Σε επανασχεδιασμό της φορολογικής κλίμακας για τα φυσικά πρόσωπα προχωρά η κυβέρνηση, στοχεύοντας σε ελαφρύνσεις για τους φορολογούμενους με μεσαία εισοδήματα. Την ίδια στιγμή, οι σκέψεις για τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας εγκαταλείπονται λόγω του υψηλού δημοσιονομικού κόστους που θα προκαλούσαν.
Οι σχετικές ρυθμίσεις αναμένεται να οριστικοποιηθούν το τελευταίο δεκαήμερο Αύγουστο και θα ενσωματωθούν στο πακέτο των μέτρων που θα ξεδιπλώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Οι αλλαγές
Οι αλλαγές που εξετάζονται και εκτιμάται ότι θα ισχύσουν για τα εισοδήματα του 2026 περιλαμβάνουν:
– Εισαγωγή νέου φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα από 10.001 έως 20.000 ευρώ. Η υφιστάμενη απότομη μετάβαση από το 9% (έως 10.000 ευρώ) στο 22% δημιουργεί υπέρμετρες επιβαρύνσεις για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
– Αναπροσαρμογή του ανώτατου εισοδηματικού ορίου για τον συντελεστή 44%, που σήμερα επιβάλλεται από τις 40.000 ευρώ και άνω.΄
Η «σιωπηλή» φορολογική επιβάρυνση
Σύμφωνα με μελέτη της Eurobank, η απουσία τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας λειτουργεί ως ένας αθέατος πληθωριστικός φόρος. Σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού, η μη προσαρμογή των κλιμακίων οδηγεί σε αυτόματες αυξήσεις φόρου, ακόμη και όταν τα ονομαστικά εισοδήματα μόλις αντισταθμίζουν τις απώλειες αγοραστικής δύναμης.
Η ανάλυση δείχνει ότι το 37% της επιπλέον φορολογικής επιβάρυνσης την περίοδο 2021–2023 οφείλεται αποκλειστικά στην αδράνεια της κλίμακας. Εάν είχε εφαρμοστεί πλήρης τιμαριθμοποίηση, τα έσοδα από εισοδήματα το 2023 θα ήταν κατά 9,2% χαμηλότερα.
Ανισότητες
Η επίπτωση της μη τιμαριθμοποίησης δεν είναι ομοιόμορφη. Για τους μισθωτούς και συνταξιούχους, σχεδόν το 50% της επιπλέον επιβάρυνσης οφείλεται στη στασιμότητα των κλιμακίων. Στους ελεύθερους επαγγελματίες, το αντίστοιχο ποσοστό περιορίζεται στο 16%. Ιδιαίτερα θιγόμενες είναι οι μεσαίες και ανώτερες μεσαίες τάξεις, οι οποίες μετατοπίζονται ταχύτερα σε ανώτερα κλιμάκια, ακόμη και με καθαρά πληθωριστικές αυξήσεις εισοδημάτων.
Στα νοικοκυριά με παιδιά, η συνολική φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα καταγράφεται ως η υψηλότερη μεταξύ των χωρών του Νότου.
Τα τρία σενάρια τιμαριθμοποίησης
Η μελέτη της Eurobank αναλύει και τρία διαφορετικά σενάρια τιμαριθμικής προσαρμογής:
1. Πλήρης τιμαριθμοποίηση: Αυτόματη προσαρμογή όλων των κλιμακίων. Κόστος 0,4% του ΑΕΠ για το 2025, αλλά διατηρείται πλεόνασμα άνω του 2%.
2. Μερική τιμαριθμοποίηση: Με βάση τον δομικό πληθωρισμό. Μικρότερο κόστος, με παράλληλη ελάφρυνση για τη μεσαία τάξη.
3. Μοντέλο Πορτογαλίας: Ήπια αναπροσαρμογή. Απώλεια εσόδων 0,2% του ΑΕΠ, με διατήρηση των δημοσιονομικών στόχων και στοχευμένη ανακούφιση των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων.
