«Τα δημόσια ακίνητα μπορούν να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη για πόλεις πιο συμπαγείς, βιώσιμες και ανθρώπινες»

Η δημόσια περιουσία αποτελεί έναν πολυδιάστατο πόρο, ικανό να συμβάλει καταλυτικά στην οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Η Ηρώ Χατζηγεωργίου, διευθύνουσα σύμβουλος της ΕΤΑΔ, αναδεικνύει τη σημασία της «έξυπνης» αξιοποίησης των ακινήτων, όχι μόνο ως πηγών εσόδων, αλλά ως μοχλού δημιουργίας αξίας για τις τοπικές κοινωνίες.

Με στρατηγικές συνεργασίες, ενσωμάτωση κριτηρίων βιωσιμότητας και ψηφιακό μετασχηματισμό, η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου επιδιώκει μέσα στα επόμενα χρόνια να μεταμορφώσει όσο γίνεται περισσότερους ανενεργούς χώρους σε ζωντανά κύτταρα ανάπτυξης και πολιτισμού.

Στόχος είναι, όπως σημειώνει η κυρία Χατζηγεωργίου, μια δημόσια περιουσία που λειτουργεί υπεύθυνα, με διαφάνεια και μακροπρόθεσμο όφελος για την κοινωνία.

– Κυρία Χατζηγεωργίου, σας ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας στο επετειακό αφιέρωμα του Newsbeast με αφορμή τα 15 χρόνια ανελλιπούς παρουσίας στον χώρο των Μέσων Ενημέρωσης.

Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση να μετέχω στο αφιέρωμα αυτό και εύχομαι στο Newsbeast και τους ανθρώπους του πολλά ακόμα χρόνια αποτελεσματικής παρουσίας στην ενημέρωση.

– Πώς φαντάζεστε τον ρόλο της δημόσιας περιουσίας στην Ελλάδα του 2040; Θα είναι πηγή πλούτου, κοινωνικής ωφέλειας ή κάτι περισσότερο;

Μέσα στα επόμενα 15 έτη θα ήθελα να έχει εδραιωθεί η πεποίθηση ότι η δημόσια περιουσία αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από «κοινό κτήμα» και πηγή εσόδων: είναι ένας πολυδιάστατος πυλώνας ανάπτυξης, μια πηγή πλούτου που συνδυάζεται με τον θετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Μια «έξυπνη» αξιοποίηση συνεπάγεται ότι τα ακίνητα θα μετατρέπονται σε επενδυτικά και αναπτυξιακά οικοσυστήματα, τα οποία θα δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, θα ενισχύουν τις τοπικές κοινωνίες, θα αναδεικνύουν τον πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομία. Ο στόχος μας είναι η δημόσια περιουσία να λειτουργεί ως καταλύτης για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αναβαθμίζοντας τις υποδομές και προσφέροντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στους πολίτες. Τελικά, το όραμα είναι η δημόσια περιουσία να γίνει η ζωντανή απόδειξη ότι η ανάπτυξη μπορεί να είναι ταυτόχρονα κερδοφόρα και να προσφέρει ουσιαστικό κοινωνικό όφελος. Αυτό απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό, θεσμικές μεταρρυθμίσεις και συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα και την τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε η δημόσια περιουσία να λειτουργεί ως μοχλός όχι μόνο οικονομικής αλλά και κοινωνικής συνοχής.

– Ποιο είναι το όραμά σας για την ΕΤΑΔ το 2040;

Το όραμά μου -και σε αυτό δεσμεύτηκα από την αρχή της ανάληψης αυτής της θέσης- είναι η δημιουργική αξιοποίηση των ακινήτων του χαρτοφυλακίου μας, με μακροχρόνιες μισθώσεις, προσέλκυση σοβαρών επενδυτών που δεσμεύονται για την ανάπτυξη και αναβάθμιση των υποδομών, ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και δημιουργία πολλαπλασιαστικής αξίας. Και επειδή δεν το οραματιζόμαστε μόνο, αλλά το υλοποιούμε κιόλας -με όποιες προκλήσεις ή δυσκολίες μπορεί να υπάρχουν-, η αρχή έχει γίνει με τον εν εξελίξει ριζικό μετασχηματισμό της ΕΤΑΔ σε έναν σύγχρονο, στρατηγικό φορέα real estate, που θα λειτουργεί με διαφάνεια, εξωστρέφεια και πρότυπα διεθνών προδιαγραφών.

– Η ΕΤΑΔ έχει ένα τεράστιο χαρτοφυλάκιο ακινήτων. Ποια είναι η στρατηγική για την «έξυπνη» αξιοποίηση αυτών των πόρων μέσα στις επόμενες δεκαετίες;

Η στρατηγική μας έχει δύο πυλώνες: από τη μία η αύξηση της αξίας των ακινήτων που μας έχει εμπιστευθεί το ελληνικό δημόσιο και από την άλλη η επιστροφή της αξίας στους πολίτες. Στόχος αφενός είναι η δημιουργία εσόδων και για την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία της εταιρείας και για την απόδοση προς τον μέτοχο και συνολικά το δημόσιο, αλλά και με γνώμονα το κοινωνικό όφελος και τη διασφάλιση μιας βιώσιμης προοπτικής για τα ακίνητα. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω μισθώσεων, πωλήσεων και μέσω συμπράξεων με στρατηγικούς εταίρους. Παραδείγματα όπως το Κυβερνείο Θεσσαλονίκης, το Αχίλλειο και τα Σπήλαια Διρού δείχνουν αυτή την προσέγγιση, να μετατρέπουμε δηλαδή ανεκμετάλλευτα ακίνητα σε πηγές πολιτισμικού πλούτου με προστιθέμενη κοινωνική και οικονομική αξία για τις περιοχές. Παράλληλα, προωθείται μείγμα στρατηγικών παραχωρήσεων και επενδυτικών διαγωνισμών, ενώ αναζητούμε και εξετάζουμε νέα μοντέλα ανάπτυξης, νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και πώς θα αξιοποιήσουμε καλύτερα και τα υφιστάμενα. Για παράδειγμα, το μοντέλο των ΣΔΙΤ θα μπορούσε να είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την προσέλκυση επενδύσεων σε συγκεκριμένα προϊόντα του real estate, καθώς τα δημόσια ακίνητα ορισμένες φορές φέρουν σημαντικά κωλύματα, απαιτούν κεφάλαια, τεχνογνωσία και μακροχρόνια δέσμευση που ο δημόσιος τομέας δεν μπορεί πάντα να διαθέσει μόνος του.

– Μιλάμε συνεχώς για έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία λόγω της κλιματικής κρίσης. Πώς προσαρμόζεται η ΕΤΑΔ στην ανάγκη για βιώσιμες και «πράσινες» επενδύσεις;

Αρχικά η ΕΤΑΔ έχει ενσωματώσει κριτήρια ESG, περιβαλλοντικά και κοινωνικά, στη στρατηγική της, θέτοντας ως προτεραιότητες τη βιώσιμη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, με σεβασμό στην πολιτιστική κληρονομιά και το περιβάλλον. Βγάζουμε διαγωνισμούς με κοινωνικό και «πράσινο» αποτύπωμα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ακτή Βουλιαγμένης όπου οι όροι χρήσης που έχουν προβλεφθεί στον διαγωνισμό αποτελούν αποτέλεσμα της συνεργασίας της ΕΤΑΔ με τον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, ώστε να διατηρηθεί η φυσιογνωμία και η προσβασιμότητα στην ακτή. Η αξιολόγηση των προσφορών δεν βασίζεται μόνο στο οικονομικό τίμημα, αλλά και στο επενδυτικό πλάνο των υποψηφίων, διασφαλίζοντας ότι η αξιοποίηση θα έχει θετικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Έτσι, η δημόσια περιουσία γίνεται παράγοντας αειφόρου ανάπτυξης και κοινωνικής απόδοσης.

– Θα μπορούσε η ΕΤΑΔ να ηγηθεί της μετατροπής παλιών δημοσίων υποδομών σε hub καινοτομίας, πολιτισμού ή κοινωνικής στέγασης;

Μέχρι τώρα δεν ήταν αυτή η στόχευση της εταιρείας, αλλά στη νέα ΕΤΑΔ και τη φυσιογνωμία που θέλουμε για το μέλλον προβλέπεται και αυτός ο ρόλος και εξετάζουμε πώς θα κάνουμε την αρχή. Η στρατηγική αυτή ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές τάσεις για επανάχρηση κτιρίων και κυκλική οικονομία, τοποθετώντας την εταιρεία μας στην αιχμή της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Θέλουμε να δούμε να ζωντανεύουν παλαιά κτίρια, δημιουργώντας νέους, ζωντανούς πυρήνες για τις τοπικές κοινωνίες. Το μέλλον των πόλεων είναι η αναζωογόνηση του ήδη υφιστάμενου αστικού ιστού με νέα σύγχρονα σημεία αναφοράς. Χρειάζονται, ωστόσο, και θεσμικές παρεμβάσεις, ώστε να διατηρείται η φυσιογνωμία των περιοχών, το αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό αστικό αποτύπωμα και η πολιτιστική κληρονομιά. Έτσι μπορούν τα δημόσια ακίνητα να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη για πόλεις πιο συμπαγείς, βιώσιμες και ανθρώπινες.

Η στρατηγική μας έχει δύο πυλώνες: από τη μία η αύξηση της αξίας των ακινήτων που μας έχει εμπιστευθεί το Ελληνικό Δημόσιο και από την άλλη η επιστροφή της αξίας στους πολίτες. Στόχος είναι η δημιουργία εσόδων και για την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία της εταιρείας και για την απόδοση προς τον μέτοχο και συνολικά το Δημόσιο, αλλά με γνώμονα το κοινωνικό όφελος

– Πώς επηρεάζει η ψηφιοποίηση τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας; Βλέπετε την τεχνητή νοημοσύνη να αξιοποιείται ενεργά μέχρι το 2040 στον τομέα σας;

Θα ήμασταν εκτός ψηφιακής εποχής εάν δεν κοιτούσαμε μπροστά και δεν μας ενδιέφερε να αξιοποιήσουμε κάθε διαθέσιμη τεχνολογία. Μόνο θετικά μπορεί να λειτουργήσει π.χ. η τεχνητή νοημοσύνη για μια εταιρεία όπως η ΕΤΑΔ, που έχει να διαχειριστεί ένα τόσο μεγάλο και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο ακινήτων. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει τα μέγιστα στην άντληση, τον έλεγχο και την επιβεβαίωση της πληροφορίας, καθώς τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στην κυριότητα της ΕΤΑΔ προέρχονται από διάφορους φορείς, δεν είναι στην ίδια τεχνική και νομική κατάσταση ή διέπονται από διαφορετικά κανονιστικά πλαίσια.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι στρατηγικό πρόταγμα για την εταιρεία και για τον λόγο αυτό επενδύουμε ίσως για πρώτη φορά συστηματικά σε τεχνολογίες που επιτρέπουν την πλήρη ψηφιακή αποτύπωση του χαρτοφυλακίου μας, την αναβάθμιση των λειτουργικών συστημάτων, την αυτοματοποίηση των διαδικασιών, την ταχύτερη και πιο στοχευμένη λήψη αποφάσεων. Η αξιοποίηση AI και machine learning θα επιτρέψει την πρόβλεψη τάσεων της αγοράς, τη βελτιστοποίηση της αξιοποίησης ανά κατηγορία ακινήτου και την ανάπτυξη εξατομικευμένων στρατηγικών για κάθε περιοχή, ενισχύοντας τον ρόλο της ΕΤΑΔ ως data-driven οργανισμού, που μπορεί να διαχειριστεί το χαρτοφυλάκιό της με διαφάνεια και μετρήσιμα αποτελέσματα.

– Πώς συνδυάζει η ΕΤΑΔ την τουριστική ανάπτυξη με την περιβαλλοντική προστασία σε ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές, π.χ. νησιά και δάση;

Η τουριστική αξιοποίηση και η περιβαλλοντική προστασία σε ευαίσθητες περιοχές δεν είναι δύο αντίθετες έννοιες, αντιθέτως η μια προϋποθέτει την άλλη. Οι νόμοι είναι σαφείς και η ΕΤΑΔ τηρεί απαρέγκλιτα το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο σε κάθε έργο αξιοποίησης ακινήτων. Σε περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, όπως τα νησιά και τα δάση, η αξιοποίηση των ακινήτων ενσωματώνει πλήρως τα κριτήρια ESG και έχει ως βασική προτεραιότητα τη διαφύλαξη του χαρακτήρα τους. Ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει και σε περιοχές Natura, το έχουμε δει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπου και το φυσικό περιβάλλον προστατεύεται και αναδεικνύεται και οι επενδύσεις βοηθούν να εξελιχθεί το οικοσύστημα. Αρκεί το νομοθετικό πλαίσιο να μπορεί να υποστηρίξει αυτό τον διττό χαρακτήρα και όχι στο όνομα μιας στείρας περιβαλλοντικής προστασίας να μην υποστηρίζει επί της ουσίας ούτε τις φυσικές περιοχές ούτε την ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό θετικό παράδειγμα είναι η λειτουργία του καζίνο Πάρνηθας στον Δρυμό, όπου προστατεύει την περιοχή από πυρκαγιές λόγω των αντιπυρικών ζωνών που έχουν δημιουργηθεί, της ασφάλειας που υπάρχει κτλ.

– Ποιο είναι το προσωπικό σας στοίχημα για τον αντίκτυπο που θέλετε να έχει αφήσει η ΕΤΑΔ στην ελληνική κοινωνία μέχρι το 2040;

Δεν είναι προσωπικό στοίχημα, είναι κάτι περισσότερο: να μην θεωρείται η ΕΤΑΔ απλώς μια εταιρεία διαχείρισης «κρατικών» ακινήτων, αλλά να έχει δημιουργήσει ένα ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική κοινωνία, δείχνοντας πώς η αξιοποίηση ακινήτων που ρήμαζαν για δεκαετίες παραδομένα στον χρόνο, μπορεί να είναι καταλύτης ανάπτυξης. Στόχος μου είναι να έχει γίνει η ζωντανή απόδειξη ότι αυτό που ορίζουμε ως δημόσια περιουσία μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός για την αναγέννηση του αστικού ιστού, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Να έχουμε μετατρέψει εγκαταλελειμμένα ακίνητα σε νέα τοπόσημα και να έχουμε υποστηρίξει τις τοπικές κοινωνίες μέσω βιώσιμων επενδύσεων με μέλλον και προοπτικές. Και πάνω από όλα, θέλω οι άνθρωποι της ΕΤΑΔ να αισθάνονται υπερήφανοι για την εταιρεία στην οποία εργάζονται και το έργο που επιτελούν, βλέποντας καθημερινά ότι κάνουν τη διαφορά.