Η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε από χθες στη Ζάκυνθο συνεχίζει να δοκιμάζει τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής, με μέτωπα που άλλοτε υποχωρούν και άλλοτε αναζωπυρώνονται επικίνδυνα. Στην περιοχή του Αγαλά υπάρχουν ακόμα αναζωπυρώσεις, με τη φωτιά να έχει αφήσει πίσω της καμένα σπίτια, κατεστραμμένες καλλιέργειες και σημαντικές ζημιές σε τουριστικές εγκαταστάσεις. Από τον Αγαλά μέχρι και το Κερί, ξενοδοχεία και ξενώνες εκκενώθηκαν προληπτικά, ενώ σήμερα αρκετοί κάτοικοι άρχισαν να επιστρέφουν σταδιακά και με προσοχή στα σπίτια τους. Στη Λιθακιά, ωστόσο, το μέτωπο καίει ακόμη σε δυσπρόσιτο σημείο, δυσκολεύοντας την πρόσβαση των επίγειων δυνάμεων.
Μιλώντας σήμερα στην ΕΡΤ ο εθελοντής πυροσβέστης Πέτρος Παράσχης, που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μάχης με τις φλόγες, περιέγραψε πώς η ομάδα του κατάφερε να σταματήσει την πορεία της φωτιάς πριν φτάσει στον οικισμό Κερί, χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ακούγεται παράδοξη, αλλά αποδείχθηκε σωτήρια: το «αντιπύρ».
Η μέθοδος αυτή βασίζεται σε μια απλή αλλά αντίθετη στη λογική ιδέα: για να σταματήσει μια φωτιά… βάζεις άλλη φωτιά. Οι πυροσβέστες ανάβουν ελεγχόμενα φωτιά μπροστά από το κύριο μέτωπο, έτσι ώστε να καεί η βλάστηση που βρίσκεται στην πορεία της μεγάλης πυρκαγιάς. Έτσι δημιουργείται μια «νεκρή ζώνη», δηλαδή μια περιοχή χωρίς καύσιμη ύλη, όπου η κύρια φωτιά δεν μπορεί να συνεχίσει και εξασθενεί ή σταματά εντελώς. Η τεχνική αυτή μπορεί να σώσει ολόκληρους οικισμούς, αλλά είναι εξαιρετικά επικίνδυνη και απαιτεί μεγάλη προσοχή και εμπειρία.
Η εφαρμογή του αντιπύρ δεν γίνεται ποτέ πρόχειρα. Οι πυροσβέστες συντάσσουν ένα ειδικό Σχέδιο Εφαρμογής Αντιπυρός, όπου καθορίζονται όλα τα βήματα της επιχείρησης, τα σημεία όπου θα ανάψει η ελεγχόμενη φωτιά, η κατεύθυνση και η ένταση του ανέμου, οι δυνάμεις που θα συμμετάσχουν, τα μέσα πυρόσβεσης που θα χρησιμοποιηθούν και τα μέτρα ασφαλείας για το προσωπικό και τους κατοίκους. Παράλληλα, ενημερώνονται η τοπική αυτοδιοίκηση, η Δασική Υπηρεσία και η Αστυνομία, προκειμένου να συνδράμουν άμεσα αν χρειαστεί, είτε με εκκενώσεις είτε με τη λήψη επιπλέον μέτρων ασφαλείας.
Μια παραλλαγή της μεθόδου είναι το λεγόμενο Burn Out, κατά το οποίο οι πυροσβέστες ανάβουν φωτιά περιμετρικά του μετώπου, δημιουργώντας μια μεγαλύτερη αντιπυρική ζώνη γύρω από την κύρια φωτιά. Και σε αυτή την περίπτωση, στόχος είναι να στερηθεί η πυρκαγιά από οποιαδήποτε καύσιμη ύλη, ώστε όταν συναντήσει την καμένη ζώνη να μην έχει τίποτα να κάψει και να σταματήσει ή να εξασθενήσει σημαντικά.
Η χρήση της φωτιάς για την καταπολέμηση άλλης φωτιάς μπορεί να φαίνεται επικίνδυνη ή αντιφατική, αλλά έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε πολλές περιπτώσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα και τον κόσμο. Ωστόσο, εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικές συνθήκες, όταν η πυρκαγιά δεν μπορεί να περιοριστεί με άλλους τρόπους και πάντα υπό την επίβλεψη του επικεφαλής αξιωματικού της Πυροσβεστικής. Απαιτεί πλήρη γνώση της συμπεριφοράς της φωτιάς, εμπειρία, ψυχραιμία και συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, γιατί οποιοδήποτε λάθος μπορεί να οδηγήσει σε νέα και ανεξέλεγκτα μέτωπα.
Στη Ζάκυνθο, η εφαρμογή του αντιπύρ ήταν σωτήρια για το Κερί, καθώς η φωτιά που κινείτο προς τον οικισμό σταμάτησε στην ελεγχόμενη ζώνη, σώζοντας σπίτια και περιουσίες. Παράλληλα, οι πυροσβέστες συνεχίζουν να μάχονται σε άλλα μέτωπα, προσπαθώντας να περιορίσουν τις φλόγες και να προστατεύσουν κατοικημένες περιοχές και φυσικά τοπία. Η εμπειρία αυτή δείχνει πόσο σημαντική είναι η γνώση και η σωστή εφαρμογή των τεχνικών πυρόσβεσης, καθώς σε δύσκολες καιρικές συνθήκες και σε εκτάσεις δύσβατες, μόνο η σωστή στρατηγική και η ψυχραιμία μπορούν να κάνουν τη διαφορά μεταξύ καταστροφής και σωτηρίας.
