Στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας των ΗΠΑ βρίσκονται τα βρεφικά γάλατα τον τελευταίο καιρό. Η πολυεθνική Abbott Nutrition ανακάλεσε πολλές μεγάλες μάρκες βρεφικού γάλακτος σε σκόνη και έκλεισε το εργοστάσιό της στο Μίσιγκαν όταν πέθαναν δύο βρέφη στις 17 Φεβρουαρίου. Μιας και η εταιρεία παράγει την πλειοψηφία του βρεφικού γάλακτος στην Αμερική οι επιπτώσεις ήταν άμεσες στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με τους γονείς να πασχίζουν να βρουν το νούμερο ένα προϊόν για να ταΐσουν τα μωρά τους.
Η κατάσταση αυτή προκάλεσε ερωτήματα γιατί κάτι τόσο σημαντικό όσο το γάλα γίνεται έρμαιο των δεινών του κάθε κατασκευαστή. Τι λύση έβρισκαν οι γυναίκες που δεν θήλαζαν για να ταΐσουν το μωρό πριν οι πολυεθνικές κατασκευάσουν το γάλα σε σκόνη, που είναι πλέον αναγκαίο σε τόσες οικογένειες;
Το πρώτο σκονόγαλα παράχθηκε το 1860 από την εταιρεία Liebig όμως φαίνεται ότι οι άνθρωποι προσπαθούσαν καιρό να βρουν ένα υποκατάστατο του μητρικού γάλακτος. Στους τάφους παιδιών που χρονολογούνται ήδη πριν 6.000 χρόνια οι αρχαιολόγοι είχαν ανακαλύψει αντικείμενα που είχαν τη μορφή κέρατου, που στην αρχή είχαν θεωρηθεί ότι ήταν εργαλεία για το γέμισμα των λαμπτήρων πετρελαίου, αναφέρει το δημοσίευμα του BBC. Χημικές όμως αναλύσεις κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ορισμένα από αυτά τα αντικείμενα δεν είχαν μέσα λάδι αλλά γάλα από αγελάδες ή πρόβατα. Είναι πολύ πιθανό να ήταν σκεύη σίτισης βρεφών που είχαν θαφτεί μαζί με τα μωρά.
Τι έκαναν στο παρελθόν οι γυναίκες που δεν θήλαζαν
Το θέμα του θηλασμού είναι ένα πολύ ιδιαίτερο και ευαίσθητο θέμα για τις γυναίκες. Κάποιες δεν παράγουν αρκετή ποσότητα για να συντηρήσουν το μωρό τους οπότε η λύση της βρεφικής φόρμουλας είναι αναπόφευκτη.
Σε ημερολόγια του μεγάλου Άγγλου Samuel Pepys γίνεται αναφορά σε γυναίκες που δεν είχαν θηλές, αυτό που σήμερα ονομάζεται ανεστραμμένες θηλές, οι οποίες δυσχέραιναν τον θηλασμό. Οι εναλλακτικές λύσεις στο μητρικό γάλα δεν υπήρχαν και αυτό αποτελούσε μια γρήγορη πορεία του βρέφους προς το θάνατο. Στις αρχές του 19ου αιώνα, σύμφωνα με μαρτυρίες, το ένα τρίτο των βρεφών που σιτίζονταν με μπιμπερό πέθαινε εξαιτίας της κακής υγιεινής των δοχείων σίτισης και της μη ασφαλούς αποθήκευσης του ζωικού γάλακτος.
Άλλη λύση στην έλλειψη μητρικού γάλακτος ήταν η «δανεική γυναίκα», δηλαδή μια γυναίκα -γειτόνισσα, φίλη- που θήλαζε και μπορούσε να ταΐσει και άλλα μωρά εκτός από το δικό της. Είχε επίσης ανθίσει μία βιομηχανία βρεφοκόμων που είχαν κάνει επάγγελμα τον θηλασμό. Αυτή η βιομηχανία οδηγήθηκε σε παρακμή μόλις εφευρέθηκαν τα πρώτα μπιμπερό που μπορούσαν να αποστειρωθούν οι θηλές τους από καουτσούκ. Τώρα τα δοχεία σίτισης ήταν πλέον ασφαλέστερα και ήταν η στιγμή να στραφεί το ενδιαφέρον στο περιεχόμενό τους.
Την πρώτη φόρμουλα, που ήταν του Liebig, όπως αναφέρθηκε πριν, έφτιαξε ένας Γερμανός χημικός. Περιείχε αγελαδινό γάλα, αλεύρι σίτου και διττανθρακικό κάλιο. Πριν περίπου 20 χρόνια κυκλοφορούσαν στην αγορά 27 βρεφικές φόρμουλες. Με βάση μία έρευνα που είχε γίνει τότε είχε διαπιστωθεί ότι το αγελαδινό γάλα είχε περισσότερες πρωτεΐνες και λιγότερους υδατάνθρακες από το ανθρώπινο, οπότε πολλά από τα σκευάσματα που φτιάχνονταν στόχευαν στο να αραιώσουν το αγελαδινό γάλα και να το προσαρμόσουν έτσι ώστε να μοιάζει περισσότερο με το μητρικό.
Πολλοί ήταν εκείνοι που έφτιαχναν τη δική τους φόρμουλα στο σπίτι. Στην πραγματικότητα στις αρχές του 20ου αιώνα, αναφέρει το BBC, οι γιατροί μάθαιναν να φτιάχνουν σκονόγαλα αναμειγνύοντας γάλα, νερό και ζάχαρη. Ακόμα και σήμερα λόγω της έλλειψης βρεφικού γάλακτος κάποιοι απελπισμένοι γονείς στις ΗΠΑ αναζήτησαν τρόπους για να το φτιάξουν μόνοι τους, με τους ειδικούς να συστήνουν να μην το κάνουν καθώς κάποια υποκατάστατα μπορεί να γίνουν επικίνδυνα και να οδηγήσουν σε λοιμώξεις ή σε υποσιτισμό.
Η ισορροπία πρωτεϊνών και υδατανθράκων δεν ήταν η μόνο διαφορά του μητρικού γάλακτος και των πρώτων εκδόσεων της βρεφικής φόρμουλας, με τους διατροφολόγους και τους γιατρούς να «πειράζουν» τις συνταγές που έφτιαχναν μόνοι τους. Στην αρχή άρχισαν να προσθέτουν βιταμίνες, μουρουνέλαιο και λιπαρά από διάφορες πηγές. Στην ουσία βέβαια χρειάστηκε καιρός για να εγκαθιδρυθεί η συνήθεια της βρεφικής φόρμουλας, ιδίως για εκείνους που χρησιμοποιούσαν ως λύση το εβαπορέ. Το σκονόγαλα σταμάτησε σιγά σιγά να θεωρείται προσωρινή λύση και θεωρήθηκε ένα είδος υπερτροφής για το μωρό. Σήμερα πια αποτελεί ξεκάθαρη λύση για τις γυναίκες που δεν θηλάζουν.
