Δεκάδες χιλιάδες Αιγύπτιοι που αξίωσαν να τερματιστεί αμέσως η διακυβέρνηση της χώρας από το στρατό συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου χθες, σε μια τεράστια κινητοποίηση έπειτα από μια εβδομάδα βίας στην οποία σκοτώθηκαν τουλάχιστον 41 άνθρωποι και τραυματίστηκαν πάνω από 2.000.
Οι στρατηγοί που κυβερνούν την Αίγυπτο αφότου η λαϊκή εξέγερση ανέτρεψε τον πρώην πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ την 11η Φεβρουαρίου βρίσκονται σε όλο και πιο δύσκολη θέση, καθώς η εξουσία τους αμφισβητείται έντονα πλέον.
Οι ακτιβιστές, που τους κατηγορούν ότι προσπαθούν να γαντζωθούν στην εξουσία, μετέτρεψαν ξανά την Ταχρίρ σε επίκεντρο μαζικών διαδηλώσεων, δημιουργώντας ένα σκηνικό παρόμοιο με εκείνο της εξέγερσης που οδήγησε στην έξοδο τον Μουμπάρακ.
Από το περασμένο Σάββατο οι δρόμοι γύρω από την Ταχρίρ έχουν μετατραπεί σε ζώνη μαχών, με διαδηλωτές να συγκρούονται με την αστυνομία, η οποία χρησιμοποιεί χημικά, λαστιχένιες σφαίρες και άλλα μέσα, αν και η “εκεχειρία” της Πέμπτης μείωσε το επίπεδο της βίας τις τελευταίες 48 ώρες.
Οι ακτιβιστές επεδίωκαν να συγκεντρωθεί 1 εκατομμύριο πολίτες στους δρόμους της πρωτεύουσας για την κινητοποίηση που ονόμασαν “Παρασκευή της τελευταίας ευκαιρίας”. Την ημέρα της παραδοσιακής μουσουλμανικής προσευχής σημειώνονται οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στις εξεγέρσεις της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης που σαρώνουν ακόμα την Μέση Ανατολή.
Ο στρατός διόρισε τον Καμάλ Γκανζούρι, ο οποίος υπηρέτησε ως πρωθυπουργός του Μουμπάρακ την περίοδο 1996-1999, επικεφαλής μιας κυβέρνησης “εθνικής σωτηρίας”. Ο πρωθυπουργός Ισάμ Σαράφ και η υπόλοιπη μεταβατική κυβέρνηση παραιτήθηκε αυτή την εβδομάδα.
Ο Γκανζούρι είπε πως δεν θα ανακοινωθεί η σύνθεση της νέας κυβέρνησης πριν από την έναρξη –την Δευτέρα– των βουλευτικών εκλογών, ενώ σημείωσε εξάλλου σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Κάιρο ότι ο στρατάρχης Μοχάμεντ Χουσέιν Ταντάουι, επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου των Ενόπλων Δυνάμεων, δεν επιθυμεί να παραμείνει στην εξουσία. Παρόμοιες δηλώσεις έχουν ήδη γίνει επανειλημμένως από υψηλόβαθμους αξιωματούχους.
Ο στρατός υπόσχεται να μεταβιβάσει την εξουσία σε πολίτες, αλλά διατείνεται ότι η διαδικασία αυτή δεν πρέπει να γίνει βιαστικά, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να υπάρξει «χάος».
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ–που υποστηρίζει εδώ και δεκαετίες το στρατό της Αιγύπτου–είχε καλέσει νωρίτερα χθες τους στρατηγούς να μεταβιβάσουν την εξουσία “το συντομότερο δυνατόν” και να ονομάσουν νέα κυβέρνηση “αμέσως”.
«Η πλήρης μεταβίβαση της εξουσίας σε μια πολιτική κυβέρνηση πρέπει να λάβει χώρα με δίκαιο και συνεκτικό τρόπο που ανταποκρίνεται στις θεμιτές προσδοκίες του Αιγυπτιακού λαού το συντομότερο δυνατόν», ανέφερε ανακοίνωση του Λευκού Οίκου που υπέγραψε ο εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας Τζέι Κάρνεϊ.
“Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι η νέα Αιγυπτιακή κυβέρνηση πρέπει να έχει πραγματική εξουσία αμέσως”, κατά την ανακοίνωση.
Ένας 27χρονος οδοντίατρος, από τους διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν στην Ταχρίρ, είπε ότι ήρθαμε να φωνάξουμε ότι απορρίπτουμε τους ελιγμούς του στρατιωτικού συμβουλίου και να τονίσουμε την απαίτησή μας να παραδοθεί η εξουσία σε μια πολιτική κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας με πλήρεις εξουσίες. Ένας άλλος διαδηλωτής, φοιτητής πανεπιστημίου, είπε ότι η είδηση περί του διορισμού του 78χρονου Γκανζούρι στο θώκο του πρωθυπουργού ήταν ένα τέχνασμα για να διχαστούν οι διαδηλωτές. «Δεν θέλουμε κανέναν από το παλιό καθεστώς. . . θέλουμε η νέα κυβέρνηση να έχει πλήρεις εξουσίες», ανέφερε.
«Η Ταχρίρ απορρίπτει τον Γκανζούρι», είπε ένας διαδηλωτής.
Ο Γκανζούρι διαβεβαίωσε ότι οι εξουσίες που του παραχωρήθηκαν «ξεπερνούν κατά πολύ αυτές των προκατόχων μου».
«Φτάνει πια με τις κυβερνήσεις που ελέγχονται από το στρατό», ανέφερε ωστόσο ένα τεράστιο πανό που είχε κρεμαστεί ανάμεσα σε δύο κολώνες φωτισμού χθες. Κάτω, κάτω η στρατιωτική διακυβέρνηση, φώναζαν νεαροί διαδηλωτές ανεμίζοντας εθνικές σημαίες, κάτω, κάτω ο στρατάρχης, επαναλάμβαναν, αναφερόμενοι στον επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου των Ένοπλων Δυνάμεων Μοχάμεντ Χουσέιν Ταντάουι.
Οι ΗΠΑ και οι χώρες της ΕΕ, που δηλώνουν θορυβημένες από τα αιματηρά επεισόδια των τελευταίων ημερών, καλούσαν τις αρχές να προχωρήσουν στην διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών που είναι προγραμματισμένες για την Δευτέρα και θεωρούνται ως οι πρώτες πιθανώς ελεύθερες εδώ και δεκαετίες. Ο στρατός και η Μουσουλμανική Αδελφότητα–που ελπίζει ότι θα πάει καλά στις κάλπες–επιμένουν οι εκλογές να γίνουν, όμως πολλοί διαδηλωτές δεν πιστεύουν ότι ο στρατός θα διοργανώσει μια ελεύθερη και διαφανή διαδικασία. Πολλοί επέκριναν την Αδελφότητα για την επιμονή της να καταλάβει έδρες στη Βουλή. Η οργάνωση έχει αποχωρήσει από την Ταχρίρ και διοργάνωσε χθες μια διαδήλωση στο τέμενος αλ Άζχαρ με αίτημα την “απελευθέρωση” της Ιερουσαλήμ από την κατοχή του Ισραήλ.
Ο στρατός ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι θέλει να αποφύγει περαιτέρω αιματοχυσία, εξέδωσε μια ασυνήθιστη συγγνώμη και προσέφερε αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων και την διεξαγωγή έρευνας για τις ταραχές.
Στο μεταξύ η οικονομία της χώρας αντιμετωπίζει όλο και πιο σοβαρά προβλήματα. Η αιγυπτιακή κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε προχθές ότι αυξάνει τα επιτόκια για πρώτη φορά τα τελευταία δύο χρόνια, αφού εξάντλησε μεγάλο μέρος των συναλλαγματικών της αποθεμάτων για να προασπίσει το εγχώριο νόμισμα που υποτιμάται εν μέσω του πολιτικού χάους. Η ισοτιμία της αιγυπτιακής λίρας έπεσε κάτω από το επίπεδο 1:6 έναντι του δολαρίου από τον Ιανουάριο του 2005 ενώ ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s μείωσε εκ νέου προχθές την βαθμίδα στην οποία τοποθετεί το αξιόχρεο της χώρας.
Ο Γκανζούρι, την περίοδο που είχε διατελέσει πρωθυπουργός, πιστώθηκε ότι είχε σχεδόν ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό, είχε μειώσει τον πληθωρισμό, είχε διατηρήσει σχετικά σταθερή την ισοτιμία του εγχώριου νομίσματος και τα συναλλαγματικά αποθέματα σε ικανοποιητικό επίπεδο. Είχε εισαγάγει μέτρα οικονομικής «φιλελευθεροποίησης».
Αλλά στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Facebook πολλοί αιγύπτιοι ακτιβιστές επέκριναν την ειρωνεία της επιλογής ενός ανθρώπου της εποχής Μουμπάρακ για να οδηγήσει τη χώρα σε μια νέα εποχή–αναφέροντας ότι εναλλακτικές λύσεις για το θώκο θα μπορούσαν να είναι μερικοί. . . Φαραώ. «Ο Τουταγχαμών θα ήταν ίσως πιο κατάλληλος, διότι ανήκει στη νεολαία», αστειεύτηκε ένας, αναφερόμενος στον έφηβο βασιλιά της αρχαίας Αιγύπτου.
