Διαστάσεις αποκτά ένα νεοναζιστικό κίνημα που χρησιμοποιεί τη γυμναστική και τις πολεμικές τέχνες ως δόλωμα, για να στρατολογεί νέους άνδρες σε δεξαμενές ριζοσπαστικοποίησης σε όλο τον κόσμο. Ξεκινώντας από τις ΗΠΑ, οργανώσεις τύπου «Active Club» εξαπλώνονται ραγδαία σε τουλάχιστον 27 χώρες — από τον Καναδά και την Φινλανδία, μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία — μεταμορφώνοντας γυμναστήρια και πάρκα σε πλατφόρμες διάδοσης της «λευκής ανωτερότητας», προετοιμάζοντας τους συμμετέχοντες για μελλοντικούς «φυλετικούς πολέμους»
Γεννημένα στις Ηνωμένες Πολιτείες από γνωστούς νεοναζί ακτιβιστές, όπως ο Rob Rundo, τα clubs αυτά λειτουργούν ως δίκτυα στρατολόγησης νέων, συχνά μέσω μικτών πολεμικών τεχνών και συνθημάτων μίσους στο διαδίκτυο. Αν και πρόκειται για ομάδες «τοπικές και αυτόνομες», συνδέονται μεταξύ τους ιδεολογικά και επικοινωνιακά μέσα από πλατφόρμες όπως το Telegram, διαμορφώνοντας μια νέα παγκόσμια απειλή.
Το πλήρες ρεπορτάζ του Guardian αποκαλύπτει τον μηχανισμό δράσης των Active Clubs, τις διεθνείς διασυνδέσεις τους, αλλά και τις μεθόδους με τις οποίες επιχειρούν να στρατολογήσουν νεαρά άτομα σε ακραίες, βίαιες ιδεολογίες.
Περισσότεροι από δώδεκα άνδρες με μαύρες μάσκες και γυαλιά ηλίου – εμποδίζοντας τυχόν ερευνητές από να τους αναγνωρίσουν – εμφανίστηκαν σε βίντεο στο Telegram μπροστά από το δημαρχείο του Λονδίνου (London), στον Καναδά, τον περασμένο Ιούνιο.
«Μαζικές απελάσεις τώρα», φώναξαν σε άρμονη χορωδία, υψώνοντας πανό με το ίδιο σύνθημα. «Όχι αίμα για το Ισραήλ».
Αν και παρόμοιες σκηνές -με κουκουλοφόρους άντρες να φωνάζουν- είναι σχετικά συχνές στις ΗΠΑ, το γεγονός ότι συνέβη και στον Καναδά αναδεικνύει το ανησυχητικό υπόβαθρο ενός αναδυόμενου παγκόσμιου κινήματος: των νεοναζιστικών «active clubs» – οφειλόμενων στις ΗΠΑ νεοφασιστικών σχολών μάχης που διασπείρονται ραγδαία πέρα από τα σύνορα.
Το Λόντον του Καναδά, μια από τις μεγαλύτερες και πιο «βιομηχανικά ταλανισμένες» πόλεις της επαρχίας του Οντάριο, έχει ιστορία με την Κου Κλουξ Κλαν από τη δεκαετία του 1920 και με ένα ρατσιστικό έγκλημα κατά μιας οικογένειας Πακιστανοκαναδών το 2021. Παρ’ όλα αυτά, η εμφάνιση ενός «active club» — που έχει ήδη εμφανιστεί σε κοντινές πόλεις όπως το Τορόντο — αποτελεί σχετικά νέο φαινόμενο.
«Καλωσορίσατε στο Hamilton, την πόλη μας», ανέφερε άλλη ανάρτηση στο Telegram του ίδιου καναδικού active club, συνοδευόμενη από το σύμβολό του δίπλα σε πινακίδα της πόλης του Οντάριο. «Folk–Family–Future!»
O Καναδάς δεν είναι η μόνη χώρα που βλέπει την εισβολή αυτών των ομάδων: πρόκειται για γυμναστικές και μάχιμες σχολές πολεμικών τεχνών, που συχνάζουν σε τοπικά γυμναστήρια και πάρκα, και προπαγανδίζουν νεοναζιστικές και φασιστικές ιδεολογίες. Στις ΗΠΑ έχουν εξαπλωθεί ταχέως σε πολλές πολιτείες, οι οποίες αντλούν έμπνευση από τη μυθολογία της αρρενωπότητας του Τρίτου Ράιχ και τη σύγχρονη βία των ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών χούλιγκαν.
Πρόσφατη έρευνα της Global Project Against Hate and Extremism (GPAHE) ανέδειξε ότι από το 2023 αυτά τα clubs εμφανίζονται πλέον στη Σουηδία, τον Καναδά, την Αυστραλία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Φινλανδία και — για πρώτη φορά στην Λατινική Αμερική — με κεφάλαια στη Χιλή και την Κολομβία.
Σύμφωνα με την έρευνα της GPAHE, σήμερα υπάρχουν ενεργά κεφάλαια του κινήματος σε 27 χώρες, με νέες ομάδες — παρόμοιες με την ναζιστική οργάνωση της νεολαίας της εποχής — να εξαπλώνονται στις ΗΠΑ και το εξωτερικό, «μεταστατικά» σε δυτικές χώρες, στρατολογώντας νέους άνδρες σε τοξικές, ακροδεξιές ιδεολογίες που ευνοούν τον φυλετικό πόλεμο.
«Το μοντέλο Active Club σχεδιάστηκε από τον Rob Rundo», λέει η Heidi Beirich, ιδρύτρια της GPAHE, αναφερόμενη στον διαβόητο νεοναζί από τη Νέα Υόρκη, που παραδέχτηκε το 2024 την ενοχή του για συνωμοτική συμμετοχή σε ταραχές στις πολιτικές συγκεντρώσεις της Καλιφόρνια το 2017.
Εκείνη την εποχή, ο Rundo ηγούνταν της Rise Above Movement, μιας νεοναζιστικής ομάδας των ΗΠΑ, τέσσερα μέλη της οποίας κατηγορήθηκαν για τη συμμετοχή τους στις ταραχές της συγκέντρωσης «Unite the Right» στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια, αλλά αργότερα επικέντρωσε τις προσπάθειές του στη διάδοση του μοντέλου των active clubs ως νέων κέντρων φασιστικής στρατολόγησης.
«Όσο μπορούμε να δούμε, ο Rundo δεν συνδέεται άμεσα με τα κεφάλαια του κινήματος με οργανωμένο τρόπο, αλλά τα κεφάλαια εμπνέονται από αυτόν και την ιδεολογία που υποστηρίζει», σχολιάζει η Beirich.
Η Beirich εξηγεί πως, αν και ο Rundo δεν εμπλέκεται άμεσα, το σύστημα των active clubs επικοινωνεί με το πρωταρχικό του όραμα: ομάδες «αυτόνομες και τοπικές». Ωστόσο, πολλά από αυτά τα κεφάλαια σε χώρες με μεγάλες λευκές πληθυσμιακές ομάδες — που έχουν στραφεί σε πρόσφατα χρόνια προς ρατσιστικό, απομονωτικό εθνικισμό — προβάλλουν τον εαυτό τους ως μέρος ενός παγκόσμιου αγώνα, συνδεδεμένων μέσα από λογαριασμούς στο Telegram.
Ένας συγκεκριμένος λογαριασμός, που έχει αναδειχθεί σε είδος επίλεκτου φιλτραρίσματος για νεοναζί στο διαδίκτυο, προωθεί πολλά τοπικά active clubs και επαινεί εκείνους που δημιουργούν αποτελεσματικά πρότυπα.
Οι ίδιοι θαυμαστές επαινούν ιδιαίτερα τον Thomas Sewell, γνωστό και επιθετικό Αυστραλό νεοναζί, ο οποίος προωθεί παρόμοιες ομάδες και στην πατρίδα του: «Η οργάνωσή τους θα πρέπει να είναι το παράδειγμα που κάθε διαφωνούν σύνολο πολιτισμού στην Ευρώπη θα ήθελε να μιμηθεί», γράφει ένας θαυμαστικός σχολιασμός για τον Sewell και την ομάδα του.
H Beirich λέει πως ο Sewell — ο οποίος είχε παραδεχτεί στο παρελθόν ότι προσπάθησε να στρατολογήσει τον μακελάρη της Κράισττσερτς — συμμερίζεται την πολιτική του Rundo.
«Ο Sewell, όπως και ο Rundo, είναι ένας βίαιος νεοναζί που στρατολογεί νέα μέλη για να προετοιμαστούν για βία κατά πολιτικών εχθρών και στοχευμένων κοινοτήτων, όπως μετανάστες, Εβραίους και ΛΟΑΤΚΙ+», λέει η Beirich, προσθέτοντας πως διοργανώνει προγράμματα MMA και τουρνουά για να προσελκύσει νέους.
Το Ultimate Fighting Championship και τα συναφή αθλήματα μάχης έχουν γίνει κέντρα για την ακροδεξιά. Ο Sewell και ο Rundo προτείνουν την εκμάθηση αυτών των σπορ ως τρόπο να δημιουργηθούν στρατιώτες δρόμου, σύγχρονοι «καφέ πουκάμισοι» για την κίνησή τους.
Άλλες οργανώσεις, με πιο πολιτικό χαρακτήρα και δημόσιες δράσεις, υιοθετούν το ίδιο μοντέλο εκπαίδευσης βίας για στρατολόγηση και ενδυνάμωση της ομάδας. Η Patriot Front, μια αμερικανική πρωτο-φασιστική μισαλλόδοξη ομάδα γνωστή από τις δημόσιες πορείες και τη χρήση φυσικών καταστροφών ως προπαγάνδα, έχει συνδεθεί ανοιχτά με το κίνημα των active clubs.
Ο ηγέτης της, Thomas Rousseau, δημοσίευσε πρόσφατα φωτογραφία ομάδας καθώς κάνουν «εξάσκηση grappling και striking» σε γυμναστήριο πολεμικών τεχνών στο βόρειο Τέξας.
Η Beirich εξηγεί ότι τα μέλη της Patriot Front «συχνά συνεργάζονται στενά με τα κεφάλαια των Active Club», ακόμα και συμμετέχουν στις προπονήσεις τους. Στο Telegram, κεφάλαια των active clubs μοιράζονται τακτικά προπαγανδιστικό υλικό της Patriot Front.
«Γίνε μέλος της Patriot Front αν βρίσκεσαι στην Αμερική», έγραψε ένας λογαριασμός σχετιζόμενος με active club στο Telegram, συγκεντρώνοντας σχεδόν τρεις χιλιάδες προβολές.
