Η νόσος Πάρκινσον, που μέχρι σήμερα θεωρείται ανίατη και αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης, ίσως τελικά να μπορεί να προληφθεί. Αυτό υποστηρίζουν – βάσει των επιστημονικών δεδομένων – δυο κορυφαίοι επιστήμονες, ειδικοί στο Πάρκινσον, ανατρέποντας τη μέχρι τώρα αντίληψη και ανοίγοντας έναν νέο δρόμο ελπίδας.

Οι Dr Ray Dorsey και Dr Michael Okun υποστηρίζουν ότι απλές αλλαγές στη διατροφή, στο νερό που πίνουμε, στον αέρα που αναπνέουμε και στον τρόπο ζωής μας μπορούν να αποτελέσουν το «όπλο» απέναντι σε μια ασθένεια από την οποία εκτιμάται πως μέχρι το 2050 θα πάσχουν περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως.

Το νέο τους βιβλίο «The Parkinson’s Plan: A New Path to Prevention and Treatment» παρουσιάζει για πρώτη φορά αναλυτικά τη λίστα «Parkinson’s 25» – την πιο λεπτομερή λίστα προληπτικών μέτρων που έχει καταρτιστεί ποτέ για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου.

«Υπάρχει μια λάθος αντίληψη για το Πάρκινσον»

Οι Dorsey και Okun αφιέρωσαν την καριέρα τους στη μελέτη εγκεφαλικών νοσημάτων. Ο πρώτος ηγήθηκε του τμήματος Πάρκινσον στο Johns Hopkins και διοργάνωσε το πρώτο συμπόσιο για τη σχέση εγκεφάλου και περιβάλλοντος το 2024. Ο δεύτερος διευθύνει το Ινστιτούτο Norman Fixel στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα και επί σχεδόν δύο δεκαετίες είναι ιατρικός διευθυντής του Ιδρύματος για τη νόσο Πάρκινσον.

«Για πολύ καιρό, η νόσος Πάρκινσον έχει παρερμηνευτεί», δηλώνουν στην Daily Mail και προσθέτουν: «Ο περισσότερος κόσμος – ακόμα και επιστήμονες – τη βλέπουν ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα της γήρανσης και της γενετικής. Κάνουν λάθος».

«Οι πραγματικές αιτίες βρίσκονται στις τοξίνες»

Οι γιατροί επισημαίνουν ότι η πραγματική αιτία της αύξησης των περιστατικών είναι η έκθεση σε περιβαλλοντικές τοξίνες: τα φυτοφάρμακα στις τροφές, οι βιομηχανικοί ρύποι στο νερό και οι μικροσωματίδια στον αέρα.

Με βάση αυτή τη γνώση, προτείνουν απλές αλλαγές στη ζωή μας που μπορούν όχι μόνο να μειώσουν την έκθεση αλλά και να προλάβουν την εμφάνιση της νόσου.

Μάλιστα, οι συστάσεις τους απευθύνονται και σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό ή ακόμα και σε εκείνους που έχουν ήδη εμφανίσει συμπτώματα. «Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσει κανείς», λένε χαρακτηριστικά. «Όπως η διακοπή καπνίσματος ωφελεί άμεσα, έτσι και η απομάκρυνση από τις τοξίνες μπορεί να προσφέρει γρήγορα αποτελέσματα».

Βασικά βήματα πρόληψης

Ολόκληρη η λίστα των 25 μέτρων για πρόληψη της νόσου Πάρκινσον δημοσιεύεται στο βιβλίο «The Parkinson’s Plan: A New Path to Prevention and Treatment» των Dr Ray Dorsey και Dr Michael S. Okun (εκδόσεις PublicAffairs).

«Οι χημικές ουσίες στο φαγητό, στο νερό και στον αέρα μας είναι που δημιουργούν αυτή την κατά βάση ανθρωπογενή νόσο», σημειώνουν οι δύο επιστήμονες και μας καλούν να σταματήσουμε να περιμένουμε παθητικά και να αρχίσουμε να δρούμε. Οι επικίνδυνες χημικές ουσίες είναι παντού γύρω μας — και καμία δεν είναι πραγματικά απαραίτητη.

Ο Ray Dorsey μιλώντας στο MedPage Today τονίζει πως η κύρια αιτία δεν βρίσκεται μέσα μας, αλλά γύρω μας — στο περιβάλλον μας, υπογραμμίζουν. Για παράδειγμα η χημική ουσία τριχλωροαιθυλένιο (TCE), μαζί με την Τετραχλωροαιθυλένιο)  (PCE), μπορεί να είναι από τις σημαντικότερες αιτίες της νόσου.

Έρευνες έχουν δείξει αυξημένο κίνδυνο νόσου Πάρκινσον στη στρατιωτική βάση Camp Lejeune, στη Βόρεια Καρολίνα, εξαιτίας μόλυνσης από TCE και PCE. Οι στρατιώτες που υπηρέτησαν εκεί είχαν 70% μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν Πάρκινσον μετά από 34 χρόνια, σε σύγκριση με όσους υπηρέτησαν αλλού.

Η TCE βρίσκεται παντού: χρησιμοποιείται από την απολίπανση βιομηχανικών υλικών και την παραγωγή ψυκτικών υγρών μέχρι την αφαίρεση καφεΐνης από τον καφέ. Ακόμη κι αν το άτομο δεν έρχεται σε άμεση επαφή με αυτή, μπορεί να την εισπνέει στο χώρο εργασίας του.

«Πρέπει να απαγορεύσουμε τις τοξικές χημικές ουσίες. Η EPA (αρμόδια αρχή στις ΗΠΑ) απαγόρευσε την TCE και την PCE πέρυσι, ωστόσο η τελική εφαρμογή της απόφασης ακόμη εκκρεμεί. Το 2021 απαγορεύτηκε και το φυτοφάρμακο chlorpyrifos, αλλά και σε αυτήν την περίπτωση η υπόθεση είναι ακόμη ανοιχτή στα δικαστήρια. Ζητάμε επίσης να απαγορευτεί το Paraquat. Πολλές χώρες το έχουν απαγορεύσει, άλλες, όπως οι ΗΠΑ, όχι», τονίζει ο Dorsey στο MedPage Today.

Όμως πέρα από τις παρεμβάσεις σε επίπεδο κράτους και αρμόδιων αρχών, και ο κάθε πολίτης μπορεί να λάβει μέτρα για την πρόληψη του Πάρκινσον, όπως υπογραμμίζει.

«Προτείνουμε 25 πρακτικές ενέργειες, όπως το καλό πλύσιμο των λαχανικών και των φρούτων, ακόμα και των βιολογικών, καθώς ενδέχεται να περιέχουν υπολείμματα, τη χρήση φίλτρων αέρα και νερού, ειδικά για όσους ζουν σε περιοχές με ρύπανση, την αποφυγή καθαριστηρίων που χρησιμοποιούν PCE, αλλά και των καταστημάτων τροφίμων (μανάβικο ή market) που βρίσκονται κοντά σε στεγνοκαθαριστήρια, καθώς η PCE μπορεί να διαρρεύσει με κάθε τρόπο. Στη Γερμανία για παράδειγμα βρέθηκε σε προϊόντα γαλακτοκομίας κοντά σε στεγνοκαθαριστήρια, με επίπεδα έως και 20 φορές υψηλότερα απ’ ό,τι σε άλλα καταστήματα. Για αυτό και η Γερμανία απαγόρευσε την ύπαρξη σούπερ μάρκετ κοντά σε τέτοιες επιχειρήσεις».

Επίσης, όπως τονίζεται στο βιβλίο τους, ένα κρίσιμο εργαλείο πρόληψης νευροεκφυλιστικών νόσων είναι η άσκηση. Βελτιώνει τη λειτουργία των μιτοχονδρίων, που πλήττονται από τις τοξίνες και ενισχύει την παραγωγή νευροπροστατευτικών παραγόντων στον εγκέφαλο.

Ακόμη και σε ασθενείς με Πάρκινσον, η καθημερινή κίνηση μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου. Έρευνα έδειξε ότι 6 μήνες αερόβιας άσκησης (όπως ποδήλατο 3 φορές την εβδομάδα) μείωσε την ατροφία του εγκεφάλου.

«Το Πάρκινσον μπορεί να προληφθεί και αυτό πρέπει να κάνουμε»

«Οι νευρολόγοι καλούμαστε να απαντάμε στο γιατί εμφανίζεται μια νόσος. Αν δεν απαντήσουμε στο “γιατί” για το Πάρκινσον, δεν μπορούμε ούτε να το προλάβουμε ούτε να το θεραπεύσουμε σωστά. Για αυτό ζητάμε περισσότερη έρευνα. Κάποιες ενδείξεις είναι ισχυρές, κάποιες όχι — αλλά ούτε καν μελετάμε τα πιο κρίσιμα ερωτήματα», αναφέρει ο Dorsey και καταλήγει:

«Η νόσος του Πάρκινσον μπορεί σε μεγάλο βαθμό να προληφθεί. Η αύξησή της συμβαίνει τώρα, με ευθύνη όλων μας. Γράψαμε ένα σχέδιο για να αντιμετωπιστεί, ώστε οι επόμενες γενιές να μην τη ζήσουν και σε αυτό το πλαίσιο ορίσαμε κάποιους στόχους για το 2035: μηδενική αύξηση κρουσμάτων, δεκαπλάσια χρηματοδότηση για έρευνα και πρόληψη, και 100% πρόσβαση στη λεβοντόπα (κύριο φάρμακο για τη νόσο)»

«Ως νευρολόγος, δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερο δώρο από έναν κόσμο όπου η ασθένεια αυτή δεν υπάρχει πια — ή θα είναι εξαιρετικά σπάνια. Το έχουμε πετύχει με την πολιομυελίτιδα και άλλες ασθένειες. Μπορούμε να το κάνουμε και για το Πάρκινσον».