Το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) ανακοίνωσε ότι το 12ο συνέδριό του, που διεξήχθη από τις 5-7 Μαΐου, αποφάσισε την αυτοδιάλυση της οργάνωσης και τον τερματισμό της ένοπλης δράσης της, σύμφωνα με την έκκληση του φυλακισμένου ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα, το PKK ολοκλήρωσε την ιστορική του αποστολή και ζητά για την εφαρμογή των αποφάσεων, που έλαβε το συνέδριό του, να δοθεί η δυνατότητα στον Οτσαλάν να καθοδηγήσει τις σχετικές διαδικασίες, την αναγνώριση του δικαιώματος στην άσκηση δημοκρατικής πολιτικής και μια στέρεη νομική εγγύηση.

Καλεί επίσης τις διεθνείς δυνάμεις να μην εμποδίσουν τη δημοκρατική λύση στην Τουρκία, καθώς και τις αριστερές-σοσιαλιστικές δυνάμεις, τις επαναστατικές δομές, τις οργανώσεις και τις προσωπικότητες της Τουρκίας να αγκαλιάσουν τη διαδικασία για μία ειρηνική και δημοκρατική κοινωνία.

Η έκκληση του Οτσαλάν ήλθε στη συνέχεια της πρότασης, στις 22 Οκτωβρίου πέρυσι, του κυβερνητικού εταίρου του προέδρου Ερντογάν και αρχηγού του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, για αποφυλάκιση του Οτσαλάν υπό αυστηρά περιοριστικούς όρους, αν αυτός αποκηρύξει δημοσίως στην Εθνοσυνέλευση την ένοπλη δράση και καλέσει τα μέλη του PKK να διαλύσουν την οργάνωση. Ο Οτσαλάν απηύθυνε στις 27 Φεβρουαρίου την έκκληση για αφοπλισμό και αυτοδιάλυση της οργάνωσης που ο ίδιος είχε ιδρύσει το 1978, και το PKK από την πλευρά του κήρυξε κατάπαυση του πυρός από την 1η Μαρτίου.

Η πρώτη αντίδραση της Τουρκίας

Εκπρόσωπος του κόμματος AKP του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε σήμερα ότι η απόφαση του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK) να διαλυθεί είναι ένα σημαντικό βήμα προς μια «Τουρκία απαλλαγμένη από την τρομοκρατία».

Σε ανάρτησή του σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ομέρ Τσελίκ δηλώνει πως η διαδικασία της διάλυσης του PKK θα παρακολουθηθεί επισταμένως από τους κρατικούς θεσμούς και πως όλες οι εξελίξεις θα αναφέρονται στον πρόεδρο Ερντογάν.

Η συγκεκριμένη και πλήρης εφαρμογή της απόφασης του PKK, «με το κλείσιμο όλων των κλάδων του PKK και των παράνομων δομών του», θα είναι ένα «σημείο καμπής», πρόσθεσε ο Τσελίκ.

Τι είναι το PKK;

Το PKK είναι μια ομάδα που ιδρύθηκε από τον Οτσαλάν στη νοτιοανατολική Τουρκία το 1978 με ιδεολογία βασισμένη σε μαρξιστικές-λενινιστικές ιδέες, σημειώνει το πρακτορείο Reuters.

Τι θέλει;

Το PKK ξεκίνησε την εξέγερσή του κατά της Τουρκίας το 1984 με στόχο τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Αργότερα μετρίασε τους στόχους του, επιδιώκοντας μεγαλύτερα κουρδικά δικαιώματα και περιορισμένη αυτονομία στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Πάνω από 40.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη σύγκρουση, οι περισσότεροι από αυτούς μαχητές. Μεγάλο μέρος των μαχών επικεντρώθηκε σε αγροτικές περιοχές της κυρίως κουρδικής νοτιοανατολικής Τουρκίας, αλλά η ομάδα πραγματοποίησε επίσης επιθέσεις σε αστικές περιοχές, όπως η Άγκυρα και η Κωνσταντινούπολη.

Το PKK περιλαμβάνεται στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων από την Άγκυρα, τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και ορισμένες άλλες χώρες.

Ποια είναι η ιστορία της ομάδας;

Το PKK δρούσε στη Συρία μέχρι το 1998, όταν ο Οτσαλάν αναγκάστηκε να φύγει εν μέσω αυξανόμενων τουρκικών πιέσεων. Συνελήφθη από τις τουρκικές ειδικές δυνάμεις αρκετούς μήνες αργότερα στην Κένυα και καταδικάστηκε σε θάνατο από τουρκικό δικαστήριο το 1999. Η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη τον Οκτώβριο του 2002, αφού η Τουρκία κατήργησε τη θανατική ποινή και εξακολουθεί να φυλακίζεται σε ένα νησί κοντά στην Κωνσταντινούπολη.

Οι μάχες μειώθηκαν μετά τη σύλληψη του Οτσαλάν, η οποία οδήγησε στην αποχώρηση των μαχητών από την Τουρκία.

Μετά την αναζωπύρωση της βίας, η Τουρκία και το PKK άρχισαν να συμμετέχουν σε ειρηνευτικές συνομιλίες από τα τέλη του 2012. Η διαδικασία αυτή κατέρρευσε τον Ιούλιο του 2015, εξαπολύοντας την πιο αιματηρή περίοδο της σύγκρουσης και οδηγώντας σε εκτεταμένες καταστροφές σε ορισμένες αστικές περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας.

Τον Οκτώβριο του 2024, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) και πολιτικός σύμμαχος του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σόκαρε την Άγκυρα όταν πρότεινε ότι ο Οτσαλάν θα μπορούσε να αφεθεί ελεύθερος εάν ανακοίνωνε τον τερματισμό της εξέγερσης της ομάδας του.

Το κυβερνών AKP του Ερντογάν υποστήριξε την πρόταση και οι ηγέτες του φιλοκουρδικού κόμματος DEM της αντιπολίτευσης, το οποίο επιδιώκει μεγαλύτερα κουρδικά δικαιώματα και αυτονομία, πραγματοποίησαν συνομιλίες με τον Οτσαλάν στη φυλακή του.

Το PKK, κήρυξε άμεση κατάπαυση του πυρός μετά την έκκληση και δήλωσε ότι είναι έτοιμο να συγκαλέσει συνέδριο, όπως προέτρεψε ο Οτσαλάν, αλλά θα πρέπει να δημιουργηθούν οι απαραίτητες συνθήκες ασφαλείας ώστε να το «διευθύνει και να το τρέχει» ο ίδιος προσωπικά.

Πού επικεντρώθηκε η σύγκρουση πιο πρόσφατα

Τα τελευταία χρόνια, η σύγκρουση μετατοπίστηκε στο γειτονικό βόρειο Ιράκ, όπου το PKK έχει βάσεις και η Τουρκία δεκάδες φυλάκια. Η Άγκυρα έχει εξαπολύσει επιχειρήσεις κατά των μαχητών εκεί, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών επιδρομών με πολεμικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, κάτι που η Βαγδάτη έχει πει ότι παραβιάζει την κυριαρχία της.

Ωστόσο, το Ιράκ και η Τουρκία είχαν συμφωνήσει να ενισχύσουν τη συνεργασία κατά του PKK και η Βαγδάτη το χαρακτήρισε για πρώτη φορά απαγορευμένη οργάνωση.

Η Τουρκία στοχεύει επίσης την πολιτοφυλακή YPG στη Συρία, θεωρώντας την ως θυγατρική του PKK, και έχει διεξάγει διασυνοριακές επιχειρήσεις μαζί με τις συμμαχικές συριακές δυνάμεις για να την απωθήσει από τα σύνορά της. Ωστόσο, το YPG ηγείται των SDF, του βασικού συμμάχου του συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Η υποστήριξη της Ουάσινγκτον προς τις SDF αποτελεί εδώ και χρόνια πηγή έντασης μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας.

Η εκδίωξη τον Δεκέμβριο του πρώην προέδρου της Συρίας, Μπασάρ Αλ Άσαντ, – στον οποίο η Άγκυρα αντιτάχθηκε επί μακρόν, υποστηρίζοντας τους Σύρους αντάρτες – ενίσχυσε τη θέση και την επιρροή της Τουρκίας εκεί. Ζήτησε τη διάλυση της YPG και την εκδίωξη των ηγετών του από τη Συρία και απείλησε με τουρκική στρατιωτική επιχείρηση για τη «συντριβή» της ομάδας, εάν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά της.

Τούρκοι, Αμερικανοί, Σύριοι και Κούρδοι αξιωματούχοι έχουν επιδιώξει μια συμφωνία για το μέλλον των Κούρδων μαχητών της Συρίας.