Στις αρχές του καλοκαιριού του 1941, η Ελλάδα βρίσκεται στα χέρια των Γερμανών κατακτητών. Η Αθήνα έχει κατακτηθεί από τις 27 Απριλίου, η μάχη της Κρήτης έχει μόλις τελειώσει με πλήρη κατάκτηση του νησιού και η χώρα φαίνεται να έχει υποταχθεί στον εχθρό. Σε αυτό το κλίμα απόγνωσης και απελπισίας, δύο 19χρονοι φοιτητές, ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας, αποφασίζουν να στείλουν το δικό τους μήνυμα αντίστασης.
Την ώρα που οι Γερμανοί γιορτάζουν την κατάκτηση της Κρήτης, οι δύο νέοι ανέρχονται στο βράχο της Ακρόπολης. Χωρίς όπλα, μόνο με ένα φαναράκι και ένα μαχαίρι, σκαρφαλώνουν με κίνδυνο της ζωής τους τις σκαλωσιές των αρχαιολόγων, πλησιάζουν τον ιστό της σημαίας και κατεβάζουν τη τεράστια ναζιστική σημαία, που είχε διαστάσεις 4×2 μέτρα. Η πράξη τους συμβαίνει τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941, ενώ η γερμανική φρουρά διασκεδάζει και δεν αντιλαμβάνεται τίποτα.
Η ενέργεια των δύο νέων δεν είναι απλώς μια τολμηρή κίνηση, αλλά μια συμβολική πράξη που δίνει ελπίδα και θάρρος στον υπόδουλο λαό. Η είδηση του κατεβάσματος της ναζιστικής σημαίας διαδίδεται γρήγορα, ενθουσιάζοντας τους Έλληνες και προκαλώντας την οργή των κατακτητών. Οι Γερμανοί εκτελούν τους άντρες της φρουράς και ξεκινούν εκτεταμένες έρευνες για να βρουν τους δράστες, που καταδικάστηκαν σε θάνατο ερήμην.
Η πράξη του Γλέζου και του Σάντα γίνεται ο θρύλος της ελληνικής Αντίστασης. Ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκωλ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο ως «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης», ενώ η πράξη τους αναγνωρίζεται ως η πρώτη αντιστασιακή ενέργεια στην κατεχόμενη Ευρώπη. Οι δύο νέοι γίνονται σύμβολα του αγώνα ενάντια στην τυραννία, ενθαρρύνοντας τον ελληνικό λαό να αντισταθεί.
Μετά την πράξη, ο Λάκης Σάντας κατατάσσεται στον ΕΛΑΣ και συμμετέχει σε πολλές μάχες κατά των κατακτητών, ενώ ο Μανώλης Γλέζος συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά καταφέρνει να δραπετεύσει και να συνεχίσει τον αγώνα του. Τα ονόματα τους γίνονται γνωστά μετά τον πόλεμο, όταν η εφημερίδα «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει τη δράση τους.
Σήμερα, η πράξη του Γλέζου και του Σάντα παραμένει σύμβολο θάρρους και αντίστασης.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1381: Ξεσπά στην Αγγλία η Εξέγερση των Χωρικών (Peasants’ Revolt), η πρώτη μαζική λαϊκή αντίδραση κατά της φεουδαρχίας. Αιτία το δυσβάστακτο χαράτσι που επιβάλλει ο νεαρός βασιλιάς Ριχάρδος Β΄, μέσα σε ένα κλίμα φτώχειας, ανισότητας και κοινωνικής έντασης μετά τον Μαύρο Θάνατο.
1814: Υπογράφεται η συνθήκη των Παρισίων, με την οποία τα γαλλικά σύνορα επιστρέφουν στην έκταση που είχαν το 1792. Ο Ναπολέων Α’ εξορίζεται στην Έλβα.
1828: Ο τσάρος Νικόλαος Α’ αποστέλλει στον Ιωάννη Καποδίστρια 500.000 ρούβλια για τη στήριξη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.
1913: Λήγει επίσημα ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος, με την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου. Οι Βαλκανικές χώρες κερδίζουν εδάφη από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
1917: Ο Αλέξανδρος Α’ ανεβαίνει στον θρόνο του Βασιλείου της Ελλάδος, μετά την παραίτηση του πατέρα του, Κωνσταντίνου Α’.
1941: Οι 19χρονοι φοιτητές Μανώλης Γλέζος και Λάκης Σάντας κατεβάζουν τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη, πραγματοποιώντας μια από τις πρώτες και πιο συμβολικές πράξεις αντίστασης στη γερμανική κατοχή. Η τόλμη τους εμπνέει το υπόδουλο έθνος και γίνεται θρύλος της Αντίστασης.
1943: Ο Γιόζεφ Μένγκελε διορίζεται γιατρός στο στρατόπεδο Άουσβιτς, όπου θα πραγματοποιήσει απάνθρωπα πειράματα. Θα μείνει γνωστός ως ο «Άγγελος του Θανάτου».
1962: Η Μικτή Θεσσαλονίκης επικρατεί με 2-1 της Μπαρτσελόνα σε φιλικό αγώνα, μπροστά σε χιλιάδες φιλάθλους. Το νικητήριο γκολ σημειώνει ο Λώλος Χασεκίδης του Ηρακλή, σε μια από τις πιο λαμπρές στιγμές του ποδοσφαίρου της πόλης.
1968: Ο Σαρλ ντε Γκολ διαλύει τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση με διάγγελμά του, επιχειρώντας να ανακτήσει τον πολιτικό έλεγχο εν μέσω της κρίσης. Την ίδια μέρα, σχεδόν ένα εκατομμύριο υποστηρικτές του κατακλύζουν τα Ηλύσια Πεδία, σε μια εντυπωσιακή επίδειξη δύναμης στο αποκορύφωμα του γαλλικού Μάη.
1969: Αναλαμβάνουν υπηρεσία οι πρώτες γυναίκες αστυφύλακες στην Ελλάδα, σηματοδοτώντας νέα εποχή για τον ρόλο των γυναικών στα σώματα ασφαλείας.
1990: Πραγματοποιείται η πρώτη μεταμόσχευση ήπατος στην Ελλάδα στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Η εγχείρηση διαρκεί 5,5 ώρες και την εκτελεί η ομάδα του καθηγητή Αντώνη Αντωνιάδη.
1998: Η Κατερίνα Θάνου σημειώνει χρόνο 10:99 στα 100 μέτρα γυναικών, καταρρίπτοντας το εθνικό ρεκόρ. Πρόκειται για μια ιστορική επίδοση που την καθιερώνει ως μία από τις κορυφαίες σπρίντερ της εποχής της.
2006: Η ένοπλη οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας» εξαπολύει βομβιστική επίθεση κατά του τότε υπουργού Πολιτισμού, Γιώργου Βουλγαράκη, έξω από το σπίτι του στο Λυκαβηττό. Ο εκρηκτικός μηχανισμός, που είχε ενεργοποιηθεί με τηλεχειρισμό, είχε τοποθετηθεί σε σακβουαγιάζ που είχε αφεθεί σε ποδήλατο.
2020: Η SpaceX εκτοξεύει την αποστολή Crew Dragon Demo-2, μεταφέροντας δύο αστροναύτες της NASA προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Είναι η πρώτη επανδρωμένη αποστολή από αμερικανικό έδαφος μετά από 9 χρόνια.
Γεννήσεις
1672 – Μέγας Πέτρος, Τσάρος της Ρωσίας, από τις πιο εμβληματικές μορφές της ρωσικής ιστορίας. Εκσυγχρόνισε ριζικά το ρωσικό κράτος, ίδρυσε την Αγία Πετρούπολη και μετέτρεψε τη Ρωσία σε αυτοκρατορική δύναμη με ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
1931 – Γεράσιμος Αρσένης, Έλληνας πολιτικός και οικονομολόγος. Διετέλεσε υπουργός Οικονομικών, Εθνικής Άμυνας και Παιδείας, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της μεταπολιτευτικής πολιτικής σκηνής.
1934 – Αλεξέι Λεόνοφ, Ρώσος κοσμοναύτης, ο πρώτος άνθρωπος που πραγματοποίησε διαστημικό περίπατο, το 1965, γράφοντας ιστορία στην εποχή της διαστημικής κούρσας.
1974 – Κώστας Χαλκιάς, Έλληνας τερματοφύλακας με μακρά πορεία στο ελληνικό και διεθνές ποδόσφαιρο, μέλος της εθνικής ομάδας που κατέκτησε το Euro 2004, ενώ αγωνίστηκε και σε κορυφαίες ομάδες όπως ο ΠΑΟΚ, ο Παναθηναϊκός και η Πόρτο.
1977 – Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Έλληνας ηθοποιός με σημαντική παρουσία στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Έχει ξεχωρίσει για την εκφραστικότητά του και τις δυνατές ερμηνείες του, ιδιαίτερα σε δραματικούς ρόλους, όπως στη σειρά «Έτερος Εγώ» και την παράσταση «Φάλαινα».
1980 – Στίβεν Τζέραρντ, Άγγλος ποδοσφαιριστής και θρύλος της Λίβερπουλ, με σπουδαία καριέρα ως αρχηγός της ομάδας και εμβληματική φιγούρα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Έμεινε πιστός στους «κόκκινους» για σχεδόν όλη του την καριέρα και θεωρείται ένας από τους κορυφαίους μέσους της γενιάς του.
Θάνατοι
1431 – Ιωάννα της Λωραίνης, ηρωίδα του Γαλλικού Έθνους και αγία της Καθολικής Εκκλησίας, καίγεται στην πυρά στη Ρουέν σε ηλικία 19 ετών. Είχε οδηγήσει τους Γάλλους σε νίκες κατά τον Εκατονταετή Πόλεμο, δηλώνοντας ότι καθοδηγείται από θεϊκά οράματα. Μετά τον θάνατό της αναγνωρίστηκε ως μάρτυρας και το 1920 ανακηρύχθηκε αγία.
1640 – Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, Φλαμανδός ζωγράφος, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μπαρόκ. Γνωστός για τα δραματικά του έργα, τις έντονες γραμμές και τις δυναμικές συνθέσεις, υπηρέτησε και ως διπλωμάτης, συνδυάζοντας την τέχνη με την πολιτική επιρροή.
1826 – Παλαιών Πατρών Γερμανός, Έλληνας μητροπολίτης και αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, γνωστός για τον συμβολικό ρόλο του στην έναρξη της Επανάστασης με την ύψωση του λαβάρου στην Αγία Λαύρα. Αποτελεί ιστορικό πρόσωπο-σύμβολο για την εθνική ανεξαρτησία.
1912 – Γουίλμπουρ Ράιτ, Αμερικανός αεροπόρος και εφευρέτης, ένας από τους αδελφούς Ράιτ που πραγματοποίησαν την πρώτη επιτυχημένη πτήση με μηχανοκίνητο, βαρύτερο από τον αέρα αεροσκάφος, αλλάζοντας για πάντα την ιστορία των μεταφορών.
1977 – Βασίλης Ρώτας, Έλληνας συγγραφέας, θεατρικός μεταφραστής και λόγιος. Γνωστός για την απόδοση έργων του Σαίξπηρ στα ελληνικά και για τη συμβολή του στη διάδοση της λαϊκής γλώσσας και του θεάτρου στην Ελλάδα.
2019 – Κώστας Ευρυπιώτης, Έλληνας ηθοποιός, γνωστός για τους κωμικούς του ρόλους στο θέατρο και την τηλεόραση, με χαρακτηριστική παρουσία στη σειρά «Της Ελλάδος τα παιδιά». Έφυγε πρόωρα, αφήνοντας έντονο αποτύπωμα στο ελληνικό κοινό.
Εορτολόγιο
Εμμέλεια
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα Πατάτας
Παγκόσμια Ημέρα Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας
