Ανάπτυξη, επενδύσεις, βιωσιμότητα: Η στρατηγική της Μασούτης για τα επόμενα 15 χρόνια

Η αλυσίδα σούπερ μάρκετ «Διαμαντής Μασούτης» μετρά σχεδόν μισό αιώνα ζωής και παραμένει μια από τις ελάχιστες μεγάλες ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις που κατάφεραν όχι μόνο να αντέξουν στον σκληρό ανταγωνισμό, αλλά και να αναπτυχθούν δυναμικά. Με 400 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, περισσότερους από 11.000 εργαζόμενους και ένα σταθερό επενδυτικό πλάνο, η εταιρεία συνεχίζει να «ακούει» τις ανάγκες του Έλληνα καταναλωτή και να σχεδιάζει το μέλλον της.

Ο Γενικός Διευθυντής, Θοδωρής Γεροστεργιούδης μιλά για τις αξίες που στηρίζουν τη Μασούτης, για την πρόκληση της ανταγωνιστικότητας, για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη βιωσιμότητα, αλλά και για το προσωπικό του στοίχημα: να παραμείνει πιστός στον χαρακτήρα και στις αξίες του, ακόμη κι όταν όλα γύρω έχουν αλλάξει.

– Από το 1976, η Μασούτης πορεύεται στον χώρο του λιανεμπορίου ως μια αμιγώς ελληνική οικογενειακή επιχείρηση. Ποια είναι η σημασία αυτής της ταυτότητας;

Μιλάμε όντως για μία μακρόχρονη ιστορία, 49 χρόνια που η εταιρεία ξεκίνησε επί Διαμαντή Μασούτη και μπήκε στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι και πρωταγωνίστησε, μεγαλώνοντας τα μεγέθη της. Η ταυτότητα όλα αυτά τα χρόνια παραμένει σταθερή και αυτός είναι ίσως και ο μεγαλύτερος παράγοντας επιτυχίας. Όπως ξέρετε, μέσα σε σχεδόν 5 δεκαετίες έχουν συμβεί πάρα πολλά και η Διαμαντής Μασούτης είναι ακόμα σήμερα εδώ, γεγονός που σημαίνει ότι αυτή η συνταγή, η τοπική ελληνική συνταγή, έχει πολύ όμορφα στοιχεία μέσα της που της επιτρέπουν να συνεχίζει. Σε αυτή την πορεία, πραγματοποιήθηκε και αλλαγή ηγεσίας, περνώντας πλέον στη δεύτερη γενιά. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος εταιρείας είναι ο κύριος Ιωάννης Μασούτης, ο οποίος κρατά πολύ ενεργά το τιμόνι και μας οδηγεί στο μέλλον, ελπίζουμε στα επόμενα 50 χρόνια.

– Μιλήστε μας και για το παρόν της εταιρείας, τις δράσεις σας, το επενδυτικό σας πρόγραμμα. Πώς έχετε μεγαλώσει όλα αυτά τα χρόνια;

Το παρόν είναι γεμάτο προκλήσεις. Τόσο το ελληνικό λιανεμπόριο όσο και η κοινωνία γενικότερα βρίσκονται σε μία περίοδο αλλαγών, μετασχηματισμού και αβεβαιότητας. Ζήσαμε την περίοδο της πανδημίας, ακολούθησαν έντονα πληθωριστικά κύματα, ενώ η Ελλάδα πορεύεται στη μεταμνημονιακή εποχή. Αυτό δημιουργεί πολλά ερωτήματα σχετικά με την οικονομική πορεία και την ανταγωνιστικότητά της. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Διαμαντής Μασούτης παραμένει σταθερή και αναπτυσσόμενη. Συνεχίζει να μεγαλώνει με ένα πλάνο που έχει αποδείξει ότι λειτουργεί. Έχει αποκτήσει το κατάλληλο momentum, καθώς όλα αυτά τα 50 χρόνια γνωρίζει σε βάθος τον Έλληνα καταναλωτή, έχει βρει τη συνταγή. Η ευελιξία μιας ελληνικής οικογενειακής επιχείρησης της επιτρέπει να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες.

Παράλληλα, η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις στο θέμα των τιμών, ώστε να παραμείνει ανταγωνιστική. Γνωρίζουμε ότι ο Έλληνας καταναλωτής περνάει δύσκολη περίοδο, καθώς τα εισοδήματά του έχουν πιεστεί έντονα. Για εμάς είναι σχεδόν μονόδρομος η προσφορά ευκαιριών και ανταγωνιστικών τιμών που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες του.

– Δώστε μας και μία εικόνα του αριθμού των καταστημάτων και της συνολικής παρουσίας σας.

Η Διαμαντής Μασούτης αριθμεί σήμερα 400 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Η εταιρεία απασχολεί πλέον περισσότερους από 11.000 εργαζόμενους και υλοποιεί κάθε χρόνο επενδυτικό πλάνο της τάξης των 20-25 εκατ. ευρώ. Για φέτος έχουμε θέσει έναν στόχο, ο οποίος φαίνεται ότι όχι μόνο θα επιτευχθεί, αλλά και θα ξεπεραστεί: πωλήσεις ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε αυτό το ποσό δεν συνυπολογίζονται τα 180 εκατ. ευρώ που θα πραγματοποιήσει το ΣΥΝΚΑ (Υπεραγορές Κρήτης), καθώς η Μασούτης κατέχει το 50% στην εταιρεία λιανεμπορίου και χονδρεμπορίου της Κρήτης.

– Παράλληλα προχωράτε με την εξαγορά μιας ακόμα γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ. Μιλήστε μας λίγο για αυτή την απόφασή σας.

Θέλουμε να δούμε το μέγεθος και το αποτύπωμά μας να μεγαλώνουν. Προσωπικά το θεωρώ και δικό μου στόχο, γνωρίζοντας όμως από πρώτο χέρι ότι η εταιρεία έχει πάντα ως γνώμονα το κοινό καλό: να υπηρετεί τον καταναλωτή και να στηρίζει την ελληνική κοινωνία.

Επιδιώκουμε αυτό το θετικό αφήγημα να συνεχίσει να αναπτύσσεται. Ωστόσο, οι εξελίξεις που περιέγραψα δημιουργούν πιέσεις, ιδιαίτερα στο ελληνικό λιανεμπόριο, χωρίς να περιορίζονται μόνο σε αυτόν τον κλάδο. Βλέπουμε λοιπόν να διαμορφώνεται μια τάση συγκέντρωσης, καθώς το μέγεθος παίζει καθοριστικό ρόλο.

Η Μασούτης είναι ιδιαίτερα ενεργή σε αυτήν την κατεύθυνση, θεωρώντας ότι οι εξαγορές αποτελούν κύριο όχημα ανάπτυξης. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, το πρώτο τρίμηνο του έτους υπεγράφη μη δεσμευτική συμφωνία με την αλυσίδα Κρητικός. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο δεύτερο στάδιο, που αφορά το due diligence και τους απαραίτητους ελέγχους. Τα επόμενα βήματα θα δείξουν πώς θα εξελιχθεί αυτή η συμφωνία και αν θα έχει θετική κατάληξη.

Θέλουμε πραγματικά να πρωταγωνιστήσουμε στη λιανική του μέλλοντος, γιατί το βλέμμα μας πρέπει να είναι στραμμένο εκεί. Το ελληνικό λιανεμπόριο θα αλλάξει, και μάλιστα σε πολλά επίπεδα έρχονται μεγάλες μεταβολές. Αυτή η προοπτική μάς ενθουσιάζει.

Τα σούπερ μάρκετ έχουν έναν ιδιαίτερο κοινωνικό ρόλο, βρίσκονται στο κέντρο της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, φροντίζουν για τη διατροφή και την ποιότητα ζωής τους. Κάθε μέρα οι ελληνικές οικογένειες μπαίνουν σε ένα σούπερ μάρκετ για να βρουν ποιότητα, ποικιλία και προϊόντα που θα μοιραστούν με όσους αγαπούν.

– Κοιτώντας μπροστά λοιπόν, πώς φαντάζεστε τη Μασούτης το 2040; Ποιο είναι το όραμά σας και ποια πιστεύετε ότι θα είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο;

Η Μασούτης θέλουμε να μεγαλώσει, θέλουμε να πρωταγωνιστήσει. Όπως συνηθίζει να λέει ο κ. Γιάννης Μασούτης, στις συζητήσεις μας με τα στελέχη της εταιρείας, στόχος μας είναι να είμαστε πρώτοι. Πρώτοι στην εξυπηρέτηση, πρώτοι στις προσφορές, πρώτοι στις τιμές. Αυτό αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε. Βάζουμε τον πήχη πολύ ψηλά, εργαζόμαστε σκληρά και, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και την εμπειρία μας, αγωνιζόμαστε για να τον φτάσουμε. Οραματιζόμαστε έναν Μασούτη πρωταγωνιστή του αύριο.

– Τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που θα καθορίσει την εμπειρία του καταναλωτή στο σουπερμάρκετ του μέλλοντος και πώς φαντάζεστε ένα σουπερμάρκετ σε 15 χρόνια από τώρα;

Θα ξεκινούσα από το τι δεν πρόκειται να αλλάξει τα επόμενα χρόνια. Νομίζω ότι θα συμφωνήσουμε πως δεν υπάρχει περίπτωση, σε 15 χρόνια, να μπει ένας καταναλωτής σε ένα κατάστημα Μασούτης –ή σε οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ– και να πει: «Οι τιμές σας είναι πάρα πολύ χαμηλές. Μπράβο!». Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Το αναφέρω γιατί δείχνει ότι η έννοια της τιμής και η ανταγωνιστικότητα θα παραμένουν πάντα στο επίκεντρο. Τα βασικά στοιχεία που καθοδηγούν τον καταναλωτή δεν θα αλλάξουν.

Άρα, για να παραμείνεις ανταγωνιστικός τα επόμενα χρόνια, η απάντηση είναι μία: επενδύσεις. Επενδύσεις στο δίκτυό σου, στα logistics, στην τεχνολογία, στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζεις και αλληλεπιδράς με τον καταναλωτή. Επενδύσεις επίσης στα e-shop, ώστε να συνεχίσεις να στηρίζεις τον πιο βασικό άξονα που πρέπει να έχει το λιανεμπόριο: τις τιμές και την ανταγωνιστικότητά του.

– Τι σχέδια έχετε για το e-shop; Πώς αναπτύσσεται το δίκτυο; Αγοράζουν οι καταναλωτές online;

Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο σε σύγκριση με πιο ώριμες αγορές του εξωτερικού. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, οι online αγορές αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 15% του λιανεμπορίου, ενώ στη χώρα μας το ποσοστό κυμαίνεται γύρω στο 3%. Η ουσιαστική ώθηση ήρθε την περίοδο της πανδημίας, όταν λόγω των lockdown οι καταναλωτές στράφηκαν αναγκαστικά στα e-shop. Τότε έγινε το πρώτο μεγάλο άλμα, με τον κόσμο να γνωρίζει στην πράξη τα πλεονεκτήματα αλλά και τους περιορισμούς του καναλιού, αν και πολλά εγχειρήματα στήθηκαν πρόχειρα, με αποτέλεσμα να παρουσιαστούν στρεβλώσεις.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το quick commerce, δηλαδή η ταχύτατη παράδοση παραγγελιών. Στην Ευρώπη, όταν οι καταναλωτές κλήθηκαν να πληρώσουν το πραγματικό κόστος της υπηρεσίας –παράδοση σε 30, 40 ή 50 λεπτά– η ανάπτυξή του επιβραδύνθηκε, καθώς το βάρος δεν μπορούσε να απορροφηθεί από τις εταιρείες. Έτσι, παραδόσεις σε ώρες αιχμής, όπως ένα Σάββατο πρωί, συνοδεύτηκαν από σημαντικές πρόσθετες χρεώσεις. Στην Ελλάδα τέτοιες πρακτικές δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμη, και το αν θα συμβούν θα το καθορίσει η ίδια η αγορά.

Η Μασούτης, σε αυτό το πλαίσιο, έχει επιλέξει να μην επενδύσει απευθείας στο quick commerce, αλλά να συνεργάζεται με εξωτερικούς παρόχους, διατηρώντας ευελιξία στο κόστος, έως ότου ξεκαθαρίσει η κατεύθυνση. Παράλληλα, βλέπουμε πως η εκρηκτική ανάπτυξη που πολλοί ανέμεναν στο online shopping δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς η εμπειρία ενός e-shop δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως εκείνη του φυσικού καταστήματος.

Ωστόσο, αν κοιτάξουμε τις νέες γενιές καταναλωτών, είναι σαφές ότι η ζήτηση για online υπηρεσίες θα ενισχυθεί. Εκτιμούμε όμως πως το μέλλον βρίσκεται στη συμπληρωματική λειτουργία φυσικών και ψηφιακών καναλιών. Οι καταναλωτές δεν θα επιλέξουν αποκλειστικά το ένα ή το άλλο. Θέλουν και τα δύο. Γι’ αυτό και το λιανεμπόριο οφείλει να τα συνδέσει, ώστε οι δύο εμπειρίες να αλληλεπιδρούν και να προσφέρουν στον πελάτη την ευελιξία που αναζητά.

– Πώς χτίζεται μια στρατηγική βιωσιμότητας σε έναν κλάδο όπως το οργανωμένο λιανεμπόριο, όπου ο ανταγωνισμός είναι έντονος και οι αλλαγές των τελευταίων ετών ιδιαίτερα σημαντικές;

Αν γυρίζαμε τον χρόνο πίσω, θα βλέπαμε ένα λιανεμπόριο τελείως διαφορετικό από το σημερινό, με άλλους παίκτες, διαφορετικά μεγέθη και άλλες καταναλωτικές συνήθειες. Δύσκολα θα μπορούσε κανείς, πριν από 15 χρόνια, να προβλέψει την εικόνα που έχουμε σήμερα. Και αυτή είναι ακριβώς η πρόκληση κάθε πρόβλεψης για το μέλλον. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ενδείξεις για το πού κατευθύνεται ο κλάδος.

Η Μασούτης επέλεξε τον δρόμο των βιώσιμων κερδών. Η οικογένεια Μασούτη, αντιλαμβανόμενη τις αλλαγές, προσαρμόστηκε και διαμόρφωσε εμπορικές πολιτικές με στόχο να στηρίξει τον Έλληνα καταναλωτή. Ο κ. Γιάννης Μασούτης δεν έθετε ποτέ το αποτέλεσμα ως αυτοσκοπό. Πάντα το ερώτημα ήταν πώς στεκόμαστε δίπλα στην κοινωνία. Η εταιρεία είναι, ήταν και θα παραμείνει κομμάτι της Ελλάδας, σε αντίθεση με άλλες που απομακρύνθηκαν.

Η βιωσιμότητα αφορά και τις 11.000 οικογένειες που εργάζονται στη Μασούτης, αλλά και τους χιλιάδες προμηθευτές και συνεργάτες μας. Πρέπει, λοιπόν, να διασφαλίσουμε τη συνέχειά μας. Η κερδοφορία στον κλάδο των σούπερ μάρκετ σήμερα είναι χαμηλή, παρά τον υψηλό τζίρο. Η πραγματική βιωσιμότητα δεν προέρχεται από τον όγκο πωλήσεων, αλλά από υγιή κερδοφορία. Αυτό θεωρούμε πως είναι το κλειδί, μαζί φυσικά με τη μέριμνα για την κοινωνία και τον άνθρωπο.

Δεν μπορούμε, όμως, να παραλείψουμε και τον περιβαλλοντικό άξονα. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πια μια θεωρητική συζήτηση, τη βιώνουμε καθημερινά, με απτές επιπτώσεις. Γι’ αυτό και η Διαμαντής Μασούτης βλέπει ξεκάθαρα τον ρόλο της και σε αυτόν τον τομέα, εντάσσοντας την περιβαλλοντική ευθύνη ως βασικό πυλώνα της στρατηγικής της βιωσιμότητας.

– Ποιο είναι το δικό σας προσωπικό στοίχημα, με το βλέμμα στο μέλλον;

Έχω την τιμή να κατέχω τη θέση του γενικού διευθυντή στη Διαμαντής Μασούτης. Πρόκειται για μια θέση που συνεπάγεται τεράστια ευθύνη, τόσο απέναντι στην εταιρεία όσο και απέναντι στην κοινωνία. Τα σούπερ μάρκετ έχουν έναν ιδιαίτερο κοινωνικό ρόλο. Τρέφουν το έθνος. Κάθε μέρα, οι Έλληνες και οι οικογένειές τους μπαίνουν σε ένα σούπερ μάρκετ για να βρουν ποιότητα, ποικιλία και προϊόντα που θα μοιραστούν με τους ανθρώπους που αγαπούν. Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο βάρος, αλλά και μια μεγάλη τιμή.

Για εμένα, επιτυχημένη πορεία στα επόμενα 15 χρόνια σημαίνει να συνεχίσουμε, δίπλα στον κ. Γιάννη Μασούτη, πάνω στις αξίες που χαρακτήρισαν την εταιρεία μας μέχρι σήμερα. Να μεγαλώνουμε την εταιρεία και το αποτύπωμά της, αλλά πάντα με γνώμονα αυτές τις αξίες. Να κοιτάμε τους Έλληνες πολίτες κατάματα, με ειλικρίνεια, και να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε γι’ αυτούς.

– Αν βάζαμε σήμερα ένα μήνυμα σε μια χρονοκάψουλα που θα ανοιχτεί το 2040, τι θα θέλατε να πείτε στον Θοδωρή μετά από 15 χρόνια;

Σε δεκαπέντε χρόνια θα είμαι 55 ετών. Οι συνθήκες τότε σίγουρα θα είναι πολύ διαφορετικές, όμως κοιτάζοντας πίσω, αυτό που μένει τελικά είναι η ταυτότητα. Όπως συνηθίζει να λέει και ο κ. Γιάννης Μασούτης, αυτό που μετράει είναι ο χαρακτήρας των ανθρώπων.

Αν καταφέρω να διατηρήσω την ταυτότητά μου και τον χαρακτήρα μου μέσα σε όλα όσα έρχονται –γνωρίζοντας ότι η πορεία αυτή δεν θα είναι εύκολη και πως κανείς δεν ξέρει τι μας επιφυλάσσει το μέλλον–, τότε θα θεωρώ την πορεία μου πετυχημένη.

Το όραμά μου είναι να παραμείνω στη Διαμαντής Μασούτης, να πορευτώ μέχρι τη σύνταξη δίπλα στον κ. Γιάννη Μασούτη, με τον ίδιο χαρακτήρα και την ίδια θέληση για δημιουργία και προσφορά.

Το μήνυμα, λοιπόν, είναι: «Κράτα τον ίδιο χαρακτήρα και τις ίδιες αξίες». Γιατί στο τέλος αυτό που αντέχει στον χρόνο είναι οι αξίες και η συνέπεια απέναντί τους.