Με τη χθεσινή συναυλία του στο ΟΑΚΑ, σε έναν κατάμεστο χώρο με 60.000 θεατές και εν αναμονή της επανάληψής της σήμερα, ο ΛΕΞ έσπασε το ρεκόρ της μεγαλύτερης ελληνικής ραπ συναυλίας και μιας από τις μεγαλύτερες εν γένει και με λίγα λόγια: έγραψε ιστορία. Κι ενώ αυτή η φράση έχει ειπωθεί πολλές φορές στο παρελθόν (για τις συναυλίες του σε Νέα Σμύρνη και Καυταντζόγλειο, για τα sold out του σε χρόνο ρεκόρ, για τις πλατίνες σε χρόνο ρεκόρ του, για τις ακροάσεις των δίσκων του κ.ά.), αυτή τη φορά απέδειξε κάτι που δεν είχε να κάνει αποκλειστικά με εκείνον, κάτι ευρύτερο. Η ελληνική ραπ σκηνή είναι πλέον καθιερωμένη στην Ελλάδα και μπορεί να γεμίσει γήπεδα και να φέρει συγκινήσεις. Πότε φτάσαμε όμως εδώ και γιατί ο κόσμος αγαπά ξαφνικά τη ραπ;
Η συναυλία της 28ης Ιουνίου στο ΟΑΚΑ
«Αυτό το λάιβ είναι αφιερωμένο σε όλους εκείνους που ασχολήθηκαν με αυτή τη μουσική σε αυτή τη χώρα, και ας μην μας συμπαθούν κάποιοι» μας είπε ο ΛΕΞ όταν συναισθάνθηκε την τεράστια επιτυχία της βραδιάς και τον παλμό του κόσμου.
Περισσότερα από 60.000 άτομα κάθε ηλικίας συγκεντρώθηκαν χθες στο ΟΑΚΑ σε μία συναυλία, με οργανωμένη παραγωγή, άψογο ήχο, οθόνες για να βλέπουν όλοι και άνεση στο χώρο. Φίλοι του ΛΕΞ από 5 έως 55 ετών τραγούδησαν τους στίχους του, χόρεψαν, είπαν συνθήματα, έβγαλαν καπνογόνα και εκτονώθηκαν ειρηνικά, αποδεικνύοντας όχι μόνο την αγάπη τους για τον Θεσσαλονικιό ράπερ, αλλά και ότι η ραπ κουλτούρα έχει πλέον καθιερωθεί στην Ελλάδα και έχει ξεπεράσει τα όρια του νεανικού κοινού.
Οι πόρτες άνοιξαν από τις 18.30 και μέχρι τις 19.30 ο χώρος φαινόταν ήδη γεμάτος με δεκάδες χιλιάδες άτομα πιστά στον ΛΕΞ που ανυπομονούσαν να ακούσουν τον αγαπημένο τους καλλιτέχνη. Λίγο μετά τις 21:30, ο ΛΕΞ ανέβηκε σε μια εντυπωσιακή σκηνή, υπό τις ιαχές του κοινού που είχε κατακλύσει τον χώρο από νωρίς, με πολλούς να σπεύδουν να πιάσουν θέσεις όσο το δυνατόν πιο κοντά.
Η παραγωγή της βραδιάς ήταν υποδειγματική, με γιγαντοοθόνες να εξασφαλίζουν ορατότητα απ’ όλες τις πλευρές, εξαιρετικό ήχο και κάθε λεπτομέρεια μελετημένη ώστε να ανταποκρίνεται σε μια διοργάνωση τόσο μεγάλων διαστάσεων.
Μία πολύ ξεχωριστή στιγμή ήταν όταν η Χάρις Αλεξίου έκανε για τον ΛΕΞ την εξαίρεση και ανέβηκε στη σκηνή μετά από πολύ καιρό για να τραγουδήσει μαζί του το «Φύγε», σε μία ιστορική συνάντηση μουσικών ειδών και πολιτισμικών αναφορών, προκαλώντας ρίγη συγκίνησης και γνωρίζοντας τεράστια αποθέωση από το κοινό, που δεν πίστευε αυτό που βλέπει. Η ίδια απευθύνθηκε στον κόσμο λέγοντας: «Καλησπέρα Αθήνα, Αλέξη, ευχαριστώ για το Κυρία Χαρά», σε μία ιστορική στιγμή στην ελληνική μουσική.
Φόρεσε φόρεμα και κολιέ σε κόκκινο, λευκό, μαύρο και πράσινο συνδυασμό, χρώματα που κάποιοι σχολίασαν ότι παραπέμπουν στη σημαία της Παλαιστίνης, η οποία κυριαρχούσε στους θεατές, μαζί με το σύνθημα «Λευτεριά στην Παλαιστίνη».
Ανάμεσα στις πιο ξεχωριστές στιγμές της βραδιάς ήταν επίσης η συμμετοχή παιδικής χορωδίας που τραγούδησε πάνω στη σκηνή, με τον ΛΕΞ να στέκεται δίπλα τους, χαμογελώντας και παρακολουθώντας με συγκίνηση.
Στη σκηνή εμφανίστηκαν επίσης «τα αδέρφια» του ΛΕΞ, Squeezy και Dof καθώς και ο Μικρός Κλέφτης, με τον οποίο ο ΛΕΞ είχε κυκλοφορήσει τον πρώτο του δίσκο αλλά και ο εκρηκτικός Sadam και ο VLOSPA και ο Ζήνων.
Κι όλα αυτά ενώ απόψε Κυριακή 29 Ιουνίου αναμένεται να γραφτεί ξανά ιστορία στον ίδιο χώρο σε ένα διήμερο συναυλιών που αναμένεται να ξεπεράσει τους 100.000 θεατές συνολικά. Αξίζει, δε, να αναφερθεί ότι πριν από μία εβδομάδα ο Bloody Hawk έκανε… χαμούλη στον ίδιο χώρο με 40.000 άτομα να «τα σπάνε» επί 2,5-3 ώρες ασταμάτητα.
Πώς φτάσαμε από τους λίγους μυημένους του χιπ χοπ σε συναυλίες 100.000 ατόμων;
Όταν η ραπ ξεκίνησε να υπάρχει στην Ελλάδα τη δεκαετία του 80′ με συγκροτήματα όπως οι FF.C, οι Active Member, οι TXC και έπειτα οι ΖΝ, τα Ημισκούμπρια, οι Goin’ Through, οι Ρόδες και άλλοι, είχε έναν underground χαρακτήρα και σίγουρα είχε πολύ μικρή απήχηση, απευθυνόμενη σχεδόν αποκλειστικά στους νέους.
Τα τελευταία χρόνια όμως η ραπ έχει αναπτυχθεί πολύ με νέα ονόματα, όπως οι ΛΕΞ, ΝΟΕ, Στίχοιμα, Anser, Bloody Hawk, Λόγος Τιμής, Βήτα Πεις, Stolen Mic, Dof, Vlospa, Tsaki, Εθισμός, Sadam, Wang, Key-B, Ζήνων, Katohos, Jaul, Zoro & Buzz (αλλά και πολλές θηλυκότητες όπως οι Χαρά, Dolly Vara, 0-100 seirene, SAW, Mira, Aeon) να καταγράφουν εκατομμύρια ακροάσεις για κάθε τραγούδι που ανεβάζουν στο Spotify. Δεν μπορούμε όμως να μην κάνουμε ιδιαίτεραη αναφορά στον ΛΕΞ και να του δώσουμε τα credits και τον σεβασμό που του αξίζει σε αυτήν την «επιτυχία» που έχει κερδίσει το είδος στην Ελλάδα.
Ας δούμε για αρχή, ψύχραιμα, επιγραμματικά και με αριθμούς γιατί.
Τα ρεκόρ του ΛΕΞ:
- Ο ΛΕΞ το 2019 στο Θέατρο Πέτρας της Αθήνας, έγραψε ιστορία ως ο πρώτος Έλληνας σόλο χιπ-χοπ καλλιτέχνης που εμφανίστηκε μπροστά σε πάνω από 10.000 θεατές.
- Στην ιστορική συναυλία στη Νέα Σμύρνη, στις 3 Ιουλίου του 2022 ήταν ο πρώτος μάζεψε πάνω από 20.000 άτομα σε μία ραπ συναυλία, βάζοντας φωτιά στο γήπεδο του Πανιωνίου.
- Λίγους μήνες εκτιμάται ότι του πήρε για να σπάσει το δικό του ρεκόρ, με περίπου 30.000 άτομα στο Καυτανζόγλειο στις 21 Οκτωβρίου του ίδιου έτους.
- Το άλμπουμ «G.T.K.» έγινε πρώτα χρυσό σε χρόνο ρεκόρ (μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα από την κυκλοφορία του, στις 22 Νοεμβρίου 2024) ενώ λίγες ημέρες αργότερα, το ίδιο άλμπουμ έγινε πλατινένιο, επίσης σε χρόνο ρεκόρ, καθώς ανακοινώθηκε πως είναι το ταχύτερα πλατινένιο πιστοποιημένο άλμπουμ στην ελληνική ιστορία.
- Το «G.T.K.» ξεπέρασε τα 26 εκατομμύρια streams σε ψηφιακές πλατφόρμες τις πρώτες δύο εβδομάδες, ενώ το συνολικό κύκλο ακροάσεων του στο Spotify για αυτό το άλμπουμ φτάνει σήμερα τα 90 εκατομμύρια streams, με το κοντέρ να συνεχίζει να γράφει.
- Το «G.T.K.» κατέλαβε ταυτόχρονα τις πρώτες έντεκα θέσεις στα ελληνικά charts.
- Το sold out της συναυλίας του την 28 Ιουνίου 2025, έγινε σε λιγότερο από 24 ώρες, σπάζοντας κάθε ρεκόρ για Έλληνα καλλιτέχνη.
- Και φτάνουμε στο τώρα, με τον «Λέξαρο» να συγκεντρώνει 60.000 άτομα κάθε ηλικίας στον εξωτερικό χώρο του ΟΑΚΑ, ο οποίος πήρε κυριολεκτικά φωτιά και να αναμένεται να το επαναλάβει σήμερα. Δεν άφησε έτσι τον φίλο του και αγαπημένο συνάδελφο, Bloody Hawk να διατηρήσει για πολύ το ρεκόρ της μεγαλύτερης ελληνικής ραπ συναυλίας που έκανε λίγες μέρες πριν στον ίδιο χώρο, με 40.000 κόσμο.
Και όλα αυτά με σχεδόν αποκλειστική διαφήμιση τη μουσική του, τη στάση του και την κριτική ματιά του, μην αφήνοντας κανέναν να αμφισβητεί «τα ρεκόρ που καταρρίπτει».
Γιατί ο κόσμος αγαπά ξαφνικά τη ραπ;
Στη συναυλία του Bloody Hawk στις 21 Ιουνίου 2025 με 40.000 θεατές είδαμε κάτι πρωτοφανές και μαγικό: Άτομα από 5 μέχρι 55 ετών να «πηγαίνουν πάνω κάτω» επί ώρες, γνωρίζοντας και τραγουδώντας τους στίχους ενός ραπ καλλιτέχνη. Λίγες ημέρες μετά, στις πρόσφατες συναυλίες του ΛΕΞ το σκηνικό επαναλήφθηκε: νέοι, μεγαλύτεροι, γονείς με τα παιδιά τους, άτομα κάθε ηλικίας τραγούδισαν τους στίχους τους και λικνήστηκαν στους ρυθμούς τους.
Τι έχει αλλάξει;
Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι ακριβώς είναι αυτό που έφερε το χιπ χοπ πιο κοντά στους μεγαλύτερους. Μπορούμε όμως να υποθέσουμε:
Η ραπ κουλτούρα έχει πλέον γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικής ηλικίας πολλών. Όσοι είναι σήμερα γύρω στα 40, μεγάλωσαν με τους Terror X Crew, τους Active Member και άλλους, επομένως το χιπ χοπ ανήκει πλέον στα παιδικά τους ακούσματα και τις αναμνήσεις τους—έχει ενσωματωθεί στην ταυτότητα μιας ολόκληρης γενιάς. Αντίθετα, οι μεγαλύτεροι δεν έχουν ενσωματώσει καθόλου αυτήν την μουσική στην κουλτούρα τους, να θυμίσουμε όμως ότι είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο ανά τις γενιές να θεωρούν «κακά» μουσικά ρεύματα ή είδη, όπως για παράδειγμα είχε γίνει και με το ροκ όταν πρωτοεμφανίστηκε. «Κάποτε ήτανε το ροκ τώρα το ραπ μιλάει τις νύχτες με πιο απαίδευτους αλήτες και σπαθιά που αφήνουν τρύπες», λέει σχετικά ο ΛΕΞ.
Πολύς κόσμος έχει πλέον αποτινάξει το στίγμα που στο παρελθόν βάραινε την ελληνική ραπ, είτε λόγω των μέσων ενημέρωσης είτε εξαιτίας της εσφαλμένης ταύτισης με την τραπ σκηνή, η οποία ανήκει σε μια άλλη κατηγορία στίχων. Παρά την εσφαλμένη αυτή ταύτιση, η ελληνική ραπ διατηρεί μια εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα και προσέγγιση. Με εξαίρεση την τραπ μουσική, που συχνά εστιάζει σε υλικούς πλούτους και σεξισμό, οι σύγχρονοι ράπερ μιλούν για τη φτώχεια, «φλεξάροντας» μεν αλλά ακολουθώντας μια κοινωνική και πολιτική συνείδηση, με στίχους που αγγίζουν τις πραγματικές ανησυχίες των πολλών και συνήθως «προσέχοντας τα λόγια τους».
Ίσως επειδή έδωσαν μια ευκαιρία (μπορεί και εν μέρει με αφορμή τον ΛΕΞ, μπορεί μέσω των παιδιών τους), άκουσαν νέους ραπ καλλιτέχνες και είδαν ότι τα μηνύματα που περνάει είναι στην πραγματικότητα πολύ ωραία, ίσως και πολύ πιο ωραία από τα περισσότερα μοντέρνα ελληνικά τραγούδια. Οι στίχοι της ελληνικής ραπ μουσικής εστιάζουν σε κοινωνικά ζητήματα όπως οι ανισότητες, η φτώχεια, η ανεργία, η κοινωνική δικαιοσύνη και η πολιτική συνείδηση, και δεν περιέχουν καθόλου -μα καθόλου- προσβλητικούς στίχους για καμία ομάδα, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Φέρνουν έτσι κοντά ένα ευρύ κοινό που σκέφτεται τα ίδια πράγματα και θέλει να ταυτιστεί μέσα από τη μουσική.
Εν τω μεταξύ δεν είναι μόνο ο ΛΕΞ «καλό παιδί». Οι νεότεροι ράπερ είναι γενικά πολιτικά ορθοί, μην προσβάλλοντας κοινωνικές ομάδες και διατηρώντας αυθεντικότητα, ειλικρίνεια αλλά και αθωότητα.
Κάποιος έπρεπε να τα πει: Ο κόσμος θέλει να εκφράσει τις απόψεις του σε κοινωνικά ζητήματα και η ραπ μουσική είναι από τις λίγες που φέρουν άποψη, αποτελώντας ένα μέσο έκφρασης, κριτικής και προβληματισμού, συχνά εναντιώνοντας «στο σύστημα» και με συγκεκριμένες αναφορές σε πρόσωπα και καταστάσεις της ελληνικής πραγματικότητας.
Το ραπ φαίνεται να έχει αποτινάξει οριστικά τη ρετσινιά της «κακής επιρροής», που υπάρχει ειδικά στα μάτια των μεγαλύτερων ηλικιών. Σήμερα δεν είναι μια μόδα, αλλά μια καθιερωμένη κουλτούρα, μια μουσική που ξεπερνά τα όρια της σκηνής της και μετατρέπεται σε κοινωνική κίνηση. Μια κίνηση που ενώνει ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών και ιδεών, δίνοντας φωνή σε όσους θέλουν να ακουστούν ενώ όλα δείχνουν ότι το είδος έχει μπει σε μία νέα εποχή.
Κι όπως λέει ο ίδιος ο ΛΕΞ στο «Graffiti»: «Αυτό είναι ραπ για τον λαό, όχι λαϊκό, δεν είναι το ίδιο».
