Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η ανθρώπινη καρδιά διαθέτει τη δυνατότητα να αυτοθεραπεύεται, προσφέροντας με αυτή την πρωτοποριακή διαπίστωση σημαντική ελπίδα σε εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς.
Όταν κάποιος υποστεί καρδιακή προσβολή ή καρδιακή ανεπάρκεια, κρίσιμα κύτταρα του μυοκαρδίου χάνονται και η καρδιά δεν μπορεί να τα αντικαταστήσει. Σήμερα, δεν υπάρχει τρόπος να αναπτυχθούν νέα κύτταρα καρδιάς μετά από βλάβη, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να εξαρτώνται από φαρμακευτική αγωγή, εμφυτεύσιμες συσκευές, χειρουργικές επεμβάσεις ή μεταμόσχευση.
Ωστόσο, τώρα οι ειδικοί ανακάλυψαν ένα γονίδιο που απενεργοποιείται μετά τη γέννηση και μπορεί να «επανενεργοποιηθεί», δημιουργώντας νέα, λειτουργικά κύτταρα καρδιάς.
Ερευνητές από το Icahn School of Medicine at Mount Sinai στη Νέα Υόρκη διαπίστωσαν ότι η έγχυση του γονιδίου σε κατεστραμμένες καρδιές ενήλικων δωρητών μπορεί να επανεκκινήσει την ανανέωση των κυττάρων.
Η ομάδα είχε πρώτα αποδείξει ότι η τεχνική λειτουργούσε σε χοίρους πριν από μια δεκαετία, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται η εφαρμογή της σε ανθρώπους.
«Οι καρδιοπάθειες αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, ωστόσο τα κύτταρα του μυοκαρδίου στους ενήλικες σταματούν να διαιρούνται μετά τη γέννηση», δήλωσε η δρ Χίνα Τσάουντρι, διευθύντρια της Κλινικής Αναγεννητικής Καρδιολογίας στο Mount Sinai.
«Η δουλειά μας ήταν η πρώτη που έδειξε ότι μπορούμε να αναγεννήσουμε την καρδιά των χοίρων μετά από βλάβη και τώρα προχωρήσαμε περισσότερο, δείχνοντας ότι ακόμα και τα κύτταρα της καρδιάς ενηλίκων, που για μεγάλο χρονικό διάστημα θεωρούνταν ανίκανα να διαιρεθούν, μπορούν να επανενεργοποιηθούν και να δημιουργήσουν νέα, λειτουργικά κύτταρα. Αυτό αλλάζει τον τρόπο αντιμετώπισης από τη διαχείριση των συμπτωμάτων στην πραγματική “επισκευή” της ανθρώπινης καρδιάς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στη Βρετανία, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι εισάγονται ετησίως σε νοσοκομείο ύστερα από καρδιακή προσβολή, δηλαδή περίπου ένας κάθε πέντε λεπτά. Παράλληλα, πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι ζουν με καρδιακή ανεπάρκεια, με περίπου 200.000 νέες διαγνώσεις κάθε χρόνο.
Η τεχνική αξιοποιεί τη δύναμη ενός φυσικά υπαρκτού γονιδίου που ονομάζεται Cyclin A2 (CCNA2), το οποίο είναι απαραίτητο για τη διαίρεση και ανάπτυξη των κυττάρων της καρδιάς κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Ωστόσο, το γονίδιο απενεργοποιείται λίγο μετά τη γέννηση, με αποτέλεσμα τα κύτταρα της καρδιάς στους ενήλικες να μην μπορούν να διαιρεθούν ή να «αυτοεπισκευαστούν» σε περίπτωση βλάβης.
Η εφαρμογή σε ανθρώπους
Μετά την επιτυχή εφαρμογή της τεχνικής σε χοίρους, η ομάδα χρησιμοποίησε έναν αβλαβή ιό για να μεταφέρει μια ενεργή εκδοχή του γονιδίου CCNA2 σε κύτταρα καρδιακού μυός που ελήφθησαν από δωρητές ηλικίας 21, 41 και 55 ετών.
Στα δύο μεγαλύτερα δείγματα, παρατηρήθηκε ότι τα ανθρώπινα κύτταρα της καρδιάς άρχισαν να διαιρούνται, ενώ τα νέα κύτταρα συμπεριφέρονταν σαν κανονικά, υγιή κύτταρα καρδιάς. Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι το CCNA2 βοήθησε τα κύτταρα της καρδιάς να «γυρίσουν πίσω τον χρόνο» προσωρινά, επανενεργοποιώντας ορισμένα γονίδια ανάπτυξης, ώστε να διαιρεθούν και να «επισκευάσουν» την καρδιά.
«Αυτό είναι το αποκορύφωμα σχεδόν δύο δεκαετιών δουλειάς», ανέφερε η δρ Τσάουντρι. «Εμείς πρωτοπορήσαμε στην ιδέα ότι η καρδιά θα μπορούσε να αναγεννηθεί ξυπνώντας ανενεργά γονίδια κυτταρικής διαίρεσης και τώρα φέρνουμε αυτό το όραμα ένα βήμα πιο κοντά στους ασθενείς. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε μια θεραπεία που θα επιτρέπει στην καρδιά να αυτοθεραπεύεται μετά από καρδιακή προσβολή ή σε περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας, μειώνοντας την ανάγκη για μεταμοσχεύσεις ή μηχανικές συσκευές».
Σύμφωνα με την Telegraph, το επόμενο βήμα είναι η υποβολή αίτησης έγκρισης από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) για δοκιμή της θεραπείας σε ασθενείς με καρδιακή νόσο.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Regenerative Medicine.
