Η Ουκρανία θα παρουσιάσει την Τρίτη στις ΗΠΑ ένα αναθεωρημένο ειρηνευτικό σχέδιο με στόχο τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας, έπειτα από συνομιλίες στο Λονδίνο μεταξύ του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και των ηγετών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας.
Καθώς ο πόλεμος πλησιάζει την τέταρτη χρονιά του, το Κίεβο —υπό πίεση από τον Λευκό Οίκο να συμφωνήσει γρήγορα σε μια ειρηνευτική διευθέτηση— επιδιώκει να εξισορροπήσει ένα σχέδιο που στηρίζουν οι ΗΠΑ και το οποίο θεωρήθηκε ευνοϊκό για τη Μόσχα.
Η έκτακτη συνάντηση του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, του Γερμανού καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς και του Ζελένσκι είχε στόχο να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της Ουκρανίας.
Ο Ζελένσκι είπε στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση ότι το αναθεωρημένο σχέδιο αποτελείται από 20 σημεία, αλλά δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία στο ζήτημα της παραχώρησης εδαφών —κάτι που έχει απαιτήσει η Μόσχα.
Καμία συμφωνία για παραχώρηση ουκρανικής γης στη Ρωσία
«Η διάθεση των Αμερικανών, γενικά, είναι υπέρ της εξεύρεσης συμβιβασμού», είπε. «Φυσικά, υπάρχουν περίπλοκα ζητήματα που σχετίζονται με το έδαφος, και δεν έχει βρεθεί ακόμη συμβιβασμός εκεί».
Επανέλαβε τη συχνά διατυπωμένη θέση του ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να παραχωρήσει κανένα μέρος της επικράτειάς της.
Νωρίτερα, κυβερνητική πηγή της Βρετανίας είχε αναφέρει ότι η συνάντηση της Δευτέρας θα επικεντρωνόταν στη χρήση της αξίας των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στη Δύση. Οι ηγέτες της Εσθονίας, της Φινλανδίας, της Ιρλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Πολωνίας και της Σουηδίας κάλεσαν την ΕΕ να προχωρήσει γρήγορα με την καθυστερημένη πρόταση να αξιοποιηθούν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Ο Στάρμερ, ο Μακρόν, ο Μερτς και ο Ζελένσκι επιδιώκουν επίσης να εξασφαλίσουν εγγυήσεις ασφάλειας από τις ΗΠΑ, ώστε να αποτραπούν μελλοντικές επιθέσεις από τη Ρωσία, η οποία εξαπέλυσε τη μεγάλης κλίμακας εισβολή της τον Φεβρουάριο του 2022.
Η δημοσίευση ενός αμερικανικού σχεδίου κατάπαυσης του πυρός τον περασμένο μήνα έχει συμβάλει στο να συγκεντρωθεί η προσοχή των Ευρωπαίων ηγετών, που φοβούνται ότι το Κίεβο θα μπορούσε να εξαναγκαστεί να αποδεχθεί πολλές από τις ρωσικές απαιτήσεις, κάτι που, σύμφωνα με ορισμένους, θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την ήπειρο.
Παρότι Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν πως βρίσκονται στο τελικό στάδιο για επίτευξη συμφωνίας, μέχρι στιγμής υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία είναι διατεθειμένες να υπογράψουν το πλαίσιο που συνέταξαν οι διαπραγματευτές του Τραμπ.
«Στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας και, αν υπάρξει κατάπαυση του πυρός, πρέπει να είναι δίκαιη και διαρκής», δήλωσε ο Στάρμερ αφού υποδέχθηκε τους ηγέτες στην κατοικία του στην Downing Street.
Ο Μακρόν και ο Μερτς επίσης εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους να προχωρήσουν με ένα στέρεο σχέδιο, σε μια περίοδο που ο Γερμανός καγκελάριος χαρακτήρισε «καθοριστική… για όλους μας».
Ο Ζελένσκι αναφέρθηκε στη λεπτή ισορροπία που πρέπει να πετύχουν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις καθώς προσπαθούν να διαπραγματευτούν καλύτερους όρους στο προτεινόμενο αμερικανικό σχέδιο:
«Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούμε να διαχειριστούμε χωρίς τους Αμερικανούς, πράγματα που δεν μπορούμε να διαχειριστούμε χωρίς την Ευρώπη· γι’ αυτό πρέπει να ληφθούν ορισμένες σημαντικές αποφάσεις».
Ο Ζελένσκι παρουσιάζει τις προτεραιότητες της Ουκρανίας
Ο Ζελένσκι είπε στους Ουκρανούς, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του το βράδυ της Κυριακής, ότι ξεκινά «μια νέα διπλωματική εβδομάδα».
«Πρώτα απ’ όλα, ζητήματα ασφάλειας, στήριξη της ανθεκτικότητάς μας και πακέτα υποστήριξης για την άμυνά μας. Κατά κύριο λόγο, η αντιαεροπορική άμυνα και η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για την Ουκρανία. Φυσικά, θα συζητήσουμε ένα κοινό όραμα και κοινές θέσεις στις διαπραγματεύσεις», είπε.
Η Ουκρανία περνά μία από τις δυσκολότερες περιόδους του πολέμου. Τα ρωσικά στρατεύματα προελαύνουν σταδιακά στην ανατολή, ενώ ουκρανικές πόλεις και κωμοπόλεις υφίστανται πολύωρες διακοπές ρεύματος εξαιτίας των εντατικών ρωσικών πληγμάτων στο ενεργειακό δίκτυο και σε άλλες κρίσιμες υποδομές.
Ο απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και ο γαμπρός του, Τζάρεντ Κούσνερ, παρουσίασαν ένα αναθεωρημένο σχέδιο στη Μόσχα την περασμένη εβδομάδα, και στη συνέχεια είχαν ακόμη μερικές ημέρες συνομιλιών με Ουκρανούς αξιωματούχους στο Μαϊάμι, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το Σάββατο χωρίς αποτέλεσμα.
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε τις συζητήσεις εποικοδομητικές αλλά δύσκολες. Ο Τραμπ είπε την Κυριακή ότι ήταν «απογοητευμένος» με τον Ζελένσκι, κατηγορώντας τον ότι δεν έχει διαβάσει τις τελευταίες προτάσεις που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ.
