Χρειάστηκαν πολλοί μήνες έντονων διχασμών, διαβουλεύσεων, με άκαρπες Συνόδους Κορυφής ηγετών αλλά και άπειρες ώρες, έτσι ώστε η ΕΕ να καταλήξει να υιοθετήσει μια απόφαση πολύ κοντά στην πρόταση της Ελλάδας για την επιβολή ανώτατου ορίου τιμής στο φυσικό αέριο. Η Ευρώπη για ακόμα μια φορά έδειξε ότι έχει αγκυλώσεις, ότι πολλά μέλη της συμπεριφέρονται αλαζονικά και αναδείχθηκε και πάλι ξεκάθαρα το χάσμα που χωρίζει τον βορρά από το νότο της Γηραιάς ηπείρου.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει, τόνιζαν πηγές από το Μαξίμου, καθώς η πρόταση που υιοθετήθηκε είναι σχεδόν αυτή που επεδίωκε η Αθήνα όσον αφορά στην τιμή του φυσικού αερίου.

«Μέσα από όλη αυτή την αέναη διαπραγμάτευση η Ελλάδα βγήκε κερδισμένη. Έχτισε συμμαχίες εντός των κόλπων της ΕΕ και ακολούθησε κοινό βηματισμό με χώρες και αυτό καταδεικνύει ότι δεν αποτελούμε πλέον τον φτωχό συγγενή της Ευρώπης αλλά ένα κράτος που μπορεί να ηγηθεί, που έχει προτάσεις, που έχει δώσει λύσεις απέναντι στην ενεργειακή κρίση σε εθνικό επίπεδο και μάλιστα αυτές τις λύσεις τις μιμούνται και άλλες χώρες», δήλωνε ανώτατο κυβερνητικό στέλεχος στο Newsbeast.

Τι αποφασίστηκε

Στην τελευταία σύνοδο των υπουργών Ενέργειας για το 2022 αποφασίστηκε ένα σχέδιο το οποίο θα τεθεί σε ισχύ από τις 15 Φεβρουαρίου 2023 έως τον Φεβρουάριο του 2024. Το σχέδιο αυτό ορίζει την ανώτατη τιμή στα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα που απέχει πολύ από την ανεφάρμοστη πρόταση της Κομισιόν και των χωρών «δορυφόρων» της Γερμανίας που προέβλεπε 275 ευρώ. Να θυμίσουμε ότι η Ελλάδα όπως και άλλες χώρες είχαν ζητήσει η τιμή να είναι κάτω από τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ο μηχανισμός θα ενεργοποιείται όταν η τιμή του φυσικού αερίου θα υπερβαίνει τα 180 ευρώ για τρεις συνεχείς μέρες.

Πέρα από τα τεχνικά χαρακτηριστικά, αυτό που πέτυχαν οι «27» είναι να ελεγχθούν οι τιμές και να διασφαλίσουν παράλληλα την συνέχιση του εφοδιασμού. «Ο «Μηχανισμός Διόρθωσης της Αγοράς» θα προστατεύσει τα νοικοκυριά και τις βιομηχανίες από τις υπερβολικές τιμές, αλλά πρέπει να είναι σαφές ότι παραμένει το απόλυτο μέτρο ασφαλείας και δεν μπορεί να είναι η μόνη απάντηση στις υψηλές τιμές της ενέργειας. Ο ρόλος του Μηχανισμού είναι να παρεμβαίνει όταν οι τιμές του φυσικού αερίου φτάνουν σε παράλογα επίπεδα τιμών. Λειτουργεί με άλλα λόγια σαν ένα ανάχωμα το οποίο μάλιστα θα προστατεύει τις χώρες σε περίπτωση «επίθεσης», τόνιζε με έμφαση το ίδιο κυβερνητικό στέλεχος.

Αυτό στο οποίο ποντάρουν και έχουν ρίξει όλες τους τις δυνάμεις τόσο η Ελλάδα όσο και άλλες χώρες είναι να επιταχυνθεί η ενεργειακή μετάβαση αλλά και με μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, τα οποία δεν θα ατονήσουν να ξεπεραστεί η ενεργειακή κρίση.

Το παρασκήνιο

Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οι 27 ηγέτες είχαν δώσει εντολή στους υπουργούς τους να μην χρονοτριβήσουν άλλο, να παρακαμφθούν, οι όποιες αντιρρήσεις και να καταλήξουν σε μια συμφέρουσα απόφαση για όλους. Όμως, το πρωί της Δευτέρας και λίγο πριν ξεκινήσει η Σύνοδος των υπουργών Ενέργειας τα πράγματα δεν φάνταζαν ευοίωνα. Η Γερμανία είχε τις γνωστές αντιρρήσεις, όπως και η Ολλανδία και η Δανία και φυσικά η μόνη χώρα – σύμμαχος του Βλαντιμίρ Πούτιν, η Ουγγαρία.

Τελικά, οι αντιρρήσεις του Βερολίνου παρακάμφθηκαν και ψήφισε θετικά, όπως και η Δανία. Η Ολλανδία όπως και η Αυστρία αποφάσισαν να απέχουν και η Ουγγαρία καταψήφισε την απόφαση. Φυσικά, σύμφωνα με πηγές από τις Βρυξέλλες, οι αντιρρήσεις της Γερμανίας δεν κάμφθηκαν τόσο εύκολα. Ζήτησε σημαντικές διασφαλίσεις που όπως φαίνεται αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες του Βερολίνου, ότι η παρέμβαση στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα μπορούσε να απομακρύνει τα διεθνή φορτία LNG από την ήπειρό μας.

Η δικαίωση του Κυριάκου Μητσοτάκη

Όχι άδικα ο Έλληνας πρωθυπουργός με δήλωσή του μίλησε για «ορόσημο στη μακρά προσπάθειά μας να προστατεύσουμε τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας από τις υπερβολικές τιμές του φυσικού αερίου που προκαλεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν από τους λίγους ευρωπαίους ηγέτες που επέμεινε τόσο πολύ στο να βρεθεί λύση ενεργοποιώντας παράλληλα, στο μέτρο του δυνατού, παρεμβάσεις που δρουν ανακουφιστικά για τους πολίτες σε εθνικό επίπεδο. Επί 9 μήνες με επιστολές του στην Κομισιόν, με παρεμβάσεις στις Συνόδους Κορυφής αλλά και με δημόσιες δηλώσεις στις οποίες δεν έκρυβε την ενόχλησή του, απαιτούσε λύση συμφέρουσα για όλους.

«Ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι όταν οι αγορές αποτυγχάνουν, οι κυβερνήσεις θα παρέμβουν. Δεν θα επιτρέψουμε στους θεσμούς μας να στραφούν εναντίον μας. Αυτό είναι ένα πρόσθετο εργαλείο που βοηθά στην προστασία των οικονομιών μας από την έκτακτη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός λίγο μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας.

Αποτελεί μια πρώτη νίκη, κυρίως απέναντι στον Πούτιν αλλά και στον κακό εαυτό της ΕΕ, δήλωναν κυβερνητικές πηγές, οι οποίες όμως παράλληλα έχοντας πλήρη συνείδηση της κατάστασης γνωρίζουν πως κερδήθηκε μια μάχη αλλά όχι και ο πόλεμος. «Η οργισμένη αντίδραση της Ρωσίας δείχνει ότι είμαστε σε καλό δρόμο», σημείωναν οι ίδιες πηγές και πρόσθεταν ότι ειδικά σε αυτή την φάση δεν πρέπει η Ευρώπη να επαναπαυθεί αλλά να συνεχίσουν οι πολίτες της και οι ηγεσίες τους να απαιτούν δράσεις που θα οδηγήσουν σε χειροπιαστά αποτελέσματα για την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε αυτή την δύσκολη εποχή.