Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν πρέπει να ενέκρινε την επίθεση με τον νευροτοξικό παράγοντα Novichok εναντίον του Ρώσου διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ το 2018, σε μία «εκπληκτικά απερίσκεπτη» πράξη που οδήγησε στον θάνατο μιας αθώας γυναίκας, κατέληξε δημόσια έρευνα στη Βρετανία, σήμερα.
Ο Σκριπάλ βρέθηκε μαζί με την κόρη του Γιούλια αναίσθητος σε δημόσιο παγκάκι στη νότια Αγγλία τον Μάρτιο του 2018. Ο νευροτοξικός παράγοντας Novichok φέρεται να είχε εφαρμοστεί στη λαβή της μπροστινής πόρτας του σπιτιού του που βρισκόταν σε κοντινή απόσταση.
Περίπου τέσσερις μήνες αργότερα, η 44χρονη μητέρα τριών παιδιών, Ντον Στέρτζες, πέθανε εξαιτίας της έκθεσής της στο δηλητήριο, αφότου ο σύντροφός της βρήκε μπουκάλι αρώματος που ήταν απομίμηση, το οποίο οι Ρώσοι κατάσκοποι είχαν χρησιμοποιήσει για να φέρουν λαθραία στη χώρα τον νευροτοξικό παράγοντα, σύμφωνα με την έρευνα.
Οι Σκριπάλ και ένας αστυνομικός που πήγε στο σπίτι τους ασθένησαν βαριά εξαιτίας του δηλητηρίου, αλλά ανέρρωσαν.
Στα πορίσματά του, ο πρόεδρος, ο πρώην δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βρετανίας, Άντονι Χιουζ, δήλωσε πως είναι βέβαιος ότι μια ομάδα αξιωματικών της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού GRU είχε διαπράξει την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του Σκριπάλ, που πουλούσε ρωσικά μυστικά στη Βρετανία και εγκαταστάθηκε στη χώρα ύστερα από ανταλλαγή κατασκόπων το 2010.
«Κατέληξα ότι η επιχείρηση για τη δολοφονία του Σεργκέι Σκριπάλ πρέπει να είχε εξουσιοδότηση στο ανώτατο επίπεδο, από τον πρόεδρο Πούτιν», δήλωσε ο Χιουζ στην έκθεσή του.
«Τα πειστήρια ότι αυτή ήταν ρωσική κρατική επίθεση είναι συντριπτικά».
Η Ρωσία ανέκαθεν αρνείτο την όποια ανάμιξη, χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες αντιρωσική προπαγάνδα. Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
Ο Χιουζ δήλωσε ότι οι δύο Ρώσοι που άλειψαν με Νόβιτσοκ το πόμολο στην εξώθυρα του Σκριπάλ είχαν πετάξει το μπουκάλι με το δηλητήριο χωρίς να τους ενδιαφέρει για τον κίνδυνο που έθετε για αθώους ανθρώπους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά την έρευνα, το μολυσμένο μπουκάλι αρώματος περιείχε αρκετό δηλητήριο για να προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.
Ο Χιουζ όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, δήλωσε ότι οι «απίστευτα απερίσκεπτες» ενέργειες σήμαιναν ότι οι εν δυνάμει δολοφόνοι, οι ανώτεροί τους στην GRU και εκείνοι που ενέκριναν την επίθεση, έως και τον ίδιο τον Πούτιν, φέρουν ηθική ευθύνη για τον θάνατο της Στέρτζες.
Αν και ο Πούτιν είχε στο παρελθόν αποκηρύξει τον Σκριπάλ ως προδότη, η έρευνα ανέφερε ότι δεν υπήρχε τίποτα που να υποδηλώνει ότι ο διπλός πράκτορας κινδύνευε άμεσα.
Η έρευνα κατέληξε ότι υπήρξαν αστοχίες ως προς το πώς έγινε η διαχείριση του Σκριπάλ ως διπλού πράκτορα, αλλά δεν συμπέρανε ότι η επίθεση μπορούσε να είχε αποφευχθεί χωρίς να ληφθούν τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας του να κρυφθεί ο ίδιος με νέα ταυτότητα και χωρίς να έχει επαφή με την οικογένειά του – κάτι που ο ίδιος ο Σκριπάλ δεν ήθελε.
Η σημερινή έκθεση είναι η δεύτερη μεγάλη έρευνα που κατηγορεί τον Πούτιν για επιθέσεις σε βρετανικό έδαφος κατά αυτών που ίδιος θεωρεί εχθρούς του.
Έρευνα που διεξήχθη το 2016 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Πούτιν είχε πιθανόν δώσει εντολή για τη δολοφονία στο Λονδίνο του Αλεξάντερ Λιτβινένκο, Ρώσου αντιφρονούντα και πρώην πράκτορα της υπηρεσίας ασφαλείας FSB, χρησιμοποιώντας ραδιενεργό πολώνιο-210.
