Τουλάχιστον δύο φίλοι του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχουν εμπλακεί σε σκάνδαλο γνωστό ως «χρυσή τουαλέτα», στο οποίο δεκάδες εκατομμύρια ευρώ φέρονται να απορροφήθηκαν παράνομα από προγράμματα ενέργειας κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ουκρανίας ερευνά μια υπόθεση με απάτη 86 εκατ. ευρώ για συμβάσεις προμηθειών στην κρατική πυρηνική εταιρεία, η οποία υπάγεται στο υπουργείο Ενέργειας.
Ο επιχειρηματίας Τιμούρ Μίντιτς ονομάζεται ως ένας από τους επτά υπόπτους και φέρεται να εγκατέλειψε την Ουκρανία την προηγούμενη εβδομάδα.
Στο επίκεντρο του σκανδάλου ο Τιμούρ Μίντιτς
Ο Μίντιτς, επιχειρηματικός συνεργάτης του Ουκρανού ηγέτη, συνίδρυσε μαζί με τον Ζελένσκι (όταν δεν ήταν ακόμη πρόεδρος, αλλά κωμικός) την εταιρεία ψυχαγωγίας Kvartal 95 και κατηγορείται ότι ήταν ο εγκέφαλος του σχεδίου.
Η στενή φιλία μεταξύ Ζελένσκι και Μίντιτς είναι καλά τεκμηριωμένη και, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους, ειδικούς και ακτιβιστές, η άνοδος του Μίντιτς φαίνεται να συνδέεται άμεσα με τη σχέση του με τον στενό κύκλο του προέδρου της χώρας.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας χρησιμοποίησε το θωρακισμένο αυτοκίνητο του Μίντιτς κατά το τελικό στάδιο της προεκλογικής του εκστρατείας το 2019, ενώ το 2021 γιόρτασε τα γενέθλιά του στο διαμέρισμα του επιχειρηματία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID. Οι δύο τους κατέχουν ακίνητα στην ίδια πολυκατοικία, σύμφωνα με την Daily Mail.
Σε δηλώσεις του στο Fox News, πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος της Ουκρανίας είπε ότι ο Μίντιτς «είχε ένα διαμέρισμα με χρυσές τουαλέτες», δίνοντας έτσι το παρατσούκλι στην έρευνα κατά της διαφθοράς.
Ο Μίντιτς ήταν επίσης στενός επιχειρηματικός συνεργάτης του Ουκρανού ολιγάρχη Ιγκόρ Κολομόισκι, ο οποίος στήριξε την προεδρική εκστρατεία του Ζελένσκι. Ο Ζελένσκι αργότερα έκοψε τις σχέσεις του με τον δισεκατομμυριούχο, ενώ το 2023 ο Κολομόισκι συνελήφθη από τις ουκρανικές υπηρεσίες ασφαλείας με κατηγορίες για απάτη και ξέπλυμα χρημάτων.
Οποιαδήποτε ποινική διαδικασία κατά του Μίντιτς, που φέρεται να έχει καταφύγει στην Πολωνία, πιθανότατα θα διεξαχθεί ερήμην.
Οργή για τη διαφθορά εν μέσω πολέμου
Στην έρευνα αναφέρεται επίσης ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Ολεξίι Τσερνίσσοφ, ο οποίος περιγράφηκε από τον πρώην αξιωματούχο ως «πολύ κοντά» στην οικογένεια του προέδρου – κατείχε θέσεις στην κυβέρνηση Ζελένσκι από το 2019 και κατηγορείται για «κατάχρηση εξουσίας».
Ο Ζελένσκι δεν έχει ονομαστεί στην έρευνα για διαφθορά και δεν έχει κατηγορηθεί για καμία παράβαση.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας έχει υποστηρίξει δημόσια το έργο των υπηρεσιών κατά της διαφθοράς, ενώ έχει επίσης επιβάλει κυρώσεις στον Μίντιτς.
Σε ανάρτησή του στο X το Σάββατο, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η ηγεσία των κρατικών εταιρειών θα ανανεωθεί και τα οικονομικά τους θα ελεγχθούν.
Ωστόσο, κυκλοφορούν -ανεπιβεβαίωτες- φήμες στο ουκρανικό κοινοβούλιο ότι ο ηγέτης μπορεί να έχει εμπλακεί ή να επωφελήθηκε από το σχέδιο.
H υπόθεση έχει προκαλέσει οργή, καθώς πλησιάζει ο τέταρτος χειμώνας πολέμου και οι περισσότεροι Ουκρανοί ζουν με καθημερινές διακοπές ρεύματος λόγω ρωσικών βομβαρδισμών στο δίκτυο.
Η Ουκρανία, που έχει λάβει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στήριξης από τους συμμάχους της μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022, βρίσκεται υπό διεθνή πίεση να αντιμετωπίσει τα μακροχρόνια προβλήματα διαφθοράς, καθώς επιδιώκει την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Ζελένσκι προσπάθησε να περιορίσει κάποιες αρμοδιότητες της υπηρεσίας κατά της διαφθοράς νωρίτερα φέτος, αλλά υποχώρησε μετά από αντιδράσεις του κοινού και των Ευρωπαίων συμμάχων.
Ο ίδιος δήλωσε ότι οι αλλαγές είχαν σκοπό να κάνουν την κυβέρνηση πιο αποτελεσματική, ενώ οι αντίπαλοί του ισχυρίστηκαν ότι προσπαθούσε να προστατεύσει συνεργάτες από έρευνες, κάτι που ο Ζελένσκι αρνείται.
