Στην παγίδα των τεκμηρίων εγκλωβίζεται κάθε χρόνο ένας στους τέσσερις φορολογούμενους. Συνήθως η «μάχη» με τα τεκμήρια είναι άνιση με τα νοικοκυριά να αδυνατούν να δικαιολογήσουν τις τεκμαρτές δαπάνες και να επιβαρύνονται με έξτρα φόρους. Ωστόσο η φορολογική νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα στους φορολογούμενους να εξουδετερώσουν τα τεκμήρια καθώς μπορούν να επικαλεστούν έως και 25 κατηγορίες εισοδημάτων τα οποία δεν θεωρούνται εισοδήματα αλλά μπορούν χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των τεκμηρίων.
Στα ποσά αυτά περιλαμβάνονται εισοδήματα από:
- Πώληση ακινήτου.
- Εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή από ταμεία πρόνοιας και ασφαλιστικούς οργανισμούς του Δημοσίου και επαγγελματικά ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο
- Διάθεση λοιπών περιουσιακών στοιχείων
- Εισαγωγή συναλλάγματος από νυν ή πρώην κατοίκους αλλοδαπής.
- Δάνεια
- Κληρονομιές
- Δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών (δωρεοδόχος)
- Κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ κ.λπ.
- Χρηματική αποζημίωση που καταβάλλεται με βάση τις διατάξεις της παρ. 1 άρθρου 168 του ν.4001/2011 για την αποκατάσταση ζημιάς ή φθοράς που προκλήθηκε από την εγκατάσταση του αγωγού φυσικού αερίου
- Αποζημίωση για ηθική βλάβη
- Υποτροφίες που δεν φέρουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος και της παρ. 6 του άρθρου 24 του ν. 4386/2016.
- Υποτροφίες αριστείας και τα βραβεία που χορηγούν ΑΕΙ σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 283 του ν. 4957/2022
- Επιστροφές καταβεβλημένων κεφαλαίων/δανείων
- Κοινωνικό Μέρισμα/έκτακτη οικονομική ενίσχυση ευάλωτων συνταξιούχων (άρθρο 25 του ν.4865/2021)/μακροχρόνια ανέργων (ΚΥΑ 120578/2022)
- Εισπραττόμενα από συζύγους χρηματικά ποσά, δυνάμει του άρθρου 1400 του Α.Κ., λόγω αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου
- Ποσό που προκύπτει από τον πλειστηριασμό κατοικιών, προκειμένου να καλυφθεί το τεκμήριο της ολοσχερούς τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης του στεγαστικού δανείου (κωδικοί 727-728 του Πίνακα 5).
- Προνοιακά επιδόματα ΟΠΕΚΑ σε χρήμα
- Εξωϊδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται σε ειδικές κατηγορίες ατόμων με αναπηρίες, ανεξαρτήτως του φορέα που το χορηγεί.
- Επίδομα γέννησης άρθ.1 & 10 του ν.4659/2020
- Αποζημιώσεις, λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν σε εργαζόμενους ή σε μη έχοντες εξαρτημένη εργασία στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών του COVID-19 και άλλων έκτακτων γεγονότων επιδόματα (περιλαμβάνονται και οι καλλιτέχνες, δημιουργοί και επαγγελματίες της τέχνης και του πολιτισμού του άρθρου 121 του ν.4764/2020)
- Έκτακτη οικονομική ενίσχυση ως αποζημίωση ειδικού σκοπού του άρθρου 79 του ν. 4949/2022 εργαζομένων στον κλάδο γουνοποιίας, που τέθηκαν σε αναστολή οι συμβάσεις εργασίας τους
- Ποσά που εισπράχθηκαν εντός του έτους 2022 ως προσωρινό μέτρο ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού.
- Αποζημιώσεις και λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν εξαιτίας των συνεπειών φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, σεισμοί και λοιπές θεομηνίες [πλην πρώτης αρωγής για στεγαστική συνδρομή (επισκευή και ανακατασκευή κατοικίας) και για οικοσκευή λόγω φυσικών καταστροφών]
- Ποσά που καταβλήθηκαν εντός του φορολογικού έτους 2022, σε εκμισθωτές ακινήτων λόγω μερικής ή μη καταβολής μισθωμάτων κατ’ εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών του COVID-19 (περ. α ́ παρ. 2 άρθρου 13 του ν. 4690/2020 -Α ́104)
- Λοιπές περιπτώσεις (στις περιπτώσεις αυτές συγκαταλέγονται και ποσά που δεν έχουν τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος ήτοι δεν υπάρχει περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης. Εδώ περιλαμβάνεται και το ποσό συμμετοχής του Δημοσίου για αποπληρωμή οφειλών στα πλαίσια του προγράμματος «Γέφυρα».