Σε δυναμική ανάκαμψη τύπου «V» μετά τη βαθιά ύφεση περνά η οικονομία σύμφωνα με ανάλυση της Eurobank που εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης για φέτος θα κινηθεί στη περιοχή του 8,1%.
Στην ανάλυση της τράπεζας για τις μεσοπρόθεσμες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις στην οικονομία επισημαίνεται ότι τη βαθιά τεχνική ύφεση τη διαδέχτηκε ανάκαμψη τύπου «V», ήτοι δυναμική, απότομη. Βάσει των τριμηνιαίων εθνικών λογαριασμών (πηγή: ΕΛΣΤΑΤ), ο πυθμένας του τρέχοντος οικονομικού κύκλου ήταν το 2ο τρίμηνο 2020 (βλέπε Σχήμα 1), δηλαδή η περίοδος του πρώτου lockdown, με το πραγματικό ΑΕΠ να μειώνεται κατά 15,5% σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο 2019. Η φάση της επέκτασης ξεκίνησε το 3ο τρίμηνο 2020, η οικονομία παρουσίασε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στον δεύτερο γύρο των περιοριστικών μέτρων και το 3ο τρίμηνο 2021, επιτυγχάνοντας ρυθμό μεγέθυνσης της τάξης του 2,7% QoQ / 13,4% YoY, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα €46,5 δισεκ., μεγαλύτερο κατά 1,2% σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα. Η εν λόγω επίδοση είναι υψηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-0,2%) και της Ευρωζώνης (-0,5%) και κατατάσσει την ελληνική οικονομία στην πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες του Νότου σε όρους ανάκαμψης από την πανδημία .
Οι παράγοντες επίδρασης για τη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 5 τρίμηνα εδράζονται:
1. Σε αμιγώς τεχνικούς. Όπως τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και αναστολής λειτουργίας πολλών επιχειρήσεων οδήγησαν σε μείωση της παραγωγής, έτσι και το σταδιακό άνοιγμα των οικονομικών-κοινωνικών δραστηριοτήτων οδήγησε σε αύξηση της παραγωγής. Η εφεύρεση του εμβολίου και η πρόοδος στο πεδίο της φαρμακευτικής αγωγής αποτέλεσαν καταλύτες για την άρση των φυσικών περιορισμών και τη μείωση της αβεβαιότητας.
2. Στην προσαρμογή των φορέων της οικονομίας, δηλαδή των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης, στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών (ψηφιοποίηση) στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα επιταχύνθηκε, στοιχείο που αναμένεται να δημιουργήσει σημαντικά οφέλη, σε όρους παραγωγικότητας, αλλά και αναδιατάξεις, σε όρους απασχόλησης συγκεκριμένων κλάδων, στο μέλλον.
3. Στα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, η απασχόληση και η ρευστότητα των επιχειρήσεων στηρίχτηκαν. Με αυτόν τον τρόπο συγκρατήθηκε το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα της αρχικής διαταραχής στη ζήτηση και την προσφορά. Ωστόσο, οι εν λόγω πολιτικές δημιούργησαν μελλοντικές υποχρεώσεις, καθότι το δημοσιονομικό έλλειμμα αυξήθηκε σε υψηλά επίπεδα.
4. Στη συνεργασία των κρατών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενεργοποίησε τη γενική ρήτρα διαφυγής, αίροντας τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που αντιμετώπιζε η ελληνική οικονομία (επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας). Επιπρόσθετα, στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατά παρέκκλιση των κανόνων της, ενέταξε τα ελληνικά κρατικά ομόλογα στο έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας. Ως εκ τούτου, η ρευστότητα ενισχύθηκε και το κόστος χρηματοδότησης μειώθηκε. Τέλος, η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας βελτίωσε τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας την επαύριον της πανδημίας.
5. Στο ισχυρό προϊόν του ελληνικού τουρισμού και στις αντοχές των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων. Παρά τις έκτακτες συνθήκες, οι τουριστικές εισπράξεις ενισχύθηκαν άνω των προσδοκιών την περίοδο των καλοκαιρινών και των φθινοπωρινών μηνών του τρέχοντος έτους.
Μετά τη δημοσίευση των θετικών αποτελεσμάτων του 3ου τριμήνου 2021, η περαιτέρω βελτίωση των εκτιμήσεων της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάκαμψης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης το 2021 (6,9%, 7,1% και 6,7% και 6,5% αντίστοιχα), θεωρείται πιθανή.
Στην ανάλυση παρουσιάζεται μια αριθμητική άσκηση (όχι εκτίμηση) για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης το 2021 συναρτήσει εναλλακτικών μεγεθών για τον τριμηνιαίο ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ το 4ο τρίμηνο 2021. Επί παραδείγματι, αν το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το 4ο τρίμηνο 2021 συρρικνωθεί κατά 3,0% σε σχέση με το 3ο τρίμηνο 2021, τότε ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης για το σύνολο του έτους 2021 θα είναι 8,1%.
Τέλος η τράπεζα σημειώνει ότι αντιστοίχως πιθανή είναι η συγκράτηση ή η προς τα κάτω αναθεώρηση των εκτιμήσεων για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης το 2022. Οι λόγοι είναι οι εξής: 1ον μείωση των περιθωρίων κυκλικής ανάκαμψης, 2ον ενεργειακή κρίση και επίδραση των πληθωριστικών πιέσεων, 3ον εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας (μετάλλαξη «όμικρον») και 4ον σταδιακή άρση των μέτρων στήριξης της κυβέρνησης
