Υπάρχουν νύχτες που αλλάζουν την Ιστορία. Νύχτες όπου η οργή γίνεται φλόγα, η απελπισία μετατρέπεται σε ηρωισμό και η εκδίκηση παίρνει σάρκα και οστά στη θάλασσα του Αιγαίου. Σαν σήμερα, τον Ιούνιο του 1822, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, νεαρός μπουρλοτιέρης από τα Ψαρά, χτυπά την καρδιά του οθωμανικού στόλου και παίρνει εκδίκηση για τη Σφαγή της Χίου – μια πληγή που ακόμα αιμορραγεί στη συλλογική μνήμη του Γένους.
Οι Οθωμανοί γιόρταζαν το Ραμαζάνι, αμέριμνοι, στη ναυαρχίδα του Καρά Αλή, αγκυροβολημένη στο λιμάνι της Χίου – του ίδιου νησιού που λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε γίνει τόπος μαζικής σφαγής, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και σκλαβωμένους αμάχους.
Ο Κανάρης, μαζί με τον Ανδρέα Πιπίνο και λίγους ψυχωμένους ναυμάχους, πλησιάζουν αθόρυβα με δύο πυρπολικά. Το σχέδιο είναι απλό, αλλά θανατηφόρο: να προσκολλήσουν το ένα μπουρλότο στη ναυαρχίδα, να το πυρπολήσουν και να φύγουν πριν γίνουν αντιληπτοί. Είναι ένα σχέδιο αυτοκτονίας – και ταυτόχρονα, η πιο ηρωική πράξη της χρονιάς.
Η επίθεση εκτελείται με τρομακτική ακρίβεια. Ο Πιπίνος αποτυγχάνει να καταστρέψει το πλοίο του αντιναύαρχου, αλλά ο Κανάρης καρφώνει το μπουρλότο του στη ναυαρχίδα του Καρά Αλή. Η φωτιά απλώνεται αστραπιαία. Μέσα σε λίγα λεπτά, το πελώριο οθωμανικό πλοίο μετατρέπεται σε πύρινη κόλαση.
Ακολουθεί μια φονική έκρηξη. Πάνω από 2.000 Οθωμανοί ναύτες καίγονται ή πνίγονται. Ανάμεσά τους και ο ίδιος ο ναύαρχος Καρά Αλής, που σύμφωνα με την παράδοση καίγεται ζωντανός. Το απανθρακωμένο σώμα του, λέγεται, ότι ξεβράστηκε λίγες μέρες αργότερα σε μια ακτή του νησιού.
Η πυρπόληση της ναυαρχίδας δεν ήταν μόνο πράξη αντίποινων. Ήταν ένα στρατηγικό πλήγμα, ένα ηθικό σοκ και ένα διεθνές μήνυμα. Η είδηση κάνει τον γύρο των ευρωπαϊκών εφημερίδων. Οι φιλέλληνες συγκινούνται. Η Ελλάδα εμφανίζεται όχι ως το θύμα, αλλά ως ο γενναίος μαχητής.
Ο Κανάρης αναδεικνύεται σε θρύλο. Η μορφή του μπαίνει στο πάνθεον των ηρώων της Επανάστασης. Ο ίδιος παρέμεινε μέχρι τέλους σεμνός και σιωπηλός – όπως είπε αργότερα ο Φωτάκος: «Μίλαγε λίγο, αλλά έκανε πολλά».
Η νύχτα της 6ης Ιουνίου του 1822 ήταν η στιγμή που η Ελλάδα σήκωσε ξανά το κεφάλι της, φώναξε «δεν ξεχνώ» και έδειξε πως μπορεί να χτυπήσει τον εχθρό με εξυπνάδα, τόλμη και αποφασιστικότητα.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
552: Ο Βυζαντινός στρατός, υπό τον στρατηγό Ναρσή, ανακαταλαμβάνει τη Ρώμη από τους Γότθους, μετά από μακρά και αιματηρή εκστρατεία. Ο Ιουστινιανός πλησιάζει στην εκπλήρωση του οράματός του για την αποκατάσταση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη Δύση, αναβιώνοντας τη λάμψη της παλαιάς αυτοκρατορικής δόξας.
1822: Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την οθωμανική ναυαρχίδα στη Χίο, σκοτώνοντας 2.000 Οθωμανούς και εκδικούμενος τη Σφαγή της Χίου. Ανάμεσά τους και ο ναύαρχος Καρά Αλής.

1850: Ο Λιβάι Στράους παρουσιάζει το πρώτο παντελόνι τζιν, δημιουργώντας το πιο διαχρονικό κομμάτι ένδυσης της σύγχρονης εποχής.
1923: Στη Διάσκεψη της Λωζάνης καθορίζονται τα ελληνοτουρκικά σύνορα, με τον ποταμό Έβρο να αποτελεί φυσικό διαχωρισμό. Η Άγκυρα παραιτείται από ενστάσεις για το Καστελόριζο.
1933: Νέα δολοφονική απόπειρα σημειώνεται κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου στην Αθήνα, την ώρα που επιβαίνει στο αυτοκίνητό του μαζί με τη σύζυγό του. Σώζεται από θαύμα, ενώ το όχημα γίνεται στόχος δεκάδων σφαιρών, σε μια πράξη που βαθαίνει το πολιτικό μίσος της εποχής και συγκλονίζει τη χώρα.

1933: Ανοίγει ο πρώτος drive-in κινηματογράφος στο Νιού Τζέρσεϊ, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για την ψυχαγωγία στις ΗΠΑ.
1942: Οι Ναζί καίνε το χωριό Λίντιτσε στην Τσεχοσλοβακία ως αντίποινα για τη δολοφονία του Ράινχαρντ Χάιντριχ. Εκτελούν όλους τους άνδρες και μεταφέρουν τα παιδιά σε στρατόπεδα.

1944: Ξεκινά η απόβαση στη Νορμανδία (D-Day), με 150.000 Συμμάχους να αποβιβάζονται στις γαλλικές ακτές υπό σφοδρά πυρά. Η μεγαλύτερη αμφίβια επίθεση στην Ιστορία σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για το ναζιστικό καθεστώς και αλλάζει την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
1949: Εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων, διαδεχόμενος τον Δαμασκηνό.
1965: Οι Rolling Stones κυκλοφορούν το «(I Can’t Get No) Satisfaction», ένα από τα πιο εμβληματικά τραγούδια της ροκ μουσικής.

1968: Πεθαίνει ο Ρόμπερτ Κένεντι, αδελφός του JFK, μία μέρα μετά τη δολοφονική επίθεση που δέχτηκε στο Λος Άντζελες, λίγο μετά τη νίκη του στις προκριματικές εκλογές της Καλιφόρνια. Η τραγική του απώλεια συγκλονίζει την Αμερική, πυροδοτώντας νέα κύματα αβεβαιότητας και θλίψης στη χώρα.


1981: Πάνω από 800 άνθρωποι σκοτώνονται όταν τρένο εκτροχιάζεται και πέφτει σε ποτάμι στην πολιτεία Μπιχάρ της Ινδίας. Πρόκειται για το χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην ιστορία της χώρας και ένα από τα φονικότερα παγκοσμίως, με ασαφή αίτια που συνδέονται με τις καταρρακτώδεις βροχές και την κακή υποδομή.

1984: Ο Ρώσος μαθηματικός Αλεξέι Παζίτνοφ παρουσιάζει το Tetris, ένα απλό αλλά εθιστικό παιχνίδι που θα εξελιχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο. Το όνομα Tetris προέρχεται από τη λέξη «τέτρα» (λόγω των τεσσάρων τετραγώνων κάθε σχήματος) και από το αγαπημένο άθλημα του δημιουργού του, το τένις.
1985: Ανακαλύπτεται ο τάφος του Γιόζεφ Μένγκελε, του διαβόητου ναζί «Άγγελου του Θανάτου», που διέφευγε για δεκαετίες στη Λατινική Αμερική.
1987: Η Στέφι Γκραφ γίνεται η νεότερη πρωταθλήτρια του Roland Garros, νικώντας τη Ναβρατίλοβα. Μόλις 9 ημέρες πριν κλείσει τα 18.

1992: Τοποθετείται στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών η προτομή της Καλλιρρόης Παρρέν, τιμώντας την πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια και πρωτοπόρο της γυναικείας δημοσιογραφίας. Η συμβολική αυτή κίνηση αναγνωρίζει το έργο και την προσφορά της στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών στην Ελλάδα.
1994: Ο Κώστας Κουκοδήμος κάνει πανελλήνιο ρεκόρ στο μήκος με 8,36 μ. στα «Βενιζέλεια» της Κρήτης.
1995: Η Νότια Αφρική ανακοινώνει την κατάργηση της θανατικής ποινής, σηματοδοτώντας νέα εποχή μετά το απαρτχάιντ.
Γεννήσεις

1799 – Αλεξάντερ Πούσκιν, κορυφαίος Ρώσος ποιητής και θεμελιωτής της σύγχρονης ρωσικής λογοτεχνίας. Με έργα όπως «Ευγένιος Ονέγκιν» και «Η Ντάμα Πίκα», συνδύασε τη λυρική ποίηση με την αφήγηση και έθεσε τις βάσεις για το έργο μεγάλων Ρώσων συγγραφέων όπως ο Τολστόι και ο Ντοστογιέφσκι.

1875 – Τόμας Μαν, Γερμανός συγγραφέας και νομπελίστας (Νόμπελ Λογοτεχνίας 1929), κορυφαία μορφή της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Με έργα όπως «Ο Μαγικός Βουνό» και «Θάνατος στη Βενετία», ανέλυσε με αριστοτεχνικό τρόπο την παρακμή, την ασθένεια και τη σύγκρουση πνεύματος και ζωής, διαμορφώνοντας το λογοτεχνικό ήθος μιας ολόκληρης εποχής.

1931 – Κική Δημουλά, Ελληνίδα ποιήτρια, από τις σημαντικότερες φωνές της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς. Με έργο βαθιά υπαρξιακό και γλώσσα που συνδύαζε λυρισμό, ειρωνεία και καθημερινότητα, ανέδειξε τη μοναξιά, τη φθορά και τον χρόνο ως κεντρικά θέματα. Τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (2009) και υπήρξε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 2002.

1951 – Μαριέττα Γιαννάκου, Ελληνίδα πολιτικός και νευρολόγος-ψυχίατρος, με μακρά και πολυδιάστατη πορεία στη δημόσια ζωή. Διετέλεσε υπουργός Υγείας (1990–1991) και Παιδείας (2004–2007), ενώ υπήρξε ευρωβουλευτής και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας για δεκαετίες. Ξεχώρισε για τη μεταρρυθμιστική της δράση, την προσήλωση στις ευρωπαϊκές αξίες και την αντοχή της απέναντι σε προσωπικές δυσκολίες, όπως η απώλεια του ποδιού της το 2008. Απεβίωσε το 2022.

1952 – Ανδρέας Μικρούτσικος, Έλληνας τραγουδοποιός, συνθέτης και τηλεοπτικός παρουσιαστής, από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες της ελληνικής τηλεόρασης και μουσικής. Ξεκίνησε ως συνθέτης με επιτυχίες όπως «Κυκλωπάκι», «Χαμένο Νησί» και «Άνοιξη», το οποίο εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Eurovision το 1991 με ερμηνεύτρια τη Σοφία Βόσσου. Στην τηλεόραση καθιέρωσε το τηλεπαιχνίδι «Το Μεγάλο Παζάρι» και εισήγαγε τα ριάλιτι στην Ελλάδα με το «Big Brother» και το «Fame Story».

1953 – Δημήτρης Αβραμόπουλος, Έλληνας πολιτικός και πρώην διπλωμάτης, με μακρά και πολυσχιδή πορεία στη δημόσια ζωή. Διετέλεσε Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας της Ε.Ε. (2014–2019), ενώ υπήρξε υπουργός Εξωτερικών, Άμυνας, Υγείας και Τουρισμού. Ως Δήμαρχος Αθηναίων (1995–2002), συνέβαλε στην αναμόρφωση της πόλης και στην προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

1959 – Γιώργος Βουλγαράκης, Έλληνας πολιτικός, βουλευτής και υπουργός με τη Νέα Δημοκρατία, με θητείες στα υπουργεία Δημόσιας Τάξης, Πολιτισμού και Ναυτιλίας. Ξεχώρισε για τον ρόλο του στην ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και στην επιστροφή αρχαιοτήτων.

1969 – Ματθίλδη Μαγγίρα, Ελληνίδα ηθοποιός, παρουσιάστρια και performer, γνωστή για τη συμμετοχή της στους «Δέκα μικρούς Μήτσους» και τη μεταγλώττιση της Μεγάρας στον Ηρακλή της Disney. Ξεχώρισε στο θέατρο με παραστάσεις όπως «Σεσουάρ για δολοφόνους» και «Toc Toc», ενώ παρουσίασε τον ελληνικό τελικό της Eurovision το 2008 και 2009 μαζί με την αδελφή της, Μπέττυ Μαγγίρα.
Θάνατοι

1968 – Ρόμπερτ Κένεντι, Αμερικανός πολιτικός και γερουσιαστής, αδελφός του προέδρου Τζον Κένεντι, με έντονη δράση στο πεδίο των πολιτικών δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δολοφονήθηκε στο Λος Άντζελες εν μέσω της προεκλογικής του εκστρατείας για το χρίσμα των Δημοκρατικών, συγκλονίζοντας την Αμερική και αφήνοντας ένα ισχυρό σύμβολο ελπίδας και ανεκπλήρωτου οράματος.
Εορτολόγιο
Ιλαρία, Ιλαρίων
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Ημέρα της Ρωσικής Γλώσσας
Παγκόσμια Ημέρα κατά των Παρασίτων