα έργα τέχνης. Οι New York Times δημοσίευσαν την είδηση ​​της μυστικής πώλησης το 1972, αποκαλώντας την «ασυνήθιστη κίνηση» και αναφέροντας τον αγοραστή ως Gianni Agnielli, έναν «Ιταλό βιομήχανο» και συνεργάτη της Marlborough Gallery.

Η Met ισχυρίστηκε ότι είχε πουλήσει λιγότερα έργα για να καλύψει πιο σημαντικά κενά στις συλλογές της.

Μουσείο σύγχρονης τέχνης Γουλανδρή
Το μουσείο Γουλανδρή

Το Ίδρυμα Γουλανδρή στην επίσημη σελίδα του αναφέρει πως έχει στην κατοχή του τον πίνακα από το 1972, ωστόσο σύμφωνα με το δημοσίευμα της artnet δεν απάντησε σε αίτημα για κάποιο σχόλιο.

Οι κληρονόμοι ζητούν πλέον με την αγωγή τους την επιστροφή του πίνακα, τα έσοδα από την πώλησή του από το ΜΕΤ το 1972 και αποζημίωση στο ύψος της αγοραίας αξίας του έργου.