Τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκεται σε εξέλιξη σκηνικό έντασης στα σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας, όπου χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά έχουν συγκεντρωθεί στην δυτική πλευρά των συνόρων. Η πλειοψηφία των ανθρώπων προέρχεται από το Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη και βρίσκονται εκεί με την ελπίδα να καταφέρουν να περάσουν τα σύνορα και να βρεθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

*Γράφει ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος

Η Ε.Ε. κατηγορεί το καθεστώς του Αλεξάντερ Λουκασένκο ότι διεξάγει «υβριδική επίθεση» εναντίον του μπλοκ, παροτρύνοντας ανθρώπους από τη Μέση Ανατολή που επιθυμούν απεγνωσμένα να φτάσουν στην Ευρώπη να πετάξουν στο Μινσκ και στη συνέχεια να κατευθυνθούν προς τα πολωνικά σύνορα. Σκοπός της Λευκορωσίας εκτιμάται ότι είναι να πυροδοτήσει ανθρωπιστική κρίση στην Ένωση, να βαθύνει την κρίση στις σχέσεις Βρυξελών και Βαρσοβίας και να απειλήσει την Ευρώπη, προκειμένου να μην λάβει νέες κυρώσεις έναντι του Μινσκ. 

Οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Λευκορωσία διάγουν κατά καιρούς περιόδους κρίσεων, ήδη από το 2000. Το 2004 η Ένωση έλαβε τις πρώτες κυρώσεις έναντι της χώρας αυτής, λόγω παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Νέες κυρώσεις επιβλήθηκαν το 2020, ενώ η ένταση μεταξύ των δύο πλευρών έχει οξυνθεί περαιτέρω από την νέα ανακήρυξη νίκης του Λουκασένκο τις εκλογές παρωδία.  

Η παράταση ισχύος των υφιστάμενων κυρώσεων της Ένωσης και η δρομολόγηση νέων πυροδότησε την αντίδραση της Λευκορωσίας, η οποία προσπάθησε να αντιδράσει, αντιγράφοντας τις αντίστοιχες κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν στον Έβρο, παραγνωρίζοντας όμως την ιδιαίτερη σχέση της Άγκυρας με αρκετά κράτη – μέλη της Έ.Ε. Μάλιστα, η Τουρκία αναφέρεται ως υποστηρίκτρια του υβριδικού αυτού πολέμου, προωθώντας εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες προς την Λευκορωσική πρωτεύουσα. Ανήσυχες οι Τουρκικές Αερομεταφορές ότι θα αποτελούσαν και αυτές στόχο των κυρώσεων της Ευρώπης, πάγωσαν τις κρατήσεις πολίτων της Συρίας και άλλων χωρών για πτήσεις προς το Μινσκ. 

Η κρίση στα σύνορα Πολωνίας – Λευκορωσίας εξελίχθηκε σε κρίση Βρυξελών – Μινσκ, υπενθυμίζοντας πόσο ευαίσθητο παραμένει το θέμα της ανάσχεσης της μετανάστευσης για πολλές από τις κυβερνήσεις της Ένωσης. 

*Ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι Διεθνολόγος, Ερευνητής του Τμήματος Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του ΕΚΠΑ